NR 3-4/2009 - WOM Rybnik

DIALOG EDUKACYJNY RODNiIP “WOM” RYBNIK Nr 3-4 (06-07)/ 2009TURYSTYKA I KRAJOZNAWSTWO W GIMNAZJUMEwa GatnarNaturalna dociekliwość i dynamizm młodzieżyw wieku 13 – 16 lat aż „proszą się”, byprzełożyć je na jakiś konkretny cel. Dlatego też odsześciu lat kieruję aktywność gimnazjalistów wstronę świadomej turystyki. Świadomej – to znaczyuprawianej z przygotowaniem, zarówno merytorycznym,jak i organizacyjnym. W tym celu latem2003 roku napisałam Program wychowawczy dlauczniów gimnazjum z oddziałami dwujęzycznymiwspomagany oddziaływaniami turystyczno-krajoznawczymi,którego realizację rozpoczęłam w klasieI B nowo powstałego Gimnazjum z OddziałamiDwujęzycznymi w Zespole Szkół im. PowstańcówŚląskich w Rybniku. W sierpniu 2006 roku programten został dostosowany do potrzeb nowegozespołu klasowego i uzupełniony o Program nauczaniajęzyka angielskiego dla Gimnazjum z OddziałamiDwujęzycznymi, zawierający elementyrealioznawstwa, zintegrowany z programem wychowawczymi oddziaływaniami turystycznokrajoznawczymi.We wrześniu 2009 roku objęłamopieką wychowawczą kolejny – trzeci już – zespółklasowy, z którym także zaczęłam realizowaćwyżej wymienione programy.Wycieczki, które są integralnym elementemprogramu, zawsze przygotowywałam samodzielnie,bez pośrednictwa biur podróży. Planuję je tak, byobok walorów przyrodniczo-rekreacyjnych, zapewnićwychowankom ciekawy kontakt z wytworamikultury materialnej danego rejonu oraz pobudzićich do refleksji historycznej. Każdy z wyjazdówwprowadza też problemy wielodyscyplinarne,wyszczególnione w programach poszczególnychwycieczek.Istotą komponentu turystyczno-krajoznawczegow Programie wychowawczym jestzałożenie, iż każda wycieczka szkolna to nie tylkoczas odpoczynku od zajęć lekcyjnych, lecz nowaważna sytuacja dydaktyczno-wychowawcza. Wprzypadku wycieczki wielodniowej realizacja tegozałożenia rozpoczyna się nie w momencie wsiadaniado pociągu czy autokaru, lecz o wiele wcześniej– w klasie, bibliotece, pracowni internetowej czydomu ucznia, gdzie młodzi ludzie poszukują iprzetwarzają informacje na temat miejsc, obiektówi problemów związanych z wycieczką. Jednym znajważniejszych ogniw na tym etapie jest lekcjawychowawcza (lub ich cykl), w czasie którejuczniowie prezentują zdobyte materiały w formiekonkursów międzygrupowych, wystawy prac plastycznych,opowiadania legend i podań związanychz odwiedzanym rejonem, przedstawiania wydarzeńhistorycznych na osi czasu itp. Właściwa wycieczka,starannie zaplanowana i przygotowana, jest praktycznympotwierdzeniem wcześniej uzyskanychwiadomości, połączonym z odpoczynkiem w pięknymotoczeniu w zgranej grupie osób. Po powrocieuczniowie uczestniczą w konkursach, wystawachzdjęć, prób malarskich (np. plenerowych) czy różnychwytworów tekstowo-graficznych. Często są toprace angielsko lub dwujęzycznych, które mógłbyzachęcić obcokrajowców do odwiedzenia danegozakątka naszego kraju.Spośród organizowanych dla moich klaslicznych wycieczek jednodniowych, są też wyjazdyrekreacyjno-sportowe, turystyczno-krajoznawcze,jak również wycieczki przedmiotowe. Te ostatnie –związane z różnymi dyscyplinami wiedzy –stanowią swoiste lekcje w terenie. Ich przygotowaniem,wykorzystaniem merytorycznym i podsumowaniem– obok wychowawcy klasy – zajmująsię także na swych lekcjach nauczyciele uczącydanych przedmiotów. Niektóre z tych wyjazdów sąteż wspaniałą okazją do edukacji regionalnej.Na tej podstawie można sporządzić zestawienieoczekiwanych efektów realizacji załączonegoProgramu wychowawczego, a w szczególnościjego komponentu turystyczno-krajoznawczego:1. Zainteresowanie młodzieży czynną turystyką(w tym górską);2. Uwrażliwienie na piękno ojczystej przyrody ipotrzebę jej ochrony;3. Pogłębienie wiedzy o walorach turystycznychnaszego kraju;4. Uświadomienie odwiecznej obecności Polskiw kręgu kultury europejskiej;5. Zaznajomienie z najwartościowszymi skarbaminaszego regionu (małej ojczyzny);6. Przygotowanie do świadomego zwiedzaniaprzez wcześniejsze poszukiwanie informacjio odwiedzanych terenach i obiektach;7. Wyrobienie kompleksowego spojrzenia naróżnorodne elementy odwiedzanych rejonów(przyrodnicze, geograficzne, historyczne, etnograficzne,przemysłowe etc.);8. Korzystanie z różnych źródeł informacji, wtym użycie mapy w terenie;9. Doskonalenie umiejętności opracowywania iprzetwarzania informacji;10. Kształcenie zdolności podsumowywania,relacjonowania i prezentacji efektów swychstr. 47