Rolnictwo i przetwórstwo ekologiczne w Euroregionie Pomerania

tym są niewymagające, jeżeli chodzi o warunki klimatycznei glebowe. Ochrona roślin: W celu uniknięcia „zmęczeniagleby“ koniczyną oraz innym chorobom powinno się zachowaćprzerwę w jej uprawie na 3 – 6 lat.Technologia uprawy: Albo jako wysiew w oziminie, podowies lub jęczmień jary; później koniec marca/połowakwietnia w rzędach, ok. 20-25 kg nasion /ha w zależności ododmiany. Również możliwe jako materiał siewny na ściernisko,ewent. w mieszance albo jako czysty wysiew. Wykorzystanie:wieloletnie, do wykoszenia lub wypasu jako roślina paszowa,jako zielonka, kiszonka lub do wypasu (w szczególnościkoniczyna czerwona i biała), nawóz zielony i wiązanie azotuw glebie.Lucerna: jest najważniejszą rośliną przeznaczoną na paszę dlakrów mlecznych. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze:aby osiągnąć dobre wyniki w uprawie lucerny potrzebny jestklimat kontynentalny i bogate wapienne gleby. Podłoże musibyć dobrze zaopatrzone, przede wszystkim w fosfor, potrzebujecorocznego nawożenia.Ochrona roślin: w przypadku płodozmianu zachowuje się5-6 lat przerwy, wówczas nie ma problemów z chorobamii szkodnikami. Lucerna jest bardzo ważna jako przedplonpod ziemniaki i owies. Technologia upraw: Na wiosnę jakoczysty wysiew lub podsiew z siewnika punktowego, 20-35 kgmateriału siewnego/ha na głębokości 1-2 cm. Rozwój młodychroślin jest powolny, z tego względu w przypadku czystegowysiewu konieczne jest czyste podłoże. Samodzielna uprawalucerny jest prostsza niż w mieszance, przy czym w mieszancelucerna rośnie na terenach, gdzie samo-dzielnie dawałabyniższe plony. Wykorzystanie: roślina paszowa, zarówno świeżajak i suszona. W drugim roku wykorzystania osiąga najwyższeplony (300-500 dt/zielonej paszy), trzy koszenia w roku, 3-4letni okres wykorzystania.Mieszanka: W zależności od położenia każde gospodarstwopowinno dopracować własną mieszankę. Mieszanki mogą byćwieloletnie lub być wykorzystywane jako przed- lub poplonw celu nawożenia podłoża i na świeżą paszę. Właściwąmieszanką dla stanowisk wilgotno-zimnych z zimną i ciężkąglebą, właściwa byłaby np. koniczyna szwedzka, komornicazwyczajna, kostrzewa łąkowa i rurówka wonna. Dla wartościodżywczych paszy optymalny stosunek roślin motylkowychdo traw wynosi ok. 30 :70 i powinien być utrzymanyprzez cały okres wykorzystania. Zapotrzebowanie naskładniki odżywcze: W zależności od wykorzystania należyprzeprowadzić coroczne nawożenie nawozami mineralnymioraz uzupełnienie minerałami P i K.Ochrona roślin: przestrzegać kolejności płodozmianu zewzględu na zagrożenie wystąpienia „zmęczenia gleby”. Technologiaupraw: Klasyczne warianty wysiewu zależą w dużejmierze od uwarunkowań lokalizacyjnych. Występuje tendencjaidąca w kierunku stosowania podsiewu. Ważnymi argumentamisą w tym kontekście korzyści czasowe i kosztowe orazszybszy wzrost. Do podsiewu koniecznie należy wykorzystaćsiewnik rzędowy, ponieważ małe nasiona – w szczególnościtrawy – bardzo łatwo są przenoszone przez wiatr, co powodujepowstawanie pasem, a przynajmniej luk na obsianejpowierzchni. W cieniu darni mieszanka z reguły rośnie bardzodobrze, jednakże wysiew nie może być zbyt głęboki (ok. 1cm) i nie może nastąpić zbyt późno. Potrzebne jest dobre,odchwaszczone podłoże.Wykorzystanie: Mieszanki służą jako nawóz zielony i jakopasza.Ważne: Prawidłowe wykorzystanie koniczyny z trawami / uprawaroślin motylkowych jest gwarancją nie tylko ekologicznego, alei ekonomicznie zrównoważonego bytu gospodarstwa.4.5.2 Uprawa zbóżEkologiczna uprawa zbóż w większości gospodarstw jestnajważniejszym źródłem dochodów. W północnych Niemczech49% wszystkich ziem rolnych jest obsiewanych zbożami,w Szwecji 25%, a w Polsce ok. 40%.Wymagania klimatyczne (gleba, klimat etc.) poszczególnychzbóż wykorzystywanych w uprawach ekologicznychnie odbiegają od wymagań w rolnictwie konwencjonalnym.Jednakże poprzez wyeliminowanie w uprawach ekologicznychnawożenia mineralnego oraz stosowania chemicznych środkówochrony roślin wcześniej i wyraźniej są odczuwalne granicewydajności na danym areale. Różnice między stanowiskami,w szczególności w kontekście gleby, są silniej odczuwalne,w związku z tym konieczne jest swego rodzaju przesunięcieupraw. I tak na obszarach marginalnych uprawa pszenicyzastępowana jest bardziej wydajną uprawą pszenżyta lub żyta,a jako alternatywa uprawiany jest orkisz. Ponieważ wzrostroślin w przypadku upraw ekologicznych w większym stopniujest uzależniony od optymalnego podłoża, w związku z tymwymagania związane z prawidłowym przygotowaniem glebyi materiału siewnego są ogólnie wyższe. Czas na wysiew jestkrótszy i należy go koniecznie stosownie uwzględnić w organizacjigospodarstwa. Ogólnie należy zaplanować trochę większągęstość wysiewu (ok. 10 procent) i wcześniejszy wysieww przypadku zbóż ozimych. Zwalczanie chwastów odbywasię w większości przez bronowanie. Z reguły odbywa się todwukrotnie, w przypadku pszenicy czasami trzykrotnie. Zbiórw uprawie ekologicznej nie wymaga stosowania specjalnychmaszyn.Sprzedaż ogólnie: Zboża z upraw ekologicznych są wykorzystywanena potrzeby własne w gospodarstwie (pszenżytoi jęczmień);lub poprzez organizacje producenckie jako zbożena paszę lub zboże jakościowe. Plony z reguły są niższe o 20-50% niż w przypadku upraw konwencjonalnych. Cena jestwyższa o ok. 30% w przypadku normalnej jakości i do 130%w przypadku pszenicy na potrzeby przemysłu piekarniczegow najwyższej klasie jakości, przy czym jest duża presja naobniżkę cen, w związku z czym ceny zbóż ekologicznych corazbardziej zbliżają się do cen zbóż konwencjonalnych. W roku2003/04 zebrano w obszarze Morza Bałtyckiego ok. 20 dt/hazbóż, a cena wynosiła 19 €/dt.STRATEGIA WSPÓŁPRACY17