Pobierz - Ministerstwo Obrony Narodowej

More documents

Recommendations

Info

NR 01/2013 W poszukiwaniu „Helene Russ” Kolejne zadanie załoga „Orła” podjęła 5 marca 1940 roku. Dzień wcześniej, aby zapobiec przypadkowemu natknięciu się na alianckie okręty podwodne w wyznaczonych rejonach patrolowania, dowództwo brytyjskie przekazało polskiej jednostce informacje o pozycjach zajmowanych przez okręty podwodne „Trident”, „Unity” oraz „Thistle”. Patrol miał być prowadzony w rejonie fiordu Josing, a jego głównym celem było storpedowanie znajdującej się tam niemieckiej jednostki „Altmark”, z zastrzeżeniem, że ewentualny atak mógłby mieć miejsce tylko poza wodami terytorialnymi państw neutralnych. Zgodnie z rozkazem „Orzeł” opuścił Rosyth 5 marca około godziny 19.30 i udał się do rejonu oznaczonego symbolem E1. Od 7 marca do wczesnych godzin rannych 10 marca na linii patrolowania zaobserwowano sporą liczbę jednostek rybackich i zarejestrowano kilkadziesiąt dalekich niezidentyfikowanych wybuchów podwodnych. 10 marca po godzinie dwudziestej „Orzeł” otrzymał rozkaz podejścia do wybrzeża duńskiego i odnaleziehistoria morska Dane taktyczno-techniczne ORP „Orzeł” Długość 84 m Szerokość 6,7 m Zanurzenie 4,17 m Wyporność nawodna 1100 t Wyporność podwodna 1473,5 t Prędkość nawodna 19,4 w. Prędkość podwodna 9 w. Zasięg 7000 m Moc silników spalinowych 4740 KM Moc silników elektrycznych 1100 KM Autonomiczność 90 dni Głębokość zanurzenia 80 m Załoga 60 marynarzy 12 wyrzutni torpedowych kalibru 550 mm lub 530 mm, Uzbrojenie 20 torped, działo kalibru 105 mm, podwójna armata przeciwlotnicza 40 mm, podwójny karabin maszynowy kalibru 13,2 mm opracowanie własne poczęcia poszukiwania jednostek przeciwnika. W niecałe trzy godziny osiągnął wyznaczoną pozycję, na której pozostał tylko do wieczora, albowiem załodze wydano rozkaz udania się do rejonu oznaczonego symbolem E1. 16 lutego „Orzeł” otrzymał rozkaz przejścia z maksymalną prędkością w pozycji wynurzonej do fiordu Fosing i zajęcia pozycji o współrzędnych: 58º05’ N i 06º22’ E. Okręt znalazł się w wyznaczonym miejscu nazajutrz. W czasie prowadzonej obserwacji zauważono kilka statków handlowych płynących w pobliżu wybrzeża Norwegii, z których trzy zidentyfikowano jako jednostki duńskie. Wkrótce rozpoznania zaprzestano, ponieważ dowództwo nakazało, aby okręt powrócił do rejonu E1. 21 lutego w raporcie z patrolu umieszczono informację, iż wzburzone morze sprawiło, że załoga „Orła” miała trudności z utrzymaniem głębokości peryskopowej. Następnego dnia okręt opuścił rejon E1 i skierował się do bazy w Rosyth. Wielce prawdopodobne wydaje się, że w nocy 23 lutego, w trakcie drogi powrotnej, o mały włos nie padł ofiarą bratobójczego ataku lotniczego wskutek spotkania z brytyjskim samolotem typu Sunderland. Drugi samodzielny patrol „Orła” skończył się 23 lutego o godzinie dziewiątej, gdy okręt wszedł do bazy w Rosyth. 102 przegląd morski
historia morska nia, następnie przechwycenia, niemieckiego statku „Helene Russ”. Czterdzieści minut po północy „Orzeł” napotkał dwie niezidentyfikowane jednostki pływające, w odległości około sześciu mil od siebie. Aby je rozpoznać, zaczął się do nich zbliżać. Z powodu słabej widoczności oraz konieczności zejścia z kursu jednej z jednostek w obawie przed staranowaniem okrętu, zrezygnował jednak z manewru. Skutkowało to utratą kontaktu z wykrytymi jednostkami. Uzyskane później informacje czynią prawdopodobnym fakt, że jednostkami tymi były statek „Helene Russ” oraz eskortujący go niszczyciel. Chwilę później zauważono trzeci statek. Niestety, również z nim, z powodu słabej widoczności spowodowanej mgłą, utracono kontakt. Dopiero o godzinie 9.06 zlokalizowano kolejną jednostkę. „Orzeł” płynął w zanurzeniu, gdy jego załoga dostrzegła przez peryskop podejrzany statek bez bandery. Aby go skontrolować – ustalić jego przynależność państwową oraz wykryć ewentualną kontrabandę, polski okręt wynurzył się powoli kioskiem na powierzchnię, a dowódca i sygnalista weszli na pomost nawigacyjny. Przez lornetkę dostrzegli popłoch na pokładzie namierzonego statku i wyraźne przygotowania do opuszczenia jednostki. Nadano wówczas sygnał, by oficer z książkami okrętowymi zameldował się na pokładzie okrętu podwodnego. Kilka minut później do burty „Orła” dobiła motorówka z oficerem marynarki handlowej, który po krótkiej wymianie zdań z polskim dowódcą oraz przedstawieniu wymaganych dokumentów, ku swojemu wielkiemu zaskoczeniu i nieukrywanej radości zorientował się, że został zatrzymany