e-edukacja w kraju - E-mentor

Klastry – wyzwanie dla rozwoju MŚP w PolscePodział klastrówOrganizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju(Organization for Economic Co-operation and Development,OECD) podaje następujące rodzaje klastrów:• oparte na wiedzy – które w sposób bezpośredniwykorzystują efekty badań przeprowadzanychw ośrodkach publicznych, jak i niepublicznych.W takich strukturach rozwijają się firmyinnowacyjne, należące do sektora wysokichtechnologii. Najważniejsza jest dla nich ścisłakooperacja z uniwersytetami, placówkamiB+R, które specjalizują się w prowadzeniuzaawansowanych projektów badawczych. Firmyprowadzące działalność w klastrach opartych nawiedzy reprezentują takie branże, jak: przemysłfarmaceutyczny, chemiczny, elektroniczny czylotniczy;• oparte na korzyściach skali – w dużo mniejszymstopniu korzystają z nowoczesnych rozwiązań.Wdrażanie innowacji jest przeprowadzanew sposób szczegółowo zaplanowany (długotrwałewdrażanie nowych projektów), a zmiany,z uwagi na wysokie koszty reorganizacjiprzedsiębiorstw, są w większości przypadkówwprowadzane na stałe. Przemysł rozwijający sięw takich klastrach to głównie przemysł żywnościowy,samochodowy, inżynieria cywilna;• uzależnione od dostawcy – w takich strukturachdziałalność jest nakierowana na import technologiiw postaci gotowych produktów bądźpółproduktów. Firmy funkcjonujące w takichklastrach nie posiadają specjalistycznych komórekB+R – korzystają z gotowych produktówprocesów innowacyjnych, wytwarzanychprzez firmy zewnętrzne. W takich klastrachbędzie się rozwijał przemysł przetwórczy, jakmeblarstwo, włókiennictwo, a także rolnictwoczy leśnictwo;• wyspecjalizowanych dostawców – skupiająblisko siebie różnych dostawców, odbiorcówi użytkowników. Specjalizują się w innowacyjnychproduktach, które dystrybuują bezpośredniodo użytkowników. Firmy prowadzącedziałalność w takich klastrach zajmują sięnp. produkcją wkładów, form do złożonychsystemów produkcyjnych – w postaci maszyn,komponentów czy oprogramowania 2 .Inne podziały klastrów mogłyby dotyczyć stopniawykorzystania zaawansowanych technologii (innowacji),powiązań z lokalnymi placówkami B+R,uniwersytetami czy współpracy z międzynarodowymikorporacjami (stopień wykorzystania bezpośrednichinwestycji zagranicznych – BIZ). Nie majednak potrzeby przytaczania wszystkich podziałówklastrów, bowiem każdy z nich jest na swój sposóbniepowtarzalny i poprzez wykorzystanie lokalnychzasobów i możliwości decyduje o swojej formie.Najważniejsze jest spostrzeżenie, że każdy klasterrozwija się w oparciu o silny ośrodek bądź ośrodki,wokół których, jak satelity, „krążą” inne podmioty.Ośrodkami takimi mogą być uniwersytety, placówkiB+R czy duże, międzynarodowe firmy, które stająsię stymulatorami rozwoju regionalnego.Powiązania pomiędzy poszczególnymi podmiotamiw klastrze mają na celu obustronne czerpanie korzyścina wspólnej drodze do osiągnięcia sukcesu.Silicon ValleyJednym z najstarszych i najsłynniejszych klastrówna świecie jest Dolina Krzemowa (Silicon Valley),która powstała w latach 50. XX-wieku w północnejczęści stanu Kalifornia. Powstawanie pierwszychklastrów było spontaniczne, czego nie można powiedziećo kolejnych. Zaczątkiem Doliny Krzemowejbyło powstanie Uniwersytetu, wokół któregozaczęły się skupiać przedsiębiorstwa pracujące nadzaawansowanymi technologiami przemysłowymi.Pierwszym dużym odbiorcą produkowanych tampółprzewodników była Armia Stanów Zjednoczonych.Od tego momentu rozwój Doliny Krzemowejpostępował w zawrotnym tempie, czego efektembyło wykształcenie się swoistej „kolebki gigantów”światowego przemysłu. Do firm, które swoje pierwszekroki stawiały właśnie w Dolinie Krzemowej,należą: Hewlett-Packard, Intel, Apple Computer,Oracle Corporation oraz Google 3 .Hewlett-Packard – przepis na sukcesNa wyróżnienie zasługuje firma Hewlett-Packard,która wykorzystała swój pierwszy produkt – precyzyjnyoscylator dźwiękowy – jako rezystor (opornik)żarówki. Innowacja ta okazała się kamieniem milowymdla rozwoju firmy. HP powstał w 1939 rokuw Kalifornii, a jego założycielami byli absolwenciUniwersytetu Stanford, William Hewlett i Dave Packard.Fakt, iż firma została założona w garażu stałsię swoistą legendą, która funkcjonuje do chwiliobecnej.Przy wsparciu Fredericka Termana, inżynieraelektryka i jednocześnie profesora w Stanford University,powstał – jak się później okazało – jedenz największych producentów sprzętu elektronicznego.HP produkował przewody elektroniczne dlaproducentów elektroniki, laboratoriów i ośrodkówbadawczych światowej sławy, jak NASA, CERN, DAR-PA. Uważa się także, że firma była twórcą pierwszegokomputera osobistego, który powstał w 1968 roku2E. Wojnicka, P. Klimczak, M. Wojnicka, J. Dąbkowski, Perspektywy Rozwoju Małych i Średnich Przedsiębiorstw WysokichTechnologii w Polsce do 2020 roku, PARP, Warszawa 2006, s. 49–50.3Silicon Valley, http://en.wikipedia.org/wiki/Silicon_Valley, [02.01.2009].luty 2009 13