pomocą pneumatycznego siewnika punktowego. Przy uprawiew redlinach należy zwrócić uwagę na to, aby redliny były dobrzeodleżane, a podczas suszy równomiernie nawadniane.Zapotrzebowanie na substancje odżywcze: Dzięki długiemuczasowi wegetacji ok. 16 tygodni oraz niewielkiemu zapotrzebowaniuna substancje odżywcze na hektar (110 N, 40 P, 250K), marchew cechuje się powolnym przyswajaniem substancjiodżywczych i przez to jest idealna dla upraw ekologicznych.W glebie o średnim poziomie składników odżywczychz poprzedzającym zielonym nawozem z roślin motylkowychmarchew nie potrzebuje żadnych dodatkowych substancjiodżywczych. W lekkich ziemiach na końcu płodozmianu orazbez poprzedzającego nawozu zielonego sensownym jest podanie60 kg azotu w formie nawozu przemysłowego. W glebacho dużym deficycie potasu wskazane może być podanie nawozupotasowo-magnezowego. Nawóz naturalny oraz kompost powinnybyć rozłożone koniecznie przez nawozem zielonym.Regulacja zachwaszczenia: Decydującym czynnikiemo opłacalności uprawy marchwi jest obok uzysku ilościowegotakże nakład pracy przy regulacji zachwaszczenia. A torozpoczyna się przed wysiewem podczas przygotowania glebypo poprzednich kulturach roślinnych, nawożenie zieloneroślinami odpornymi na zachwaszczanie, przygotowaniepodłoża do wysiewu oraz odchwaszczanie. Po wysiewie dodatkowosensownym jest wstępne wypalenie chwastów palnikamiz gazem płynnym. W momencie gdy marchew będzie posiadaćdwa do czterech listków, następuje pierwsze bronowaniemechaniczne z osłonami ochronnymi na marchew, po czymwykonuje się bronowanie ręczne. Przy następnym hakaniuziemia może być wybierana z rządka, aby później utworzyćredliny. Dalsze kroki pracy poprzez obsypywanie przykrywająwschodzące chwasty. Późne odchwaszczanie rzędów musinastępować ręcznie.Ochrona roślin: alternarioza: Dwie formy tej chorobygrzybiczej porażają korzenie i liście marchwi. Najważniejszymśrodkiem zapobiegawczym dla obydwu form jest ścisłestosowanie przerw w uprawie. Tolerancyjne gatunki, uprawaw redlinach oraz na stanowiskach wietrznych, jak równieżzastosowanie zdrowych nasion to następne środki zaradczeprzeciwko alternariozie. Jako ostatni środek przy dużymporażeniu i pierwszych utworzonych sieciach porażeń służytakże potraktowanie uprawy miedzią (np. 600 g czystej miedzina hektar). Z reguły jednak stosowanie miedzi nie jest potrzebne.Przeciwko połyśnicy marchwianki pomaga wyłączniezapobieganie. W tym celu poleca się następujące środki zapobiegawcze:przerwy w uprawie, stosować także przy innychbaldaszkowatych jak seler, pietruszka i pasternak. Możliwiepóźne terminy wysiewu dla marchwi do przechowywania orazodpowiednio przesunięty czas zbiorów. Do czasu ok. 4 tygodniprzed zbiorami rośliny przykrywać sieciami ochronnymi przeciwowadom (średnica oczka
owoców na drzewie. W fazie dojrzewania owocu zapotrzebowaniena substancje odżywcze ogólnie spada. Jednakże pobórtychże substancji w tym okresie musi być dostateczny, aby móczmagazynować wystarczającą ilość ich rezerw na jesień. Obokdostarczania substancji odżywczych dużą rolę odgrywa takżezaopatrzenie gleby w substancje organiczne. Używane są np.komposty z organicznych nawozów naturalnych oraz letniecięcie drzewek.Wybór gatunków: Powszechnie znane odmiany standardoweto cały czas “Elstar” i “Jonagold” z ich wariantami. Dalszeważne gatunki to: “Idared”, “Boskoop” i gatunki wczesne“Piros”. Coraz większą rolę odgrywają gatunki odporne naparch, jak np. „Topaz”. Odmiana ta rozpowszechniła sięszeroko z powodu łatwości uprawy. Cieszy się ona także dużąpopularnością wśród konsumentów. Interesujący, aczkolwiekniezbyt znany gatunet to odporna na parch wczesna odmiana„Nela” oraz odmiana do przechowywania „Goldrush”. Na wybórodmiany znacząco wpływa droga dystrybucji: podczas gdyw sprzedaży bezpośredniej możliwa jest większa różnorodnośćodmian, to już w pro-dukcji hurtowej należy się ograniczyć dopowszechnie znanych odmian występujących na rynku.Ochrona roślin: Do