Pobierz - Ministerstwo Obrony Narodowej
Pobierz - Ministerstwo Obrony Narodowej
Pobierz - Ministerstwo Obrony Narodowej
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
historia morska<br />
Kolejny wykryty okręt to B-59. Po ponad dwóch<br />
dobach śledzenia wynurzył się on w odległości około<br />
mili morskiej od lotniskowca „Randolph”. Gdy<br />
płynął na małą naprzód, forsownie ładował baterie.<br />
Jednocześnie służył amerykańskim samolotom<br />
ZOP jako cel symulowanych ataków, których przeprowadzono<br />
kilkadziesiąt. Podobnie jak B-36, odtworzywszy<br />
zasoby energetyczne, B-59 zanurzył<br />
się alarmowo i w położeniu podwodnym ruszył<br />
kursem powrotnym.<br />
Jedynym radzieckim okrętem podwodnym, który<br />
uniknął przymusowego wynurzenia, był B-4.<br />
Jego dowódca, wspomagany przez dowódcę brygady,<br />
wykazał się najwyższym podwodniackim<br />
kunsztem i mimo że okręt kilkakrotnie był wykryty<br />
i śledzony oraz obrzucany granatami sygnalizacyjnymi,<br />
za każdym razem udawało mu się zmylić<br />
pogoń. W kurs powrotny ruszył dopiero po otrzymaniu<br />
stosownych rozkazów z Moskwy.<br />
Powrót trzech okrętów do Polarnego nastąpił tuż<br />
przed Nowym Rokiem 1963 roku. Ku rozczarowaniu<br />
załóg nie czekały jednak na nich nagrody, lecz<br />
specjalna komisja dochodzeniowa, która miała ustalić,<br />
dlaczego doszło do utraty skrytości działań.<br />
W sojuszu z Amerykanami<br />
W działaniach morskich prowadzonych w czasie<br />
kryzysu karaibskiego istotną, choć z geograficznego<br />
punktu widzenia „skrzydłową”, rolę odegrała<br />
Królewska Kanadyjska Marynarka Wojenna. Co<br />
interesujące, zajęła tę pozycję bez oficjalnej aprobaty<br />
czynników politycznych. Kiedy wybuchł kryzys,<br />
władzę w Kanadzie sprawował bowiem rząd<br />
mniejszościowy. Stojący na jego czele John<br />
Diefebaker, obawiał się podjęcia zdecydowanych<br />
kroków w systuacji, gdy parlament nie był przekonany,<br />
czy jednoznaczne poprzeć Amerykanów, czy<br />
też scedować rozwiązanie zaistniałej sytuacji na<br />
ONZ. Mimo to premier zaaprobował decyzję ministra<br />
obrony Douglasa Harhness nakazującą dowódcom<br />
rodzajów sił zbrojnych przejść w sposób<br />
„dyskretny” w wyższy stan gotowości bojowej.<br />
Dowódca sił morskich Atlantyku kontradmirał<br />
Kenneth Dyer, działając zgodnie z wytycznymi szefa<br />
sztabu marynarki, ogłosił wówczas, posługując<br />
się jako pretekstem zaplanowanymi wcześniej ćwiczeniami,<br />
alarm dla sił okrętowych i lotnictwa morskiego.<br />
Z Wielkiej Brytanii odwołano lotniskowiec<br />
„Bonaventure” wraz z okrętami eskorty. Zadanie<br />
floty stało się łatwiejsze, gdy 24 października, wobec<br />
rozwijającego się kryzysu, parlament wyraził<br />
zgodę na podniesienie stopnia gotowości bojowej<br />
w kanadyjskich siłach zbrojnych.<br />
Znaczenie marynarki kanadyjskiej wynikało<br />
z faktu, że miała ona dozorować północną część<br />
wspomnianej już rubieży ZOP Cesar, ciągnącej się<br />
od Wysp Azorskich do Nowej Funlandii. Wobec<br />
zaangażowania dużej części sił amerykańskich<br />
w „kwarantannę” Kuby, niezwykle ważne było<br />
wprowadzenie do działań na północy sił kanadyjskich.<br />
Mimo wahań politycznych, marynarka kanadyjska<br />
skierowała ostatecznie do działań na<br />
Atlantyku lotniskowiec z 28 samolotami ZOP,<br />
22 fregaty i niszczyciele, dwa okręty podwodne,<br />
12 bazowych samolotów ZOP i 32 bazowe maszyny<br />
patrolowe. Siły te nawiązały kontakt z okrętami<br />
podwodnymi około 130 razy, co jest podstawą<br />
stwierdzenia, że w czasie kryzysu na północnym<br />
Atlantyku operowało nie mniej niż 29 radzieckich<br />
okrętów podwodnych.<br />
Oprócz Royal Canadian Navy wysiłek amerykański<br />
wsparło kilka flot Ameryki Środkowej<br />
i Południowej. Od 2 listopada w działaniach uczestniczyły<br />
dominikańskie fregaty „Gregori”<br />
i „Luferon”, które prowadziły indywidualne, ośmiodniowe<br />
patrole z Mona Passage. Do 9 listopada<br />
w skład sił blokadowych weszły dwa niszczyciele<br />
argentyńskie, a od 17 listopada zasiliła je gwatemalska<br />
fregata „Burrunida”. Ponadto w gotowości<br />
do przejścia w amerykańskie podporządkowanie<br />
operacyjne znajdowały się: dwa wenezuelskie niszczyciele<br />
i okręt podwodny oraz argentyńskie: lotniskowiec,<br />
okręt podwodny, cztery samoloty patrolowe<br />
marynarki i trzy samoloty patrolowe sił powietrznych,<br />
batalion piechoty morskiej. Kolumbia<br />
zaoferowała pododdział piechoty morskiej i grupy<br />
inspekcyjne, które miały działać z pokładów okrętów<br />
amerykańskich, zaś rząd Trynidadu i Tobago<br />
wyraził zgodę na użytkowanie przez siły blokadowe<br />
portu Chaguaramas.<br />
•<br />
Autor jest absolwentem Wyższej Szkoły Marynarki<br />
Wojennej, a także dziekanem Wydziału Nauk Technicznych<br />
Dolnośląskiej Szkoły Wyższej we Wrocławiu.<br />
przegląd morski 121