NR 3-4/2009 - WOM Rybnik

DIALOG EDUKACYJNY RODNiIP “WOM” RYBNIK Nr 3-4 (06-07)/ 2009Norbert NiestolikDĄB W EDUKACJI SZKOLNEJWspółczesna polska szkoły boryka się zlicznymi problemami. Nauczyciele i dyrektorzyzadają sobie pytania: Jak uczyć i wychowywać? Couczynić, aby stać się nauczycielem spełnionym?Jak stworzyć szkołę o wyraźnym i czytelnym obliczu?W jaki sposób innowacyjność w nauczaniu iwychowaniu wpływa na jakość edukacji w szkole?Często w tzw. slangu młodzieżowymsłyszymy powiedzenia: „na drzewo”, „chyba urwałsię z drzewa”. Mają one wyraźnie pejoratywnywydźwięk. Czy możliwe jest więc zastosowanie wedukacji szkolnej nieco przewrotnego określenia„wychowanie i nauczanie na drzewie”? Poniżejprezentuję efekty pracy wychowawczej związanej zprojektem „Dąb w edukacji szkolnej”, który zostałzrealizowany w Gimnazjum im. księdza Walentegow Jankowicach.Dąb jest drzewem, rzadziej wysokimkrzewem, należącym do rodziny bukowatych.Występuje prawie wyłącznie na półkuli północnej.W Polsce rozróżniamy kilka gatunków dębu: szypułkowy,bezszypułkowy, błotny, burgundzki,czerwony, omszony. Pierwotne ludy Europywierzyły, że w dębach znajdują się przybytki bóstw.Starożytni Grecy i Rzymianie uznawali dęby zasiedzibę Zeusa i Jowisza, plemiona germańskiepoświęcały dąb bogu burz, zaś Słowianie Perunowi.Celtowie i Słowianie lokalizowali swojemiejsca kultowe w otoczeniu okazałych i starychdębów. W Starym Testamencie Abraham siedziałpod dębami Mamre. Wygląd dębu pomagałludziom w przepowiadaniu pogody i urodzaju.Jemioły rosnące na dębach stanowiły talizmany.Dąb jest synonimem długowieczności, okazałości,twardości, siły, szlachetności, dostojeństwa, majestatu,zdrowia i sławy. Motyw dębu, szczególniegałązek i żołędzi, występuje w herbach rycerskich,królewskich, w emblematach mundurowych,szczególnie germańskich. Dęby otaczano wielkimszacunkiem. Wiązano je z legendami o sławnychludziach np. o Władysławie Jagielle, KazimierzuWielkim, opisywano je w literaturze ludowej iczczono w pieśniach jako drzewo opiekuńcze. Dąbto także imię męskie. Dnia 4 kwietnia 2007 rokuNaczelny Sąd Administracyjny rozstrzygnął kwestięmożliwości nadania takiego imienia, jako drugiego,dziecku.Patrząc na najwspanialsze dęby Europy,Polski czy Górnego Śląska nie możemy oprzeć siępodziwowi nad ich pięknem, wielkością imistycyzmem. Do najbardziej znanych spośróddębów europejskich należą: Carbayon de Valentin,który rośnie w Tineo w Hiszpanii, Shobdon Oak zShobdon, Herefordshire w Anglii, Starkste Eiche InIvenack w Yvenack w Niemczech. Ekebyhov Ekenrośnie w miejscowości Ekebyhov na południowyzachód od Sztokholmu a Tausendjährige Eiche wmiejscowości Nagel w Bawarii w Niemczech.Dikke Boom to największy dąb w Holandii z około1767 roku. Kevill Eken rośnie z Rumskulla wSzwecji, Gros-Chene w Liernu w Belgii, OlafPalmes Eken w pobliżu Sztokholmu w Szwecji,Königseiche w Volkenroda w Niemczech. MajorOak możemy podziwiać w Nottingham Forest wAnglii w lasach Sherwood niedaleko Nottinghamshire.Łączy się go z legendą o Robin Hoodzie.Valdemarsegen rośnie w Ostfalster w Danii, Chenede Socquentot we Francji w Beauval en Caux wNormandii. Majesty, the Fredville Oak tonajbardziej imponujące drzewo w Wielkiej Brytanii.Dąb Królowej Elżbiety „The Queen ElizabethOak” podziwiamy w Cowdray Park koło Midhurst.Brur-oak rośnie w Norwegii, dęby „Drzewo Arpada”z Hedervar i „Drzewo Erkla” z Gyula naWęgrzech.W Polsce możemy podziwiać: dąbBażyńskiego rosnący w miejscowości Kodyn nadZalewem Wiślanym, dąb Bolesław, który rośnie wLesie Kołobrzeskim w gminie Ustronie Morskie iuznawany jest za najstarszy dąb w kraju, dąb Bartekrosnący miedzy Bartkowem a Zagnańskiem wwojewództwie świętokrzyskim uznawany zanajbardziej znany dąb w Polsce, dąb Bogusław X zPuszczy Wkrzańskiej. Dęby: Car, Jagiełło, Kongresowy,Krzyż Południa, Imperator Południa, ImperatorPółnocy, Beczka, Dominator, StrażnikZwierzyńca rosną w Puszczy Białowieskiej. DąbChrobry, podziwiamy w Piotrowicach na terenierezerwatu przyrody Buczyna Szprotawska w BorachDolnośląskich Żołędzie tego drzewa zostałypoświęcone 28 kwietnia 2004 roku w Watykanieprzez papieża Jana Pawła II, następnie wyhodowanew szkółce w Rudach Raciborskich. Pięćsettakich sadzonek rozsadzono w całym kraju dlaupamiętnienia Papieża - Polaka. Dąb Mieszkorośnie z warszawskiej dzielnicy Ursynów, dąb Napoleontrzy kilometry na wschód od Zaboru wpowiecie zielonogórskim, a dęby rogalińskie wewsi Rogalin w gminie Mosina w powieciepoznańskim w województwie wielkopolskim.Najsławniejsze z nich to: Lech, Czech i Rus liczące700 lat.str. 43