40 Azınlıkça

İbram Onsunoğluibram@tellas.grΟι θέσεις της Μειονότητας για το εκπαιδευτικόAşağıdaki Yunanca metin, 23-24 Mayıs tarihlerindeAtina Üniversitesinde gerçekleştirilen “Trakya Azınlığınıneğitimine müdahele münasebetiyle, KÜLTÜRELFARKLILIK VE İNSAN HAKLARI” konulu uluslararasıkonferansta “azınlığın açısından eğitim” başlıklıyuvarlak masa tartışmasında İbram Onsunoğlu’nunyaptığı konuşmadır.Υποθέτω πως είναι γνωστές από το ακροατήριοκάποιες βασικές έννοιες, όπως “η μειονοτική εκπαίδευση”,“το μειονοτικό σχολείο”, “η Συνθήκη τηςΛωζάνης του 1923” που καθιερώνει τα ιδιαίτερα εκπαιδευτικάδικαιώματα, “η τουρκόφωνη διδασκαλίαστα μειονοτικά σχολεία” κλπ. Γι’ αυτό και δεν θα προβώσε σχετικούς ορισμούς και περιγραφές για λόγουςσυντομίας.Επέλεξα να αναπτύξω τις θέσεις της Μειονότηταςγια το εκπαιδευτικό πρόβλημα.Δεν πρόκειται ν’ αρχίσω ν’ απαριθμώ εδώ «επίσημες»θέσεις έτσι όπως αυτές εκφράσθηκαν, καταγράφηκανκαι ψηφίσθηκαν σε κάποιο συνέδριο των μειονοτικώνεκπαιδευτικών, διανοουμένων και ηγεσίας,που δεν έγινε. Επομένως δεν υπάρχουν τέτοιες θέσεις.Αν υπήρχαν θα με είχαν απαλλάξει από τις δυσκολίεςσύνταξης της εισήγησης αυτής.Ξεκινώ κάνοντας εσωτερική κριτική.Κατά καιρούς έχουν γίνει βέβαια ανάλογες απόπειρες,όπου καταβλήθηκαν προσπάθειες να καταγραφούντα προβλήματα εκπαίδευσης της Μειονότητας,να υποβληθούν αιτήματα, να προταθούν λύσεις. Απόπειρεςκαι προσπάθειες, αποσπασματικές όμως καιπρόχειρες, που αναδεικνύουν ειδικά την τελευταίαπερίοδο τις αντιφάσεις, τις αδυναμίες και την απουσίααυτοπεποίθησης και του αυτόνομου λόγου της μειονοτικήςλειτουργίας, παρά να φωτίζουν το πρόβλημα καινα προτείνουν τρόπους ξεπεράσματός του. Λειτουργικάελλείμματα που είναι περισσότερο καταφανή στηνεκπαίδευση παρά σε οποιονδήποτε άλλον τομέα καικαλύπτονται με καταγγελτικό λόγο. Τα σχετικά κείμεναβρίθουν από παράπονα, κατά τα άλλα απολύτωςδικαιολογημένα, αλλά αδυνατούν να προσεγγίσουνστο εκπαιδευτικό ορθολογιστικά και υπό το πρίσματων συντελούμενων εξελίξεων προς το συμφέρον τωννέων γενιών. Οι θέσεις που εκφράζονται χαρακτηρίζονταιαπό άκρατο συντηρητισμό και αναχρονισμό καιαναμασούν παλιές αναλλοίωτες αξίες που δεν ανταποκρίνονταιστις σύγχρονες ανάγκες. Και η μειονοτικήκοινότητα, ασυγκίνητη από αυτές, ακολουθεί τονδικό της δρόμο τροποποιώντας την εκπαιδευτική τηςσυμπεριφορά.Αντί λοιπόν να επιλέξω παράπονα, καταγγελίες,ανεδαφικά αιτήματα και από τα κείμενα της ηγεσίας-ή μάλλον μερίδας της ηγεσίας- της Μειονότητας, θαπροτιμήσω να περιγράψω το πώς αντιλαμβάνεται σήμεραένας μέσος μειονοτικός και γενικά η μειονοτικήκοινότητα το εκπαιδευτικό πρόβλημα.Δεν μπορούμε να κατανοήσουμε την εκπαιδευτικήσυμπεριφορά της μειονοτικής κοινότητας σήμερα1. αν δεν σταθούμε στην περίοδο της ΜεγάληςΔίωξης που κράτησε τρεις δεκαετίες, μέχρι τα μέσατης δεκαετίας του ’90, και είχε, μεταξύ των άλλων,στόχο την εκπαίδευση και οδήγησε τη Μειονότηταστον εκπαιδευτικό αποκλεισμό.2. αν δεν περιγράψουμε τα μέτρα που άρχισαννα λαμβάνονται έκτοτε, δηλαδή εδώ και μια δεκαετία,προς τον σκοπό της βελτίωσης της εκπαίδευσης στηΜειονότητα μετά την αναγγελία της πολιτικής ισονομίαςκαι ισοπολιτείας.3. αν δεν επισημάνουμε ότι τα μέτρα αυτά δεναφορούν τη μειονοτική εκπαίδευση που παρέχεταιστα μειονοτικά σχολεία, η οποία παραμένει εν πολλοίςως έχει από την περίοδο της Μεγάλης Δίωξης,υποβαθμισμένη και περιθωριοποιημένη και θεωρείταιανεπιθύμητη δραστηριότητα. Δίνονται κίνητρα για ναστραφεί η Μειονότητα προς τη δημόσια εκπαίδευσηπράγμα το οποίο συντελείται με αυξανόμενους ρυθμούς.4. αν δεν αναφέρουμε της απέλπιδες προσπάθειεςτης μειονοτικής κοινότητας για τη διατήρησηκαι την ενίσχυση της μειονοτικής εκπαίδευσης καιτου μειονοτικού σχολείου.5. αν δεν συνυπολογίσουμε τον θεσμικό ρόλοτης Τουρκίας κατ΄ αμοιβαιότητα στη μειονοτική εκπαίδευση.Αυτός κατά το παρελθόν σε περίοδο ελληνοτουρκικήςπροσέγγισης συνέβαλε μεγάλως στηνανάπτυξή της και κατέστη τότε αυτή ισάξια αν όχιανώτερη της δημόσιας σε ποιότητα. Ενώ με τη χρόνιαδιένεξη που ακολούθησε μεταξύ των δυο χωρών καιμε τη συρρίκνωση του Ελληνικής Μειονότητας τηςΠόλης, που σήμαινε απώλεια του αντικειμένου τηςαμοιβαιότητας, ο ρόλος της Τουρκίας έχει περιορισθείκατά πολύ. Η μειονοτική εκπαίδευση στη ΘράκηAzınlıkça 31