Jedyna, ogólnopolska, organizacja łowiecka to Polski ZwiązekŁowiecki, która zrzesza jako członków zarówno myśliwych,jak i osoby prywatne oraz koła myśliwskie.Dochody kół łowieckich pochodzą ze się składekczłonkowskich, sprzedaży dziczyzny, organizowania polowańdla zagranicznych gości oraz eksportu żywych zwierząt(w szczególności zajęcy).Podstawą uzyskania pozwolenia na polowanie jest w Polsceroczna praktyka w kole łowieckim oraz zdanie odpowiedniegoegzaminu. Jeżeli zagraniczni myśliwi zamierzają polowaćw Polsce muszą posiadać „kartę dzienną”, stać się członkiemPolskiego Związku Łowieckiego i otrzymać pozwolenie napolowanie z autoryzowanego biura podróży.Trofea myśliwskieZdobienie leśniczówek, domków myśliwskich, a przedewszystkim zamków porożami i innymi trofeami łowieckimito długa tradycja. Jednak w ciągu dwóch ostatnich stulecisens trofeów myśliwskich bardzo się zmienił. Dzisiaj trofeamyśliwskie odgrywają bardzo ważną funkcję biologiczną,ponieważ pozwalają wnioskować o składzie, stanie zdrowiai wyżywieniu zwierzyny łownej.Przy imporcie trofeów myśliwskich należy zgodniez dyrektywą Unii Europejskiej zwrócić uwagę na następującekwestie:Do trofeów musi być dołączone zaświadczenie lekarzaweterynarii. Kości, rogi, kopyta, poroża, kły i zęby musząbyć wygotowane, zdezynfekowane i/lub zabezpieczone nadtlenkiemwodoru. Skóry i futra muszą być wysuszone lubprzynajmniej zasolone 14 dni przed importem.Trofea myśliwskie muszą być transportowane w pojedynczychzamkniętych paczkach. Do przesyłek muszą być dołączonew oryginale zaświadczenia lekarza weterynarii. Podpisującysię lekarz weterynarii musi skreślić w zaświadczeniuniewłaściwe w danej sytuacji wypowiedzi. Zaświadczeniamuszą być wystawione w języku urzędowym tego państwa,w którym odbywa się kontrola graniczna. Jeżeli jest toniemożliwe, to należy przedłożyć lekarzowi weterynarii nagranicy oryginalne zaświadczenie oraz urzędowe tłumaczeniew odpowiednim języku.Planowane przekroczenie granicy wraz z przesyłką musi byćzgłoszone lekarzowi weterynarii na granicy, w odpowiednimpunkcie kontroli granicznej, jeden dzień roboczy przedsamym faktem przekroczenia granicy. Zgłoszenie następujepoprzez przedłożenie odpowiedniego dokumentu kontroliweterynaryjnej przygotowanego specjalnie na ten cel.Leśnictwo i stolarstwoZdecydowanie większa część pozyskiwanego drewna poddawanajest obróbce w tartakach. Innym odbiorcą drewna jestprzemysł przetwórczy oraz stolarze budowlani i meblarscy.Ważnym odbiorcą jest generalnie przemysł meblowy, taksamo jak przemysł budowlany oraz dział produkcji płytwiórowych klejonych i pełnych. Drewno wykorzystuje sięrównież w przemyśle artykułów sportowych. Od kilku latzaznacza się trend w ramach którego prywatni właścicielelasów jak i nadleśnictwa są dostawcami następujących produktówdla gospodarstw domowych:• indywidualnie wykonywane drzwi wewnętrzne,• wiaty samochodowe,• płoty,rustykalne ścianki działowe.Poza tym miastom i gminom dostarcza się różnej jakościdrewno okrągłe i przycięte. W obiektach parkowych, rezerwatachbiosfery, przy szlakach wędrownych znaleźć możnaoznakowania i tablice informacyjne, ambony dla myśliwych,wiaty oraz postoje dla rowerzystów z odpowiednimi obiektami.Wszystko