KiNFE A

Ji vê hunerê ra bi Erebi "telmih" tê gotin. Em dişên bi Kurdi jê
ra bêjin "biranin" yani anina biiyerek, çirokek, peyveka pêşiyan
û wd bi bira xwendevanan yan guhdaran.
Ev, hem di edebiyatê da, hemji di folklorê da hunereka gelek
giranbuha ye. Hem di edebiyata Kurdi ya klasik da, hem ji di
folklora Kurdi da mirov carna rastê vê hunerê tê.
Mesela, Ehmedê Xani di beşê 23'yan ê "Mem û Zin"ê da
qala daweta Sitiyê û Tacdin kiriye îi weha salixê derxistma bîikê
ji koşkê daye:
"Nageh geriya bi Cîîdi meftîih
dergahê kerem Ii keştiya Nfîh".
Ev her du malik bi Kurdiya xwerii weha ne:
"Ji nişka ve derê qenciyê vebîi li ser
çiyayê Cûdi, Ii gemiya Nûh Pêxember".
Hozanê mezin bi van her du malikan, işaret bi aliyê gemiya
Nfih Pêxember ve kiriye, ku Qur'an dibêje piştê tofanê li ser
Çiyayê Cûdi rawestaye. Yani bûyera rawestana wê gemiyê Ii
ser çiyayê Cîîdi, aniye bira xwendevanan.
Xani disa di wi beşi da Siti şibandiye Belqisayê, ku Mirbanfiya
Sebayê bfiye îi çîiye nik Silêman Pêxember; textê ku Siti li ser
riinişti bîiye, ewji şibandiye textê Belqisayê; kesên ku ew text
hilgirtine û ber bi mala Tacdin birine, ew ji şibandine Asefê
Berxiya, ku wezirê Silêman Pêxember bîiye îî bi keramet textê
Belqisayê aniye nik Silêman Pêxember. Xani bi wan şibandman
ew bîiyer aniye bira xwendevanan û weha gotiye:
"Sed Asefê Berxiya, weki ba
henunali dikir bi erşi, dilşa".
24