przez okręt polski, a nie, jak się spodziewał, niemiecki. Kontrolowaną jednostką okazał się duński statek „Tomsk”, który wiózł jajka i bekon z Danii do Wielkiej Brytanii. Ponieważ dokumenty okazały się bez zarzutu, a ładunek nie wzbudził podejrzeń, zdecydowano się statek zwolnić i pozwolić mu kontynuować rejs. Gdy oficer z zatrzymanej jednostki opuszczał okręt, poprosił o przekazanie na duński statek sygnału mającego wyjaśnić zaistniałą sytuację, gdyż jego załoga, przekonana, że została zatrzymana przez niemieckiego U-Boota, spodziewała się zatopienia „Tomska”. „Orzeł” kontynuował patrol, ale utrzymujące się złe warunki pogodowe uniemożliwiły mu dalsze poszukiwania „Helene Russ”. Okręt powrócił więc do rejonu patrolowania E1. 13 marca „Orzeł’ został skierowany na pozycję 56º55’ N i 07º55’ E. Dzień później polski okręt wyruszył w drogę powrotną. W pobliżu wybrzeża duńskiego załoga „Orła” miała problemy z ustaleniem pozycji okrętu. Zastosowanie w związku z panującą mgłą nawigacji zliczeniowej nie przyniosło oczekiwanych rezultatów, podobnie jak sondowanie dna. Dlatego też kapitan Jan Grudziński podjął decyzję o zejściu z wyznaczonej trasy i udaniu się w kierunku na ławicę Dogger Bank, gdzie ze względu na charakterystyczne kontury dna łatwiej można było ustalić pozycję okrętu przy użyciu sondy akustycznej. Wyznaczenie pozycji było niezbędne, aby znaleźć luki we własnych przybrzeżnych polach minowych, wtedy już na pewno położonych. 14 marca o godzinie 21.30 zauważono w oddali ciemny obiekt zidentyfikowany jako, prawdopodobnie, brytyjski okręt podwodny „Truant”. Trzy dni później, w niedużej odległości od dziobu „Orła”, dostrzeżono małą jednostkę kierującą się na południe. Po wymianie sygnałów identyfikacyjnych okazało się, że jest to brytyjski okręt podwodny „Trident”. Tego samego dnia, to znaczy 17 marca, „Orzeł” zawinął do bazy. Spotkanie z „Rio de Janeiro” Czwarte wyjście w morze wyznaczono na 3 kwietnia 1940 roku. Tym razem działania patrolowe zamierzano prowadzić w rejonie Skagerraku, do którego okręt miał przybyć 4 kwietnia. Cztery dni później, o godzinie 9.45, niedaleko wejścia do fiordu Oslo, na „Orle”, który płynął na głębokości peryskopowej, dostrzeżono „podejrzany” statek handlowy, kierujący się kursem południowym. Admiralicja Brytyjska nakazywała dowódcom okrętów podwodnych zatrzymywanie i przeprowadzanie rewizji neutralnych statków wchodzących po opuszczeniu fiordu Oslo na kurs południowy oraz wszystkich statków niemieckich. Zastrzeżono jednakże, że torpedowanie, nawet tych ostatnich, mogło nastąpić dopiero po uprzednim ostrzeżeniu, dlatego dowódca okrętu podjął decyzję o zatrzy- przegląd morski 103
Page 1:
ISSN 1897-8428przeglądNR 01 (061)
Page 4 and 5:
NR 01/2013 spis treści OD dowódcy
Page 6 and 7:
NR 01/2013 Od dowódcy admirał flo
Page 8 and 9:
NR 01/2013 Od dowódcy Wyposażenie
Page 10 and 11:
NR 01/2013 polityka i gospodarka mo
Page 12 and 13:
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
NR 01/2013 zabezpieczenie działań
Page 48 and 49:
Page 50 and 51:
Page 52 and 53: NR 01/2013 technika i uzbrojenie sk
Page 54 and 55: NR 01/2013 technika i uzbrojenie mg
Page 56 and 57: NR 01/2013 technika i uzbrojenie Vl
Page 58 and 59: NR 01/2013 technika i uzbrojenie Wn
Page 60 and 61: NR 01/2013 technika i uzbrojenie Ud
Page 62 and 63: NR 01/2013 technika i uzbrojenie Pl
Page 64 and 65: NR 01/2013 technika i uzbrojenie ne
Page 66 and 67: NR 01/2013 technika i uzbrojenie km
Page 68 and 69: NR 01/2013 technika i uzbrojenie Ry
Page 70 and 71: NR 01/2013 Budowa Układ kinematycz
Page 72 and 73: NR 01/2013 technika i uzbrojenie HM
Page 74 and 75: NR 01/2013 siły morskie innych pa
Page 84 and 85: NR 01/2013 do zwalczania amerykańs
Page 96 and 97: NR 01/2013 z życia flot Chińska R
Page 98 and 99: NR 01/2013 z życia flot Francja SC
Page 100 and 101: NR 01/2013 historia morska mgr Hube
Page 104 and 105: NR 01/2013 historia morska Operacja
Page 106 and 107: NR 01/2013 historia morska armat pr
Page 108 and 109: NR 01/2013 historia morska terminie
Page 110 and 111: NR 01/2013 historia morska gów i t
Page 112 and 113: NR 01/2013 historia morska Fot. 1.
Page 114 and 115: NR 01/2013 historia morska mieszcze
Page 116 and 117: NR 01/2013 historia morska Następn
Page 118 and 119: NR 01/2013 historia morska i „Kom
Page 120 and 121: NR 01/2013 historia morska dy. Zał
Page 122: Przegląd Morski (The Navy Review)
show all

Pobierz - Ministerstwo Obrony Narodowej

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?