to wykonane jest z drewna. Zwierzyńcei ogrody zoologiczne potrzebują materiału na budowę zagród,płotów, modeli wykorzystywanych dla celów pedagogicznychoraz przyjaznych przyrodzie placów zabaw dla dzieci.W ten sposób zakres wykorzystania zasobów lasów możliwyjest przy współpracy i w ścisłym kontakcie właścicieli lasów,nadleśnictw i potencjalnych zainteresowanych.W ukierunkowaniu na klienta można zrealizować indywidualnewyobrażenia i życzenia potencjalnych kupców.Jednocześnie otwierają się nowe rynki i nowe nisze rynkowe,jak na przykład:• projektowanie i wykonywanie rustykalnego wyposażeniaobiektów gastronomicznych, zarówno zewnętrznętrznego jaki wewnętrznętrznego,• produkcja skrzynek listowych na zamówienia indywidualne,• meble ogrodowe, skrzynki na kwiaty i ławki wykonywanena zamówienia indywidualne,• wykonywanie pomocy naukowych dla placówekpedagogicznych,• budowa modeli dla placówek pedagogiki leśnej (leśneprzedszkola, leśne schroniska młodzieżowe, leśne centraedukacji, itd.).LinkiNiemcy:www.jagd-online.dewww.wald-mv.dewww.mdje.brandenburg.dewww.umwelt.orgwww.dgfmSzwecja:www.naturvardsverket.sePolska:www.pot.gov.plFoto: M. SchröderSTRATEGIA WSPÓŁPRACY17
Możliwości wspierania trwale zrównoważonej gospodarkileśnej środkami pomocowymi Rozdział 4Od czasu decyzji Rady w 1998 r. kontekst polityki leśnejUnii Europejskiej jest procesem znaczących przemian. Lasyi gospodarka leśna zostały nierozerwalnie połączonez celami agendy Lizbońskiej i Göteborskiej, a więc z trwalezrównoważonym rozwojem i koordynacją odpowiednichwarunków ramowych polityki leśnej poszczególnych państwczłonkowskich i Wspólnoty Europejskiej. Unia i państwaczłonkowskie zobowiązały się do stosowania postanowieńmiędzynarodowych umów, porozumień i protokołów(porozumienie ramowe Narodów Zjednoczonych o zmianieklimatu (UNFCCC i protokół z Kioto), umowa NarodówZjednoczonych o przeciwdziałaniu powstawania pustyń(UNCCD), Międzynarodowa Organizacja Drewna Tropikalnego(ITTO), Porozumienie o międzynarodowym handlugatunkami zagrożonymi (CITES).Państwa członkowskie mają duży wpływ na politykę leśnądzięki uchwałom w szóstym programie działania na rzeczśrodowiska Wspólnoty Europejskiej z 2002 r. (EG 2002)oraz w reformie dotyczącej wspólnej polityki rolnej z 2003 r.(GAP), która ma na celu wzmocnienie pozycji obszarów wiejskich.Na szczeblu ogólnoeuropejskim konferencja państwna rzecz ochrony lasów w Europie koordynuje nadrzędnedyrektywy i współpracę międzynarodową.Celem wdrożenia założonych celów globalnych opracowanoodpowiednie narodowe programy leśne. Te narodowe programyleśne koncentrują się na następujących tematach:• Produkcyjna funkcja lasów,• Rentowność trwale zrównoważonej gospodarki leśnej,• Wkład gospodarki leśnej w rozwój obszarów wiejskich,• Ochrona i zwiększenie różnorodności biologicznej w lasach,• Złagodzenie procesów przemian klimatycznych,• Ochronna funkcja lasów,• Aspekty społeczne, rekreacyjne i kulturalne.Przy pomocy rozporządzenia „Forest-Focus” w roku 2003rozpoczęto tworzenie zintegrowanego systemu monitoringulasów, który uwzględnia założenia regionalne, narodowe,międzynarodowe i może służyć ich wdrażaniu.Na bazie zasady subsydiarności realizowane są cele wspólnotowew