najważniejszej ochrony zapobiegawzejroślin należy wybór odpornych odmian. Parch jabłoni należydo chorób o największych konsekwencjach od strony ekonomicznej.Poważne szkody mogą spowodować także zarazęogniową, a na obszarach o dużych opadach deszczu chorobyprzy przechowywaniu i mokrą zgniliznę jabłek. Każdaz czynności zapobiegawczych musi być dostosowana do odmiany,a środki ochrony roślin do choroby (np. miedź, siarkazwilżana, preparat siarkowo-wapienny, mikozyna). Ze szkodnikówzwierzęcych do znaczących szkód mogą doprowadzić:mszyca jabłoniowo-babkowa, owocówka jabłkóweczka orazowocnica jabłkowa. W <strong>ekologiczne</strong>j uprawie jabłek do dyspozycjistoją efektywne dopuszczone do użytku środki ochronyroślin. Problemy występują jeszcze przy pojedynczych szkodnikachjak bawełnica korówka czy Grapholita lobarzewski, dlaktórych nie ma bezpośredniej możliwości regulacji.6.7.4. Ekologiczna uprawa truskawekW wyniku relatywnie dużego ryzyka produkcyjnego orazdużego nakładu pracy koszty produkcji truskawek ekologicznychsą relatywnie wysokie. Truskawki <strong>ekologiczne</strong> mogąjednak także być zbywane za odpowiednio wysoką cenę.Z powodu dużego nakładu pracy podczas zbiorów obowiązujezasada, aby starannie planować nowe sadzenia. Na początekareał upraw nie powinien być zbyt duży.Technologia uprawy: W biologicznej uprawie roli rozprzestrzenionesą przede wszystkim rośliny zielone (świeże sadzonki)oraz rośliny w formie frigo. Te ostatnie są to młode sadzonkitruskawek, które nie są wykopywane w sierpniu, a dopierow listopadzie lub grudniu i następnie przechowywanew temperaturze 1,5oC do czasu sadzenia. Zaleta sadzonekfrigo jest taka, że czas sadzenia może być relatywnie zmienny.Świeże sadzonki są droższe od frigo, ale mniej podatne naszkodniki.Wymagania odnośnie substancji odżywczych: Truskawkiwymagają pulchnej ziemi. Powierzchnie uszczelnione (np. dnobruzdy) lub zawilgocenia nie nadają się dla uprawy truskawek.Truskawki są odporne na mrozy. Położenia w mrozowiskachjednakże należy unikać, ponieważ późne mrozy mogądoprowadzać do dużych ubytków w kwiatostanie. Zapotrzebowaniena substancje odżywcze – w porównaniu do uprawpolowych – jest małe. W odróżnieniu do innych gatunkówjagodowych wykazuje duże zapotrzebowanie na potas.Płodozmian: W uprawie truskawek ekologicznych powszechnajest zarówno kultura jednoroczna, jak również dwuletnia.Kultury jednoroczne wykazują w stosunku do dwuletnichnastępujące zalety:- Mniej problemów z chorobami- Większe owoce, a przy tym większa wydajność zbiorów- Mniejszy nakład pracy z regulacją zachwaszczenia- Wcześniejsze rozpoczęcie zbiorówKultury dwuletnie są natomiast pożądane przy:- Gatunkach o małym kwiatostanie i dużych owocach- Stosowaniu urządzeń do zbiorów- Przy sadzonkach w pojemnikach z podłożem- Przy sadzonkach opóźnionych przez pokrycie ziemiąOchrona roślin: Truskawki zagrożone są dużą ilością szkodników.Wybór lokalizacji, środki higieniczne, płodozmiani wybór gatunku mają decydujący wpływ na zdrowie rośliny.Do tego podstawowe znaczenie ma stan zdrowotny sadzonek.Największe braki powstają najczęściej poprzez szarą pleśń (Botrytiscinerea). Środki zapobiegawcze mogą wyraźnie zredukowaćnasilenie porażenia.Regulacja zachwaszczenia: Uprawa wstępna znacznie wpływana zachwaszczenie działek truskawkowych. W celu regulacjizachwaszczenia ziemię utrzymuje się jako otwartą lub zakrytą.Ziemia otwarta: Chwasty są usuwane możliwie wcześnie(w fazie dwóch lub trzech listków) poprzez bronowanie i / lubwypalanie za pomocą palnika gazowego pomiędzy rządkamioraz bronowanie ręczne w rządkach. W tym samym cyklupracy wycinane są także pędy. Decydujący jest fakt, aby roślinyweszły w okres zimowy bez zachwaszczenia.Zakrycie ziemi: Alternatywą do techniki uprawy na otwartejziemi jest zakrycie ziemi folią i materiałem organicznym. Poposadzeniu deszczownia zapewnia chłodzenie i umożliwiawzrost młodych roślin. Cienka warstwa słomy, która jestSTRATEGIA WSPÓŁPRACY33