Qafas tal- Kurrikulu Nazzjonali - Ministry of Education
Qafas tal- Kurrikulu Nazzjonali - Ministry of Education
Qafas tal- Kurrikulu Nazzjonali - Ministry of Education
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Il-Kompetenzi soçjali<br />
Minbarra li jitg˙allmu j˙ossuhom komdi mag˙hom infushom, fis-snin bikrin it-tfal jiksbu<br />
g˙arfien dejjem akbar <strong>tal</strong>-o˙rajn u jitg˙allmu kif jg˙ixu u jikbru mal-o˙rajn. Dan ifisser<br />
li t-tfal jg˙addu minn esperjenzi ta’ attivitajiet ta’ turn-taking u fejn jaqsmu mal-o˙rajn,<br />
ideat, proçessi ta’ ˙sieb u kisbiet li jg˙inuhom jiΩviluppaw relazzjonijiet poΩittivi u awtentiçi.<br />
Meta jag˙mlu dan it-tfal jirrealizzaw x’ifisser tirrispetta lill-o˙rajn, tag˙ti valur reçiproku u<br />
tiΩviluppa sens ta’ komunità. Flimkien, it-tfal iridu jirriΩolvu l-konflitti b’riΩultat tat-tag˙lim<br />
tag˙hom li jikkontribwixxu u jipparteçipaw f’demokrazija. L-izvilupp <strong>tal</strong>-empatija jse˙˙ meta<br />
t-tfal jistg˙u jifhmu l-emozzjonijiet li o˙rajn ikunu g˙addejjin minnhom u jaraw perspettivi<br />
differenti.<br />
Fil-proçess li jiΩviluppaw il-kompetenzi soçjali u f’atmosfera li fiha l-benessri personali<br />
tag˙hom hu salvagwardat, tfal Ωg˙ar jiΩviluppaw identità morali; sens ta’ x’inhu tajjeb u<br />
x’inhu ˙aΩin meta jiddistingwu bejn dak li hu aççettabbli u dak li mhux aççettabbli; waqt<br />
li jesperjenzjaw u jadottaw valuri li jiddependu minn kif huma trattati u kif jaraw lil o˙rajn<br />
ji©u ttrattati.<br />
Il-Kompetenzi komunikattivi<br />
L-iΩvilupp personali u soçjali jirnexxi meta nesprimu ru˙na b’mod li jinftiehem. Hemm ˙afna<br />
g˙odod ta’ komunikazzjoni li jg˙inu lit-tfal jifhmu lilhom infushom u lill-o˙rajn. L-g˙odda<br />
predominanti li t˙affef il-komunikazzjoni hija l-lingwa. Waqt li t-tfal jg˙addu minn u<br />
jakkwistaw esperjenzi fl-uΩu kemm <strong>tal</strong>-lingwa mitkellma u kemm ta’ dik miktuba, il-˙iliet<br />
tag˙hom li ja˙sbu, jifhmu, jesprimu ru˙hom u jwessg˙u r-relazzjonijiet soçjali jissa˙˙u.<br />
L-objettivi ©enerali <strong>tal</strong>-lingwa fis-snin bikrin g˙andhom jiffukaw l-aktar biex jg˙inu lit-tfal<br />
ikabbru l-g˙arfien tag˙hom <strong>tal</strong>-funzjonijiet u l-iskopijiet <strong>tal</strong>-˙iliet fil-lingwa 6 li jag˙mluhom<br />
g˙odda versatili g˙al kull membru ta’ soçjetà. Fejn jid˙ol it-tag˙lim <strong>tal</strong>-lingwi, sa minn<br />
età Ωg˙ira t-tfal jiksbu flessibbiltà u kontroll fuq il-lingwa bis-sa˙˙a <strong>tal</strong>-g˙aΩla korretta u<br />
xierqa <strong>tal</strong>-kliem; jestendu l-vokabularju tag˙hom; jitg˙allmu jsiru konxji <strong>tal</strong>-influwenza sottili<br />
li l-lingwa g˙andha fuq is-soçjetà u kif is-smig˙, it-ta˙dit, il-qari u l-kitba huma g˙odod li<br />
jintuΩaw kwaΩi l-˙in kollu biex isiru affarijiet o˙rajn.<br />
Filwaqt li l-ewwel lingwa tat-tfal g˙andha tkun rispettata, promossa u msa˙˙a, it-tfal Ωg˙ar<br />
li jikbru f’kuntest Malti jibdew il-vja©© tag˙hom biex jitg˙allmu t-tieni lingwa tag˙hom. Dan<br />
hu rifless dirett tas-soçjetà usa’ aktar milli neçessarjament ˙tie©a immedjata tat-tfal Ωg˙ar.<br />
Madankollu, hu imperattiv li t-tfal ikunu esposti g˙aΩ-Ωew© lingwi uffiçjali ta’ pajjiΩ b’modi<br />
li jag˙mlu sens u li jservuhom biex jippromwovu t-tag˙lim u l-fehim tad-dinja li jmur lil<br />
hinn mit-tag˙lim <strong>tal</strong>-lingwi nnifsu. It-tag˙lim tat-tieni lingwa jista’ jirnexxi jekk il-lezzjonijiet<br />
jing˙ataw bl-akkwist <strong>tal</strong>-lingwa nattiva u jekk il-pedago©iji uΩati fl-ambjenti aktar formali <strong>tal</strong>iskola<br />
jkunu mmexxijin minn prinçipji li huma addattati g˙all-grupp <strong>tal</strong>-età speçifiku.<br />
Minbarra g˙al-lingwa, sa minn età relattivament Ωg˙ira t-tfal huma esposti g˙al sorsi<br />
alternattivi ta’ aççess g˙al komunikazzjoni li t˙affef bil-kbir bl-aççessibbiltà mxerrda ˙afna<br />
tat-teknolo©iji di©i<strong>tal</strong>i. G˙aliex qed jikbru fis-seklu 21, it-tfal je˙tie©u kompetenzi di©i<strong>tal</strong>i<br />
li jag˙tuhom il-˙ila li jikkomunikaw b’mod aktar effettiv mhux biss mal-kuntatti mmedjati<br />
6 ‘Óiliet fil-lingwi’ tirreferi g˙al smig˙, ta˙dit, qari u kitba. ‘˙iliet fil-lingwi’ tintuΩa wkoll b’mod wiesa’ g˙all-<br />
˙iliet riçettivi u l-˙iliet produttivi.<br />
36 Dokument Konsultattiv 2: Ir-Ra©uni Fundamen<strong>tal</strong>i u l-Komponenti