Uzbekistan - Przewodnik dla przedsiÄbiorców - Polska Agencja ...
Uzbekistan - Przewodnik dla przedsiÄbiorców - Polska Agencja ...
Uzbekistan - Przewodnik dla przedsiÄbiorców - Polska Agencja ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
30<br />
Uwarunkowania geopolityczne<br />
o powołaniu stałego Sekretariatu z siedzibą w Pekinie, co nastąpiło 15 stycznia 2004<br />
roku. W sierpniu 2003 roku państwa członkowskie Szanghajskiej Organizacji Współpracy<br />
zorganizowały na obszarze Kazachstanu i Chin pierwsze wspólne manewry wojskowe.<br />
W manewrach tych jednak nie uczestniczyły oddziały uzbeckie 25 .<br />
Polityka zagraniczna<br />
W ciągu ostatnich kilku lat polityka zagraniczna <strong>Uzbekistan</strong>u była zorientowana przede<br />
wszystkim na współpracę z USA i NATO. Stany Zjednoczone przejęły rolę gwaranta<br />
bezpieczeństwa <strong>Uzbekistan</strong>u, natomiast w stosunkach z Rosją kraj ten demonstrował<br />
swoją niezależność i dążenie równoprawnych partnerskich stosunków. Świadczyło<br />
o tym m.in. wystąpienie w 1999 roku z Układu o Zbiorowym Bezpieczeństwie WNP,<br />
polityczne poparcie <strong>dla</strong> nalotów USA na byłą Jugosławię, jak i <strong>dla</strong> członkostwa Litwy,<br />
Łotwy i Estonii w NATO, aktywne uczestnictwo w programie NATO „Partnerstwo <strong>dla</strong><br />
Pokoju” i zdecydowane opowiedzenie się po stronie USA w kampanii antyterrorystycznej.<br />
W efekcie Stany Zjednoczone zadeklarowały gotowość do zwiększenia inwestycji<br />
gospodarczych z <strong>Uzbekistan</strong>ie oraz chęć nawiązania współpracy polityczno-wojskowej.<br />
Współpraca ta rozwinęła się szczególnie dynamicznie po zamachach terrorystycznych<br />
11 września 2001 roku. Zbliżenie z USA budziło sprzeciw Rosji, która czuwała do tej<br />
pory nad bezpieczeństwem <strong>Uzbekistan</strong>u, utrzymując kontrolę nad oddziałami Islamskiego<br />
Ruchu <strong>Uzbekistan</strong>u i podobnych ugrupowań w Tadżykistanie 26 .<br />
W 2004 roku stosunki <strong>Uzbekistan</strong>u ze Stanami Zjednoczonymi uległy znacznemu pogorszeniu.<br />
Główną przyczyną były rozbieżności w ocenie prowadzonej przez uzbeckie władze<br />
polityki wewnętrznej. Zastrzeżenia państw zachodnich dotyczyły m.in. zaostrzenia<br />
restrykcji politycznych po zamachach terrorystycznych, które miały miejsce w tym kraju<br />
na wiosnę oraz latem 2004 roku. Równolegle obserwowane jest ponowne ożywienie<br />
współpracy z Rosją. Świadczy o tym wzrost wymiany handlowej i pozytywny stosunek<br />
władz <strong>Uzbekistan</strong>u do rosyjskich inwestorów (m.in. inwestycje koncernu LUKoil o wartości<br />
1 mld USD w sektorze gazowym oraz zakup większościowego pakietu udziałów<br />
uzbeckiego operatora telefonii komórkowej przez firmę MTS). Ponadto częste w ostatnich<br />
miesiącach były wzajemne wizyty polityków obu krajów, zacieśnieniu uległa ich<br />
współpraca w ramach organizacji międzynarodowych (np. Szanghajskiej Organizacji<br />
Współpracy). Z inicjatywy prezydenta Karimowa Rosja została przyjęta w 2004 roku do<br />
Centralnoazjatyckiej Organizacji Współpracy.<br />
Stosunki <strong>Uzbekistan</strong>u z sąsiadami są niejednokrotnie skomplikowane i stanowią potencjalne<br />
źródło konfliktów. Z Tadżykistanem kwestią sporną jest mniejszość uzbecka,<br />
zamieszkała wokół Chodżentu.<br />
25 Grzegorz Zasada, Nowy etap w rozwoju Szanghajskiej Organizacji Współpracy, Komentarze<br />
Ośrodka Studiów Wschodnich, 22 stycznia 2004.<br />
26 Na podstawie notatki Republika <strong>Uzbekistan</strong>u, MSZ, Departament Europy, maj 2002.