Zmiany polskiego prawa wodnego niezbędne dla pełnej ... - WWF

More documents

Recommendations

Info

zapewnia dostęp do „zdrowej” wody wszystkim mieszkańcom i wszystkim organizmom. Priorytetowy charakter celów środowiskowych jest więc poza dyskusją. Powstają następujące ważne pytania: • jak na gruncie obowiązującego prawa (wraz z proponowanymi zmianami) rozwiązywać oczywisty konflikt pomiędzy wymienionymi czterema celami, a utrzymywaniem lub poprawą stanu ekosystemów wodnych i od wody zależnych? • jak zapewnić „wzmocnienie celów środowiskowych”, czyli uzyskać efekt priorytetowy dla wszystkich ludzi i całej biocenozy? Dotychczasowa praktyka rozwiązywania takich konfliktów budzi zasadnicze zastrzeżenia, a Ustawa Prawo wodne i przygotowana jej nowelizacja nie proponują zadowalającego sposobu rozwiązywania tego konfliktu. 4.3 Woda traktowana jako surowiec a nie jako zasób wyczerpywalny i wrażliwy na wpływy Potrzeby wodne zależą w dużym stopniu od sposobu zagospodarowywania przestrzeni, oraz od koncepcji zaspakajania potrzeb transportowych i energetycznych, a więc generalnie od polityki gospodarki przestrzennej. Oto niektóre przykłady : • Budowa elektrowni cieplnej wielkiej mocy o otwartym obiegu chłodniczym tworzy ogromne zapotrzebowanie na wodę, wymaga. inwestycji hydrotechnicznyche a jednocześnie powoduje dewastację środowiska. • Budowa miasta w terenie zalewowym rzeki o znacznym potencjale powodziowym tworzy zapotrzebowanie na potężne inwestycje ochrony przeciwpowodziowej, nie tylko szkodliwe dla środowiska ale również kosztowne w fazie inwestycji i utrzymania • Lokalizacja wodochłonnego przemysłu lub aglomeracji miejsko-przemysłowej w pobliżu wododziału wymusza budowę zbiornika retencyjnego i przerzutu wody, lub nadmiernej eksploatacji wód podziemnych. Dochodzi wówczas do sytuacji gdy finansowane ze środków publicznych, kosztowne i szkodliwe dla ekosystemów wodnych inwestycje (np. zbiornik Sulejów na Pilicy i rurociąg zaopatrujący w wodę Łódź, zbiorniki Goczałkowice na Wiśle i Tresna na Sole) trzeba realizować ze środków przeznaczonych na gospodarkę wodną, bowiem zgodnie z Art. 2. ust.1 Prawa wodnego :zarządzanie zasobami wodnymi służy m.in. zapewnieniu odpowiedniej ilości i jakości wody dla ludności, oraz zapewnieniu wody na potrzeby rolnictwa oraz przemysłu. Taka sytuacja bezpośrednio wynika ze sformułowania celów gospodarki wodnej (omówionego w p. 4.2.). Natomiast główną przyczyną jest traktowanie gospodarki wodnej usługowo względem gospodarki krajowej, co jest oczywistym reliktem przeszłości. Zwraca uwagę sprzeczność pomiędzy przytoczonymi fragmentami art. 2, a zapisem art. 31 ust. 2, w którym ustawodawca zastrzega, że ”korzystanie z wód nie może powodować pogorszenia stanu wód i ekosystemów od nich zależnych(...)” Formułując wyraźniej - jeśli zasady gospodarowania wodami (wynikające z obiektywnych ograniczeń przyrodniczych) nie będą nadrzędne w odniesieniu do planów i strategii zagospodarowania przestrzennego to nie będzie możliwa realizacja zasad zrównoważonego rozwoju i wdrożenie norm ustalonych w Ramowej Dyrektywie Wodnej. 14
Niezależnie od tego czy cele gospodarcze, takie jak zapewnienie możliwości wykorzystania żeglugowego powierzchniowych wód śródlądowych, zapewnienia wody na potrzeby rolnictwa oraz przemysłu, pozostaną w ustawie prawo wodne, czy też zostaną z niej wykreślone, to brak możliwości ograniczania roszczeń w stosunku do zasobów wodnych wskutek braku realnego wpływu organów gospodarki wodnej na kształtowanie planów gospodarki przestrzennej będzie źródłem konfliktów. Należy dodać, że oba wspomniane. cele wynikające z polskiej ustawy są to cele użytkowników wód, a nie wymienione w Dyrektywie cele zlewniowo zorientowanego zarządzania wodami. Analogiczna sytuacja istnieje w dziedzinie ochrony przed powodzią. Przygotowywane