Kapitel 5 Drehimpulse in der Quantenmechanik
Kapitel 5 Drehimpulse in der Quantenmechanik
Kapitel 5 Drehimpulse in der Quantenmechanik
Erfolgreiche ePaper selbst erstellen
Machen Sie aus Ihren PDF Publikationen ein blätterbares Flipbook mit unserer einzigartigen Google optimierten e-Paper Software.
5.1 Der Bahndrehimpuls 5-5<br />
mittels <strong>der</strong> Kettenregel <strong>der</strong> Differentialrechnung durchgeführt:<br />
( ) ( )<br />
∂ ∂r ∂<br />
∂x = ∂x<br />
y,z<br />
∂r<br />
( ) ( )<br />
∂ ∂r ∂<br />
∂y = ∂y<br />
x,z<br />
∂r<br />
( ) ( )<br />
∂ ∂r ∂<br />
∂z = ∂z<br />
x,y<br />
∂r<br />
θ,φ<br />
θ,φ<br />
θ,φ<br />
( ) ( )<br />
∂θ ∂<br />
+<br />
∂x<br />
y,z<br />
∂θ<br />
( ) ( )<br />
∂θ ∂<br />
+<br />
∂y<br />
x,z<br />
∂θ<br />
( ) ( )<br />
∂θ ∂<br />
+<br />
∂z<br />
x,y<br />
∂θ<br />
r,φ<br />
r,φ<br />
r,φ<br />
( ) ∂φ<br />
+<br />
∂x<br />
( ) ∂φ<br />
+<br />
∂y<br />
( ) ∂φ<br />
+<br />
∂z<br />
y,z<br />
x,z<br />
x,y<br />
( ) ∂<br />
∂φ<br />
( ) ∂<br />
∂φ<br />
( ) ∂<br />
∂φ<br />
r,θ<br />
r,θ<br />
r,θ<br />
(5.11)<br />
(5.12)<br />
. (5.13)<br />
Die partiellen Ableitungen können unter Verwendung <strong>der</strong> Gleichungen (5.10a) bis (5.10f) wie<br />
folgt bestimmt werden:<br />
( )<br />
∂r(x, y, z)<br />
∂x<br />
( )<br />
∂θ(x, y, z)<br />
∂x<br />
( )<br />
∂φ(x, y, z)<br />
∂x<br />
y,z<br />
y,z<br />
y,z<br />
= 1 2x<br />
√<br />
2 x2 + y 2 + z = x 2 r<br />
( )<br />
∂ arccos(z/r)<br />
=<br />
∂x<br />
y,z<br />
( )<br />
∂ arctan(y/x)<br />
=<br />
∂x<br />
(5.10f)<br />
(5.10d)<br />
=<br />
(5.10e)<br />
=<br />
y,z<br />
(5.10a)<br />
=<br />
r s<strong>in</strong> θ cos φ<br />
r<br />
(<br />
(z/r) ∂r<br />
r √ 1 − (z/r) 2 ∂x<br />
= s<strong>in</strong> θ cos φ (5.14)<br />
)<br />
y,z<br />
=<br />
cos θ cos φ<br />
r<br />
(5.15)<br />
( )<br />
1 −y<br />
= − s<strong>in</strong> φ<br />
1 + (y/x) 2 x 2 r s<strong>in</strong> θ . (5.16)<br />
Analog erhält man<br />
( ) ∂r<br />
∂y<br />
( ) ∂r<br />
∂z<br />
( ) ∂θ<br />
∂y<br />
( ) ∂θ<br />
∂z<br />
( ) ∂φ<br />
∂y<br />
( ) ∂φ<br />
∂z<br />
x,z<br />
x,y<br />
x,z<br />
x,y<br />
x,z<br />
x,y<br />
= s<strong>in</strong> θ s<strong>in</strong> φ (5.17a)<br />
= cos θ (5.17b)<br />
=<br />
cos θ s<strong>in</strong> φ<br />
r<br />
= − s<strong>in</strong> θ<br />
r<br />
= cos φ<br />
r s<strong>in</strong> θ<br />
(5.17c)<br />
(5.17d)<br />
(5.17e)<br />
= 0 . (5.17f)<br />
Somit ergeben sich für ∂<br />
∂x , ∂<br />
∂y , ∂<br />
∂z<br />
und für den Laplace-Operator ∆ =<br />
∂2<br />
∂x 2 + ∂2<br />
∂y 2 + ∂2<br />
∂z 2<br />
∂<br />
∂x = s<strong>in</strong> θ cos φ ∂ cos θ cos φ ∂<br />
+<br />
∂r r ∂θ − s<strong>in</strong> φ ∂<br />
r s<strong>in</strong> θ ∂φ<br />
∂<br />
∂y = s<strong>in</strong> θ s<strong>in</strong> φ ∂ cos θ s<strong>in</strong> φ ∂<br />
+<br />
∂r r ∂θ + cos φ ∂<br />
r s<strong>in</strong> θ ∂φ<br />
∂<br />
∂z = cos θ ∂ ∂r − s<strong>in</strong> θ ∂<br />
r ∂θ<br />
∆ = ∂2<br />
∂r 2 + 2 r<br />
∂<br />
∂r + 1 r 2 ( ∂<br />
2<br />
∂θ 2 + cot θ ∂ ∂θ + 1<br />
s<strong>in</strong> 2 θ<br />
(5.18)<br />
(5.19)<br />
(5.20)<br />
)<br />
∂ 2<br />
. (5.21)<br />
∂φ 2<br />
Das E<strong>in</strong>setzen dieser partiellen Ableitungen <strong>in</strong> die Gleichungen (5.3) und (5.4) führt zu den<br />
Vorlesungsskript PCIII