Zmiany polskiego prawa wodnego niezbędne dla pełnej ... - WWF
Zmiany polskiego prawa wodnego niezbędne dla pełnej ... - WWF
Zmiany polskiego prawa wodnego niezbędne dla pełnej ... - WWF
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Regulacja przyspiesza spływ wód, co przyspiesza postęp fali powodziowej i zwiększa<br />
wielkość przepływów maksymalnych, a zatem istotnie zwiększa zagrożenia powodziowe. Powoduje<br />
również przyspieszenie erozji koryta rzeki, a zatem obniża poziom wody zarówno w rzece jak<br />
i w związanych z rzeką wodach podziemnych. Powoduje to przesuszenie terenów nadrzecznych oraz<br />
szereg zagrożeń <strong>dla</strong> obiektów hydrotechnicznych.<br />
Wiele rzek utraciło charakter dróg wodnych ze względu na konkurencję innych środków<br />
transportu. W takich przypadkach regulacja <strong>dla</strong> potrzeb żeglugi (oprócz negatywnych skutków<br />
ekologicznych i zwiększenia zagrożeń powodziowych) jest przykładem marnotrawstwa środków<br />
publicznych.<br />
Obwałowanie rzek powoduje zmniejszenie obszaru, na którym mogą rozwijać się lasy<br />
łęgowe (wymagające cyklicznych zalewów). Jednocześnie zwężenie doliny wskutek obwałowania<br />
istotnie zwiększa zagrożenia powodziowe. Działają tu trzy mechanizmy:<br />
• Zwężenie doliny (poprzez obwałowanie) powoduje spiętrzenie wód powodziowych 4 ,<br />
• Zwężenie doliny przyśpiesza postęp fali powodziowej, co w połączeniu ze zmniejszeniem retencji<br />
dolinowej istotnie podwyższa przepływy powodziowe poniżej odcinka obwałowanego 5 ,<br />
• Obwałowanie i związane z nim poczucie bezpieczeństwa powoduje rozwój infrastruktury na<br />
terenie chronionym, co skutkuje wzrostem szkód w przypadku awarii wału 6 .<br />
Często presja społeczna prowadzi do obwałowania dolin nie zabudowanych, stanowiących użytki<br />
rolne. Takie działania są wątpliwe ze względów ekonomicznych, bowiem ponoszone przez budżet<br />
koszty budowy i utrzymania obwałowań są wyższe od wpływów do budżetu związanych<br />
z intensyfikacja produkcji rolnej.<br />
Systemy melioracyjne buduje się <strong>dla</strong> poprawy warunków wodnych w glebie, co w zamiarze<br />
inwestorów ma zwiększać plony. W warunkach polskich systemy takie powstawały często na terenach<br />
podmokłych w celu ich osuszenia, a tym samym zamianę zróżnicowanych ekosystemów bagiennych<br />
na monokultury rolnicze. Straty środowiskowe są w tym przypadku oczywiste.<br />
Z drugiej strony osuszanie mokradeł skutkuje wzrostem zagrożeń powodzią i suszą bowiem<br />
tereny podmokłe stanowią naturalne zbiorniki retencyjne wyrównujące odpływ.<br />
Przesuszenie terenów bagiennych powoduje często mineralizację pokładów torfów.<br />
W procesie mineralizacji uwalniane są znaczne ładunki biogenów powodujących eutrofizację<br />
i degradujące jakość wód. Całkowita mineralizacja gleb torfowych prowadzi do odsłaniania się<br />
jałowych piasków.<br />
Na znacznych obszarach kraju (np. Kurpiowszczyzna) w ramach działań związanych<br />
z melioracjami odwadniającymi całkowicie zlikwidowano małe cieki. Pozostały ich historyczne<br />
nazwy, ale obecnie są to proste rowy o trapezowym przekroju ograniczone faszynowymi opaskami<br />
i trawiastymi skarpami o stałym spadku. Taka transformacja sieci rzecznej nosi znamiona klęski<br />
ekologicznej.<br />
4<br />
Przykładowo zwężenie doliny Wisły poniżej Tarnobrzega wskutek budowy wałów spowodowało wzrost poziomu<br />
wysokich wezbrań o ok. 1,5 metra.<br />
5<br />
Według hydrologów niemieckich regulacja i obwałowanie górnego Renu spowodowały wzrost przepływu<br />
maksymalnego w Karlsruhe o 25%.<br />
6<br />
Warto zauważyć, że największe szkody ekonomiczne oraz śmierć ludzi podczas ostatnich powodzi w Polsce<br />
i na świecie powstawały w wyniku awarii wałów chroniących miasta.<br />
7
Change language