zmiany to np. propozycje art. 79, którego ostatni punkt wyraźnie utrzymuje nadrzędność planów zagospodarowania przestrzennego. Jeżeli gmina (na tym poziomie tworzone są plany miejscowe i tylko te plany stanowią akty prawne) zaplanuje zabudowę terenu zalewowego to dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej będzie zobowiązany obszar taki chronić. Jest to szkodliwe dla użytkowników takiego terenu (całkowicie skuteczna ochrona jest niemożliwa !) a także szkodliwe dla podatników, którzy poniosą koszty inwestycji ochronnych i ewentualne koszty reparacji zniszczeń powodowanych przez powódź oraz szkód dla środowiska. Istnieje wprawdzie zapis (art. 84 ustawy), który nakazuje władzom gminnym brać pod uwagę przy sporządzaniu planu przestrzennego zagospodarowania zasięg powodzi 100-letniej 7 , ale ,bliższa analiza zapisów art. 82 prowadzi do wniosku, że kompetencje RZGW ograniczają się do obszarów ”bezpośredniego zagrożenia”, czyli terenów nie obwałowanych, oraz międzywali. Analiza piętnastu katastrofalnych powodzi, które wystąpiły w Polsce w ostatnim półwieczu wykazuje że szkody i śmierć ludzi wystąpiły praktycznie tylko na obszarach ”potencjalnego zagrożenia” (tj. obszarach chronionych wałami). Obszary te są wprawdzie określane przez ministra właściwego ds. gospodarki wodnej lecz kształtowanie gospodarki przestrzennej na tych obszarach pozostaje tylko w zakresie ”uwzględniania” (patrz cytowany powyżej art. 82 ust.2). Oznacza to lekceważenie prewencji polegającej na bezwzględnym ograniczeniu dalszej zabudowy obszarów obwałowanych i stanowiącej jedyną skuteczną metodę ograniczenia eskalację szkód powodziowych. Obowiązujące ustawodawstwo nie tworzy warunków do wdrożenia tej metody poprzez racjonalne planowanie przestrzenne. 4.4 Bariera wynikająca z działań na rzecz ”utrzymania wód” Kolejna przeszkoda w osiąganiu środowiskowych celów Ramowej Dyrektywy Wodnej wynika z ”obowiązku utrzymywania wód”, które w Prawie Wodnym definiuje w art. 22.: „Utrzymywanie śródlądowych wód powierzchniowych polega na zachowaniu lub odtworzeniu stanu ich dna lub brzegów oraz na konserwacji lub remoncie istniejących budowli regulacyjnych w celu zapewnienia swobodnego spływu wód oraz lodów, a także właściwych warunków korzystania z wody”. Wprawdzie art.24. odwołuje się do celu Środowiskowego Dyrektywy 8 , ale art. 26 nakłada na właścicieli wód obowiązki, które są w stosunku do tego celu w sprzeczności: 7 „Dla terenów o szczególnym znaczeniu społecznym, gospodarczym lub kulturowym, określonych w studium, o którym mowa w art. 82 ust. 2, przy sporządzaniu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego uwzględnia się poziom wód maksymalnych o prawdopodobieństwie występowania raz na 100 lat” 8 „Utrzymywanie śródlądowych wód powierzchniowych oraz morskich wód wewnętrznych i brzegu morskiego nie może naruszać, z zastrzeżeniem art. 38a ust. 2, istniejącego dobrego stanu tych wód oraz warunków wynikających z ochrony wód.” 15
Page 1 and 2: Zmiany polskiego prawa wodnego niez
Page 3 and 4: Konieczność realizacji szkodliwyc
Page 5 and 6: Spis treści Podsumowanie .........
Page 7 and 8: w sposób zgodny z Konstytucją RP
Page 9 and 10: 3.3 Cele środowiskowe a zabiegi hy
Page 11 and 12: Regulacja przyspiesza spływ wód,
Page 13 and 14: 4.1.2 Rozmycie kompetencji organów
Page 15 and 16: Zakres odpowiedzialności Dyrektor
Page 17: Przygotowana nowelizacja ustawy pro
Page 21 and 22: Nowelizowany art. 22 zobowiązuje d
Page 23 and 24: wszystkim uczestnikom procesu takic
Page 25 and 26: m. in. koszty związane z inwestowa
Page 27 and 28: 2. Realizacja zasad rozwoju zrówno
Page 29 and 30: 4. Do ustawy Prawo wodne należy wp
Page 31: • zagadnienia dot. funkcjonowania

Zmiany polskiego prawa wodnego niezbędne dla pełnej ... - WWF

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?