poszczególnych państwach członkowskich w oparciuo ich indywidualną specyfikę. Nowe państwa członkowskieUnii Europejskiej odnoszą szczególne korzyści z europejskichinstrumentów finansowych, które koncentrują się na polityceochrony środowiska, rolnictwie i rozwoju obszarów wiejskich.Należy tutaj zwrócić uwagę na odpowiednie programypomocowe Unii Europejskiej na rzecz wsparcia rozwojuobszarów wiejskich, w których to programach zasadniczouwzględnia się współpracę transnarodową:• SCADPlus – zakres działalności Unii Europejskiej na rzeczwsparcia obszarów wiejskich,• ISPA – projekty komunikacyjne i z zakresu ochronyśrodowiska,• LIFE III – tworzenie i implementacja europejskiej politykiochrony środowiska,• SAPARD – rolnictwo i rozwój obszarów wiejskich,• INTERREG III – program unijny na rzecz rozwoju regionalnego(ERDF) umożliwiający realizację projektów transgranicznych,jak np. projekt Baltic+.Poza tym funkcjonują inicjatywy Unii Europejskiej w poszczególnychnarodowych ministerstwach ochrony środowiska,rolnictwa, leśnictwa i żywności, które też dają możliwościuzyskania wsparcia:• LEADER+,• „Aktywne regiony – obszary wiejskie kreują swojąprzyszłość” z 18 regionami modelowymi w Niemczech.Celem podniesienia wartości lasów poprzez inwestycjewspiera się prywatnych właścicieli lasów, gminy i zrzeszeniawłaścicieli lasów przy wdrażaniu innowacyjnych i trwałychidei. Poza tym można również wspierać działania, któresłużą urynkowieniu produktów gospodarki leśnej, tworzeniunowych możliwości zbytu tych produktów. Udziela sięwsparcia na rzecz powstawania nowych organizacji właścicielilasów i transnarodowych sieci kontaktowych oraz współpracęw dziedzinie edukacji.Na szczeblu krajowym poszczególnych regionów projektuBaltic+ istnieją państwowe instrumenty wsparcia trwalezrównoważonej gospodarki leśnej.SZWECJARegion SkaniaSzwedzkie możliwości wsparcia środkami pomocowymigospodarki leśnej różnią się zasadniczo od polskich i niemieckichinstrumentów wsparcia. W przeciwieństwie dopozostałych regionów projektu Baltic+ nie ma tu żadnychporównywalnych krajowych programów wsparcia. Potężneszkody spowodowane w styczniu 2005 r. silnymi wiatrami,które w ciągu tylko trzech godzin powaliły ponad 100 milionówdrzew, co odpowiada mniej więcej wielkości rocznegowyrębu, dopro-wadziły do stworzenia nowych form wsparciawłaścicieli lasów. Szkodami tymi dotknięte były głównieświerki, które jako szybko rosnące drzewo użytkowe sadzonebyły bardzo gęsto, a z uwagi na płytki system korzeniowystały się ponadto bardzo szybko ofiarami sił przyrody.Po tej klęsce żywiołowej właściciele lasów objęci zostaliwsparciem finansowym. Poza tym istnieją środki pomocowedla obszarów z jakościowo wartościowymi gatunkami drewnatwardego takimi jak dąb, buk, lipa, olcha, wiąz, klon, grabi wiśnia. Od 2005 r. przyznaje się wsparcie finansowe naprogramy zalesiania po szkodach spowodowanych nawałnicąoraz na zniwelowanie wyrządzonych przez tę katastrofę szkódna drogach leśnych. Inne środki pomocowe są do dyspozycjina zabezpieczenie i zachowanie obszarów o szczególnymznaczeniu dla dziedzictwa kulturowego. Środkami tymizarządzają regionalne urzędy gospodarki leśnej podlegające18 TRWALE ZRÓWNOWAŻONA GOSPODARKA LEŚNA