e-edukacja w kraju - E-mentor

Wartość m-learningudla kształcenia ustawicznegow kontekście przykładowychprojektów europejskichKatarzyna WitekTrend mobile learning rozwijany jest od kilku lat przezpasjonatów nowoczesnej edukacji. Najprostsza (technokratyczna)definicja m-learningu, dominująca w literaturze,określa go jako „uczenie się przy użyciu urządzeń przenośnych,takich jak: telefon komórkowy, palmtop, iPod,przenośne PlayStation itp.” 1 . Czy można jednak nauczyćsię czegokolwiek przez komórkę?Mimo powszechnego używania mobilnych technologii,m-learning nie jest stosowany na szerokąskalę w edukacji, szczególnie w Polsce. Podchodzisię do niego z dystansem, jako do swoistej mody,a realizowanie znaczących celów kształcenia dziękitelefonowi komórkowemu wydaje się być czymśmało prawdopodobnym. W zakresie wykorzystanianowoczesnych technologii większym zaufaniem cieszysię komputer ze swoim coraz bardziej doskonałymoprogramowaniem i rozmaitymi udogodnieniami.Obecnie m-learning traktowany jest raczej jako„gadżeciarstwo edukacyjne” niż wykorzystanie wartościowych,nowoczesnych narzędzi kształcenia. Poco zatem zajmować się m-learningiem, skoro corazwięcej osób i tak posiada notebooka, którego takżełatwo przenosić, a który sprawdza się w edukacji i dajewiększe możliwości. Czy nie lepiej ulokować wysiłkipodejmowane na rzecz rozwoju edukacji w innymobszarze niż m-learning – w obszarze, w którym będąlepsze efekty realizacji celów kształcenia?Najnowsze dane statystyczne wskazują, że w Polscejest 41510 tys. 2 (czyli ponad 41 milionów) abonentówtelefonii komórkowej (łącznie z użytkownikamiusługi z przedpłatą). Jest to znacząca liczba – zważywszy,że stan ludności w tym samym roku (2007)wynosił 38 125 tys. 3 (ponad 38 milionów). To prostezestawienie wskazuje, jak wielką rolę odgrywająw społeczeństwie technologie mobilne, szczególnietelefony komórkowe. Czy zatem można zignorowaćten fakt w rozważaniach dotyczących kształcenia ustawicznego?Kształcenie ustawiczne, zgodnie z definicją,powinno dotyczyć uczenia się od fazy przedszkolnej dopóźnej emerytalnej, włączając w to całe spektrum uczeniasię formalnego (w szkołach i innych placówkach systemuedukacji), pozaformalnego (w instytucjach poza systememedukacji) i nieformalnego (naturalnego). Ponadto, powinnosię ono odnosić do wszelkiej, trwającej przez całe życie,aktywności uczenia się, mającej na celu rozwój wiedzy,kompetencji i umiejętności w perspektywie osobistej, obywatelskiej,społecznej oraz zorientowanej na zatrudnienie.Zasadniczym odniesieniem w tym względzie powinna byćosoba jako podmiot uczenia się, co ma podkreślać znaczenieprawdziwej równości szans jakości w procesie uczenia się 4 .Konfrontując to podejście z inną definicją m-learningu– skoncentrowaną na uczącym się – można zauważyćpotencjał, jaki niesie m-learning w stosunku dokształcenia. Definicja opracowana przez M. Sharplesabrzmi: M-learning to każdy sposób uczenia się, któryzachodzi wówczas, gdy uczący nie znajduje się w z góryprzeznaczonym do tego celu miejscu lub uczenie się zachodzi,gdy uczący zyskuje korzyści z możliwości uczeniasię oferowanych przez mobilne technologie 5 . W takimkontekście starania nad wykorzystaniem telefonukomórkowego jako narzędzia dydaktycznego – któredostępne jest niemal każdemu, niezależnie od wieku,płci czy statusu społecznego i towarzyszy większościosób niemalże przez całą dobę – wydają się mieć sensw kształceniu ustawicznym. Jakie są jednak realneefekty m-learningu? Jaką rzeczywistą wartość dlaedukacji mają przenośne urządzenia?1N. Winters, What is mobile learning?, [w:] M. Sharples (red.), Big issues in mobile learnings, Report of a workshop bythe Kaleidoscope Network of Excellence Mobile Learning Initiative, Learning Sciences Research Institute, Universityof Nottingham, 2007, s. 7, http://mlearning.noe-kaleidoscope.org/repository/BigIssues.pdf, [17.01.2009].2Mały rocznik statystyczny Polski 2008, Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa 2008, s. 371.3Tamże, s. 112.4Rezolucja Komisji Unii Europejskiej z 27 czerwca 2002 r. w sprawie kształcenia ustawicznego, „Dziennik UrzędowyUnii Europejskiej”, 09.07.2002.5C. O’Halley, G. Vavoula, J.P. Glew, J. Taylor, M. Sharples, P. Lefrere, P. Lonsdale, L. Naismith, J. Waycott, Guidelines forlearning/teaching/tutoring in a mobile environment, MOBilearn , 29.03.05, s. 7,http://www.mobilearn.org/download/results/public_deliverables/MOBIlearn_D4.1_Final.pdf, [19.01.09].luty 2009 77