NR 3-4/2009 - WOM Rybnik

DIALOG EDUKACYJNY RODNiIP “WOM” RYBNIK Nr 3-4 (06-07)/ 2009Maria Stachowicz-PolakW ŚWIECIE PRZYRODYPo dziesięcioletnich letnich zmaganiach zreformą edukacji możemy pokusić się o jej analizęi ocenę, zarówno pod względem struktury organizacyjnej,jak i procesu nauczania czy kulturyszkoły. Warto przede wszystkim postarać sięzwłaszcza o głęboką refleksję nad etosem zawodunauczyciela. Może - jak sugeruje L. Kołakowski -wystarczyłoby spróbować rozpocząć zmiany odsamego siebie, a to być może pozwoli zmienićotoczenie i sprawi, że życie będzie „znośniejsze(...) na naszym statku szaleńców”.W moim artykule podzielę się doświadczeniamizawodowymi w zakresie edukacji przyrodniczejoraz wpisanej w nią edukacji regionalnej.Podstawową ideą towarzyszącą wprowadzeniunauczania przyrody do szkół podstawowych byłaintegracja przedmiotowa obejmująca geografię,biologię, fizykę i chemię, a także stosowanie metodpoznawczych i poglądowych - typowych dla naukprzyrodniczych, ze szczególnym uwzględnieniemobserwacji i doświadczeń będących źródłemwiedzy dla uczniów.„…Zrobiłem i zrozumiałem” /Konfucjusz/Na zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnychw ramach edukacji przyrodniczej stosuję wwiększości metody, które zmuszają ucznia do samodzielnegomyślenia, zdobywania i weryfikowaniainformacji, kształtowania umiejętności podejmowaniadecyzji, funkcjonowania w grupie,odpowiedzialności oraz metody rozwijające wyobraźnięi stwarzające okazję do działania.Jednak najczęściej stosowaną przeze mniemetodą jest projekt, gdyż jedną z jego istotnych jejcech jest uwzględnianie podmiotowości ucznia.Zwiększa się ona wówczas, gdy uczniowi zapewnisię prawo do wyboru zadania, prawo do szukaniana własną rękę możliwych sposobów rozwiązywania,prawo do własnej oceny zarówno co do sposobuwykonania zadania, jak i wyniku. Natomiastnauczyciel jest przewodnikiem, doradcą i współorganizatoremzajęć.Pracując tą metodą, wspólnie osiągnęliśmyliczne sukcesy, czemu sprzyjało również umiejętnenim zarządzanie. Mówimy tu o efektywnej realizacjicelów przy neutralizacji ograniczeń i ryzyka,a także o budowaniu motywacji zespołu projektowegoi właściwej komunikacji pomiędzy uczestnikami.Nawet w „Kubusiu Puchatku” A.A. Milneczytamy: „Organizować się to znaczy robić to, cosię robi, zanim się coś zrobi, tak, żeby się wszystkonie pomieszało, kiedy się to robi”.„Stop – lekomanii”Pod taka nazwą realizowany był program,nad którym honorowy patronat objął PrezydentaMiasta Rybnika. Celem tego projektu było uświadomienieuczestnikom wpływu naturalnych witamini składników na stan układu immunologicznegooraz uwrażliwienie na reklamy leków uznawanychpowszechnie za niezbędne w codziennymfunkcjonowaniu. Przewodnią myślą przedsięwzięciabyła złota myśl Hipokratesa: „Niech żywnośćbędzie Twoim lekarstwem, a lekarstwoTwoją żywnością”.Program obejmował wiele zadań, które zewzględu na formę, podzielono na trzy moduły:Moduł I zajęcia lekcyjne prowadzone w ramachlekcji przyrody i lekcji wychowawczych.Moduł II zajęcia pozalekcyjne realizowane wramach kół zainteresowań i zajęć pozalekcyjnych.Moduł III działania wykonywane w formie akcjiskierowanych do całej społecznościszkolnej.W ramach modułu I uczniowie określaliindywidualne normy spożycia witamin i składnikówmineralnych i badali wartość odżywczą posiłków.Natomiast w ramach modułu II uczniowiebadali wpływ substancji czynnych na wzrost bakterii,przygotowywali zdrową żywność – bezchemicznych ulepszaczy, poznawali rośliny leczniczeoraz zakładali hodowlę kiełków zbóż i ziół.Zdania wypracowane przez uczniów to:• najpopularniejsze „sposoby babuni” wykorzystywanew leczeniu przeziębienia, grypy,anginy;• karta pracy – „Wpływ substancji czynnych pochodzeniaroślinnego na wzrost bakterii” orazwnioski opracowane w oparciu o przeprowadzonedoświadczenia;• opisane zdjęcia dokumentujące wytwarzaniezdrowej żywności oraz zdjęcia kolejnychetapów wzrostu ziół i zbóż;• najciekawsze opinie po przeprowadzonej wśródstr. 27