OŚRODKI INNOWACJI I PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W POLSCE - GATE

Krzysztof B. MATUSIAKPARKI TECHNOLOGICZNEParki technologiczne (PT) są najbardziej organizacyjnie i koncepcyjnie rozwiniętym typemośrodków innowacji i przedsiębiorczości, łączącym często w jednej strukturze funkcje wszystkichpozostałych jednostek. Samo pojęcie park technologiczny posiada systematyzujące znaczeniewzględem przedsięwzięć lokalizacyjnych spotykanych pod nazwami: parki naukowe, badawcze,naukowo-badawcze, naukowo-technologiczne, przemysłowo-technologiczne, technopole itp. 1 Celem,który przyświeca omawianym inicjatywom jest optymalizacja warunków dla transferu i komercjalizacjitechnologii, powstawania i rozwoju innowacyjnych firm, rozwoju i urynkowienia nowych produktów.Liczące ponad 60 lat parki technologiczne 2 nawiązują do dziewiętnastowiecznej, dobrze znanejkażdemu ekonomiście, marshallowskiej koncepcji dystryktów przemysłowych 3 . Fakt skupienia naokreślonym obszarze przedsiębiorstw i usług okołobiznesowych wywołuje efekty synergiczne, cow połączeniu z działalnością B+R i możliwością finansowania ryzyka (venture capital), może przerodzićsię w środowisko innowacyjne. Współczesny sieciowy biznes potrzebuje dynamicznego otoczenia,generującego zdolności innowacyjne.Powstające w różnych częściach świata parki technologiczne stają się synonimem gospodarkiwiedzy, łącząc na jednym terenie 4 :– instytucje naukowo-badawcze oferujące nowe rozwiązania technologiczne i innowacyjne firmyposzukujące nowych szans rozwoju;– szerokie otoczenie biznesu w zakresie finansowania, doradztwa, szkoleń i wspierania rozwojuinnowacyjnych firm;– finansowe instytucje wysokiego ryzyka (venture capital);– wysoką jakość infrastruktury i walory otoczenia (przyjemne miejsce do zamieszkania i spędzaniawolnego czasu);– wysoki potencjał przedsiębiorczości i klimat biznesu przyciągający kreatywne osoby z innychregionów;1Ocenia się, że omawiane inicjatywy można spotkać na świecie pod około 30 nazwami.2Za pierwszy park technologiczny przyjmuje się utworzony w 1948 r. Bohanson Research Park w Menlo Park (USA).Właściwą, światową karierę omawianych inicjatyw rozpoczął powołany w 1951 r. Stanford Reseach Park przyUniwersytecie Stanforda, który z czasem rozrósł się w „Dolinę Krzemową”. Obecnie na świecie działa ponad 900tego typu ośrodków zlokalizowanych praktycznie we wszystkich państwach wysokorozwiniętych.3W praktyce marshallowskie koncepcje zaowocowały różnymi przedsięwzięciami lokalizacyjnymi, wśród którychnajpopularniejsze to: (1) parki przemysłowe wykorzystywane w ramach restrukturyzacji dużych przedsiębiorstwprzemysłowych i (2) parki technologiczne powstające wokół instytucji naukowo-badawczych. Parki przemysłowe sądefiniowane w Polsce jako zespół wyodrębnionych nieruchomości wraz ze znajdującą się na nich infrastrukturąpozostałą po restrukturyzowanych lub likwidowanych przedsiębiorstwach oraz inne dołączone do nichnieruchomości, tworzone przy udziale władz samorządowych, w celu zapewnienia prowadzenia działalnościgospodarczej, w szczególności przez małych i średnich przedsiębiorców, na preferencyjnych warunkach. Rozwójparków przemysłowych promuje Agencja Rozwoju Przemysłu. W ramach parków przemysłowych zakłada sięgłównie: zapełnienie oferowanej powierzchni rynkowo skutecznymi firmami, przyciąganie inwestorów oraztworzenie miejsc pracy. Mają one amortyzować społeczne i gospodarcze skutki restrukturyzacji tradycyjnych branżprzemysłowych. W praktyce coraz częściej w ramach tradycyjnych parków przemysłowych spotykamy sięz koncepcjami kształtowania mechanizmów innowacyjnych, będących próbą ewolucji lokalizacji w kierunku parkutechnologicznego. W tym kontekście pojawiło się w Polsce określenie „park przemysłowo-technologiczny”, gdziez jednej strony zakłada się restrukturyzację obszaru przemysłowego, a z drugiej – priorytety dotyczą rozwojunowoczesnych technologii (np.: Bełchatowsko-Kleszczowski Park Przemysłowo-Technologiczny i Płocki ParkPrzemysłowo-Technologiczny).4K. B. Matusiak, J. Guliński, Parki technologiczne [w:] K. B. Matusiak (red.), Ośrodki innowacji i przedsiębiorczości,SOOIPP-Raport 2004, Łódź-Poznań 2004, s. 335-337.33