KiNFE A

Destpêka Axaftinê
Ferbîina ziman beriya ku zarok were dinyayê destpêdike. Di
zikê dayika xwe de guhdariya axaftin ii dengan dike. Hinek hefteyên
piştî ku zarok tê dinyayê, destpêdike bi girî herz îî xwestinê
xwe tîne ziman. Herwiha ragihandinek di nav dayik ii zarok
beriya axaftinê çêdibe. Dayik û zarok pir dengan di navbera
hev de dikin, ku mirov bawer dike ev bi hev re diaxifin.
Ragihandina sembolîk ya yekemin piştî 6 mehan destpêdike.
Ev bi girî, an jî bi livbasiyan wek livandin xwestinê xwe diyar
dike. Bi wê ragihandina sembolîk bi karanîn ziman wek aletekî
dike. Ku zarokê picîik bixwaze were hemezkirin, ev destê xwe
dirêj dike; ku mezin dikenin, ev zarok jî destpêdike îi dikene,
wiha bala mezinan dikşîne ser xwe iî dibe perceyekî ragihandina
kolektîf. Li aliyê din jî, leyistikekê dide destê mezinan îî
wiha dixwaze pê re were leyistandin. Ev jî azîneyeke ragihandinê
ye.
Bi tekrîbên 9 mehan zarok destpêdikin îî dikin qêrîn, daku
tiştekî bi zanebûn bistînin. Ku dîtinên awirên xwe li ser tiştekî
konzentre kiribe, ev destê xwe nişanî we hedefê dike. Ku hedef
ne li ber çavan be, dive mirovên mezin bixwe derxînin ku zarok
çi dixwaze. Ku mirov tiştekî xelet diyarî wî bike, ev dengê qêrîna
xwe bilindtir dike. Piştî hinek mehan zarok ji bo tîştekî bi
sembolîk diaxifin. Minak: Ku zarok bicî be, dibêje namnam,
an jî hamham, hwd. Namnam wiha dibê cihgirê"Ez bircî me iî
xwarinê dixwazim." Dayik, an jî bav têdigîhijin ii xwestina zarok
bi ich tînin.
Ku zarokê piciîk muzikê bixwaze, dest xwe li hev dixe, diçe
cem teyb an jî kastekî tîne. Ku bixwaze here derva, diçe pêlav
an jî caketê xwe tîne. Piştî gihiştina we derece zarok dereceya
heywanan derbas dikin, ji ber ku xwestin îi hedefên bi hizrandinê,
fikir fi fêm dike. Ev destpêka ragihandineke aktif ya zarokan
e. herwiha di gelek lêkolînan de hatiye diyarkirin, ku ragihandina
pasîf demeke dirêj beriya axaftina aktîf destpêdike.
90