REVISTA DIAPENTE Nº 1

Nº 1 REVISTA DIAPENTE. CONSERVATORIO SUPERIOR DE MUSICA DE VIGO. ABRIL 2011
web: http://www.diapente.es/ Email: cmus.vigo@edu.xunta.es
esquecemento e marxinación. A cultura era popular e economicamente pobre e, foi grazas a
persoeiros anónimos e a situación política que estaría por vir, que Galiza saíse adiante
podendo subsistir como pobo con cultura propia e cos seus propios medios. Estas persoas
que loitaban por dignificar unha cultura tan rica como valiosa, atopábanse espalladas por
todos os lugares que comprenden a comunidade. Foi cando, no ano 1975, a plenas portas da
liberdade política, un pequeno grupo de persoas vencelladas a esta cultura popular e
encabezadas por Xabier Garrote, tomou unha decisión que sería determinante no futuro da
cultura galega. En Santa Marta de Ortigueira, un pequeno pobo costeiro da provincia da
Coruña, gaiteiros, percusionistas, sempre apoiados por afeccionados e amantes do saber
popular, tomaron a decisión de facer un grupo musical numeroso ao que lle chamaron Banda
de Gaitas. Nacía así a primeira banda de gaitas de Galiza, antecedente de tantas outras que
serían creadas posteriormente.
Nesta mesma vila, o 30 de Xullo de 1978 quedaba inaugurado o Festival Folclórico
Internacional do Mundo Celta. Desta data, e mais da situación social da época podemos
extraer unha conclusión: antes deste festival non había conexión directa coas nacións celtas
polo que case podemos desbotar a idea de que as bandas de gaitas galegas estean baseadas
en modelos doutros lugares. Debido a situación é máis lóxico pensar que se viviu un
rexurdir da música tradicional e, co incremento dos músicos, as bandas de gaitas eran
formacións perfectas para lle dar saídas.
Podemos atopar referencias a grupos de gaitas numerosos anteriores ao de
Ortigueira, pero foi este, o primeiro que se deu a coñecer co cualificativo Banda de gaitas
en toda Galiza. De entre moitos outros grupo anteriores á banda de Ortigueira, cabe destacar
un grupo creado en Ribadeo, no ano 1960 (aínda que se estreou no 1962) chamado “As
meniñas de SAUDADE” e dirixido por Primitivo Díaz. Tratábase dunha formación de entre
dez e quince compoñentes, nos que única e exclusivamente se atopaban mulleres gaiteiras, e
percusionistas algo moi curioso e interesante para aquela época.
Produto da casualidade, no ano 1977, o ourensán Xosé Lois Foxo atopábase
facendo os seus estudos na cidade de Barcelona. Licenciouse en tradución e interpretación
nas linguas alemán e inglés, pola Universidade Autónoma de Barcelona. Na súa xuventude
xa aprendera música e era amante da tradición musical galega, especialmente centrada nas
zonas do Courel, como en moitas ocasións ten relatado. Esta formación musical unida ao
gran número de inmigrantes galegos que se atopaban na cidade condal con ganas de
37