Rolnictwo i przetwórstwo ekologiczne w Euroregionie Pomerania

Rozdział 1: Wprowadzenie1.1 Rolnictwo ekologiczne w EuropieRolnictwo ekologiczne w Europie jest sposobem zagospodarowaniaziemi, który jest przyjazny dla środowiska i chronizasoby naturalne. Myślą przewodnią rolnictwa ekologicznegojest gospo-darowanie w zgodzie z przyrodą. Od początku lat90-tych przyjazna przyrodzie produkcja wysoko-wartościowejżywności rozwija się dynamicznie i spotyka się z rosnącymzainteresowaniem ze strony konsumentów.Uprawy ekologiczne w Unii Europejskiej wynoszą 5,7 mlnha i obejmują ok. 143.000 gospodarstw rolnych. Stanowito 3,4 % całości obszarów w Europie wykorzystywanych docelów rolniczych, a wśród wszystkich gospodarstw rolnychstanowi to udział 2,0 %. Jednakże w poszczególnych krajachczłonkowskich wciąż istnieją duże różnice w odniesieniu dorozwoju rolnictwa ekologicznego.Udział rolnictwa ekologicznego [%]W przeliczeniu na powierzchnięNiemcy 4,3Polska 0,3Szwecja 6,8Europa (25) 3,4Udział rolnictwa ekologicznego [%]W przeliczeniu na powierzchnięBrandenburgia / 8,7 %Meklemburgia-Pomorze Przednie (D) 7,7 %Zachodniopomorskie (PL) 0,8 %Skania (S) ,8 %Rolnictwo ekologiczne jest wspierane aktualnie działaniamiWspólnoty Europejskiej. Wraz z pakietem reform UEdotyczącym rozwoju obszarów wiejskich z czerwca 2003 rokuna znaczeniu zyskała ochrona środowiska i zwierząt. Poza tymKomisja Europejska w czerwcu 2004 roku opublikowała plandziałań służący dalszemu rozwojowi rolnictwa ekologicznego.1.2. Podstawy prawneW roku 1991 Wspólnota Europejska opublikowała„Rozporządzenie 2092/91 w sprawie produkcji ekologicznejproduktów rolnych oraz znakowania produktów rolnychi środków spożywczych“. Zawiera ono ujednolicone minimalnestandardy wymagań dla ekologicznych upraw rolnych,pro-dukcji, przetwórstwa i sprzedaży ekologicznych produktówrolnych i stawia konkretne wymagania związane z ichkontrolą. Poza tym rozporządzenie reguluje stosowanie pojęcia„bio“ czy „eko“ oraz dodatkowo określa zasady importu wyrobóweko-logicznych z krajów trzecich.1.3. Normy prywatno-prawnePierwsze zasady w zakresie gospodarowania ekologicznegozostały zapisane w wytycznych rolników gospodarującychmetodami ekolo-gicznymi, do których nowi członkowieprzystępują podpisując umowy zawierające stosownewyma-gania ekologiczne. Większość związków rolnikówgospodarujących metodami ekologicznymi w Euro-pie kierujesię wytycznymi federacji IFOAM (International Federation ofOrganic Agriculture Movements), która powstała w 1972 rokui jest międzynarodowym zrzeszeniem organizacji zajmującychsię rolnictwem ekologicznym.Związki rolników gospodarujących metodamiekologicznymiNiemcy: Bioland, Demeter, Naturland, EcoVin, Biokreis,Biopark, GäaPolska: EKOLAND; LUB-EKO, BIOGLEBASzwecja: KRAV Ekonomisk Förening (zrzeszenie organizacjirolnictwa ekologicznego)Znaczenie organizacji rolnictwa ekologicznego w zakresieprodukcji i sprzedaży jest bardzo duże, pomimo wejściaw życie rozporządzenia WE w sprawie rolnictwa ekologicznego.Oferują one szeroki zakres materiałów informacyjnychdla rolników, przetwórców i konsumentów, wykonują ważnąpracę lobbingową i wspierają producentów w uruchamianiudodatkowych kanałów sprzedaży.1.4. Oznaczenia i logoOznaczenia „bio“ czy „eko“ może się znaleźć jedynie na produktach,które spełniają wymogi unijnego rozporządzeniaw sprawie rolnictwa ekologicznego. Kolejnym ważnymznakiem roz-poznawczym produktów ekologicznych jest ichoznaczenie nazwą i kodem właściwej jednostki kontrolnej,przykładowo „DE-099-Eko-Kontrol-lstelle“. W marcu 2000r. Komisja Europejska przyjęła logo z napisem “Rolnictwoekologiczne – Wspólnotowy System Kontrolny”, którymoże być wykorzystywany przez producentów na zasadziedobrowolności po uprzednim spełnieniu określonychwarunków.W Niemczech istnieje od września 2001 roku ujednoliconyogólnoniemiecki znak ekologiczny, który może być wykorzystywanyna zasadzie dobrowolności po spełnieniu warunkównarzuconych rozporządzeniem WE w sprawie rolnictwaekologicznego. Polska i Szwecja nie wprowadziły jak dotąd certyfikowanegoprzez państwo znaku kontrolnego. Jednakże wSzwecji udało się wprowadzić prywatnoprawne logo. Podmiotprzyznający prawo posługiwania się nim, firma KRAV, zostałazatwierdzony przez państwo jako jednostka kontrolna.Poza tym w państwach członkowskich Unii Europejskiejistnieje wiele marek ekologicznych i towarowych, którewyróżniają jednoznacznie produkty ekologiczne, np. znakiuznanych organizacji zrzeszających rolników ekologicznych.1.5. Kontrola i certyfikacjaKażde z państw członkowskich jest zobowiązanerozporządzeniem w sprawie ekologicznej produkcji żywnościROLNICTWO I PRZETWÓRSTWO EKOLOGICZNE