01. - Śląska Izba Aptekarska

STANOWISKA, OPINIE, INFORMACJEGinesnozydy są słabo wchłaniane z przewodu pokarmowego a ich biodostępność wynosi od 2do 9% w zależności od budowy związku. Tak niska biodostępność spowodowana jest aktywnościąenzymów trawiennych w przewodzie pokarmowym oraz zwiększonym wydalaniem ich z żółciąi moczem [7]. Ostatnie badania wykazały udział flory bakteryjnej jelit w aktywacji niektórychginsenozydów, na przykład Rb1 i Rb2. Odbywa się to przez estryfikację i deglikolizację. W takiejpostaci wchłaniane są następnie do krwi i limfy, skąd transportowane są do tkanek [9,15]. Przypuszczasię, że działanie radioprotekcyjne ginsenozydów spowodowane jest tą właśnie aktywacją [15].Poszczególne ginsenozydy różnią się biologicznym okresem półtrwania, od bardzo krótkiego(27 min) dla Rg1 po długi (16h) dla Rb1 oraz stopniem wiązania z białkami krwi (przy dużympowinowactwie Rb1, Rg1 praktycznie nie wiąże się z proteinami osocza) [17].Preparaty żeńszenia mają działanie tonizujące i adaptogenne i wykazują szeroki wpływ na funkcjeorganizmu, obejmując między innymi podniesienie sprawności fizycznej (również seksualnej)i samopoczucia oraz zwiększenie odporności i zdolności organizmu do walki ze stresem orazopóźnienie procesów starzenia na poziomie komórki [1].Działanie neuroprotekcyjneBadania in vitro i in vivo na szczurach wykazały, że ginsenozydy przedłużają życie komórek,przyspieszają wzrost aksonów i chronią neurony przed działaniem czynników uszkadzających.Wykazano między innymi ochronne działanie ginsenozydu Rg2 przeciw neurotoksycznym czynnikomw przebiegu choroby Parkinsona, takim jak 1-metylo 4-fenylo-1,2,3,6-tetrahydropirydyna (MPTP)czy jej aktywnemu metabolitowi 1-metylo 4-fenylopirydyna (MPP+). Ponadto Rg2 podnosi poziomtransportera dopaminy (DAT), mającego działanie neuroochronne, przyspiesza wzrost komórekdopaminergicznych oraz aksonów, zmniejsza stres oksydacyjny i poprzez regulację ekspresji białek,biorących udział w apoptozie komórek, osłabia ją [1,7]. Ginsenozyd Re wykazuje działanie ochronnena blaszkę amyloidową, a Rd pobudza dzielenie się astrocytów z nueralnych komórek macierzystych[7]. Rb1 chroni przed udarem niedokrwiennym mózgu poprzez uszkadzanie wolnych rodników, copoza Parkinsonem może mieć znaczenie w profilaktyce choroby Alzheimera [7].Działanie kognitywneBadania zarówno na zwierzętach jak i na ludziach wykazały wpływ na poprawę procesuuczenia i zapamiętywania,zwłaszcza u osób starszych, co związane jest z bezpośrednim wpływemżeńszenia na hipokamp i pobudzenie proliferacji neuronów [1]. Efekt ten odbywa się poprzezregulację potencjałozależnych i jonowych kanałów w komórkach neuronalnych, w tym sodowychi wapniowych. Rg1 i Rb1 odgrywają znaczącą rolę w tym procesie, a dodatkowo Rb1 aktywujeuwalnianie neurotransmiterów w synapsach prze szlak kinazy białkowej A (PKA) [7].Bardziej szczegółowe badania niemieckich uczonych, polegające na podawaniu 100 mg ekstraktużeńszenia przez 12 tygodni w badaniu podwójnej ślepej próby, kontrolowanej placebo, pozwoliłozweryfikować to działanie. Preparat zwiększał skupienie, myślenie (poparte testami arytmetycznymii na logikę), poprawiał zdolności sensomotoryczne (test czas-reakcja) i wyostrzał zmysł słuchu. Niezaobserwowano poprawy funkcji motorycznej i wytężenia zmysłu wzroku [11] . Podobne badaniana sportowcach skupiały się już tylko na sprawności fizycznej i nie wykazały znaczącej poprawywydolności oddechowej, poziomu kwasu mlekowego we krwi czy ogólnej kondycji badanych,a w konkluzji wykazano konieczność rozszerzenia badania na większą grupę [15,16].Wpływ na układ sercowo-naczyniowyBadania na psach, szczurach i królikach wykazały rozszerzenie naczyń krwionośnych i zmniejszenieciśnienia krwi pod wpływem ginsenozydów [1]. Mechanizm tego działania poznany na przykładzie Rg1polega na fosforylacji receptora glikokortykoidowego (GR) i kinazy 3-fosfatydyloinozytolowej (PI3K),co zwiększa produkcję NO przed komórki endotelium [7]. Ginsenozydy zmniejszają także siłę skurczumięśnia sercowego, a niektóre frakcje saponin żeńszenia koreańskiego poprawiają krążenie mózgowei redukują poziom cholesterolu całkowitego w osoczu oraz przeciwdziałają formułowaniu się blaszkimiażdżycowej, co potwierdziły badania na szczurach, poddanych wysokocholesterolowej diecie [1].64www.katowice.oia.pl