Il - MaltaRightNow.com

12
il-Óadd, 28 ta’ Novembru, 2010
OPINJONI
BON:U {BIEB... minn Dun Pawl Camilleri
Nitbissmu ftit
G[aliex [afna r;iel
jg[idu li g[andhom kuxjenza
nadifa? Sempli/i! G[ax ma
tantx ju]awha.
Fi studju re/enti
rnexxilhom isibu g[aliex l-
ir;iel [afna drabi jqumu
f’nofs ta’ lejl: 5% biex
jixorbu, 12% biex imorru t-
toilet u 83% biex imorru d-
dar.
Normalment mara
tippreferixxi tkun sabi[a milli
intelli;enti. Taf g[aliex? G[ax
ra;el iktar i[ares milli ja[seb!
Tafu x’inhi d-differenza
bejn [afna r;iel u l-istocks
tal-Gvern? Sempli/i wkoll! L-
istocks jimmaturaw.
Ti]]ewwe; tixba[ lil
mawra f’ristorant. Tordna li
trid int, u tixtieq li [adt il-platt
li ordna sie[bek. G[alhekk
qeg[din sew!
Mara qalet lil [abibitha:
“I/-/urkett tat-tie; qieg[ed
f’subg[a ]baljat.” “Mhux
ovvja? Jekk [adt ir-ra;el
]baljat!”
Tifel qal lil missieri: “Pa,
kemm swielek it-tie;?” “Ma
nafx e]att, ibni, naf li g[adni
n[allas g[alih.”
“Pa, smajt li f’/erti
partijiet tal-Afrika, ra;el ma
1. Fi ftit kliem, il-politika hi l-
arti u l-e]er/izzju ta’ meta
wie[ed jimplimenta kapa/itajiet u l-abbiltajiet
tieg[u, imwa[[da mal-valuri
tieg[u, biex jag[mel it-tajjeb,
jag[mel il-;id lis-so/jetà u
ji;;ieled id-deni. M’hemmx
g[alfejn naqblu fuq kollox.
Anzi, g[andi rispett lejn dawk
li ma jaqblux mieg[i
politikament kif nittama li
jkollhom lejja. I]da hemm
riga ta’ etika li [add minna
fil-politika m’g[andu qatt
jaqbe]. L-etika li tiddistingwi
politiku minn politikant. Ilkonvin]joni
mill-konvenjenza.
2. Meta sar Kap tal-Partit
Laburista, Joseph Muscat
wieg[ed sta;un politiku ;did.
Kellu jwettaq terremot fi [dan
il-partit, u j;ib stil ta’
tmexxija friska. B[al [afna,
jien stennejt u ttamajt f’bidla
fl-etika ta’ kif tag[mel ilpolitika
l-Oppo]izzjoni. I]da
sfortunatament, waqt l-a[[ar
laqg[a tal-Public Accounts
Committee [mistax ilu, [are;
bi/-/ar kemm dan ma se[[x –
kemm il-Partit Laburista
g[adu ankrat mat-tatti/i
qodma ta’ manipulazzjoni u
tfig[ ta’ tajn. Il-Partit
Laburista qed jippersisti
b’kampanja ta’ [olqien ta’
du[[an li jostor ir-realtà. Irid
ikompli ji]ra’ d-dubju fejn
dan ma je]istix. Isib kundanna
jsirx jaf min hi martu, qabel
ji]]ewwi;ha.”
“Mhux kullimkien hekk?”
Ra;el qal: “Sirt naf
x’inhu l-fer[ propju meta
]]ewwi;t. Imbag[ad kien tard
wisq.”
Jg[idu li l-fl-ewwel sena
ta]-]wie;, ir-ra;el jitkellem u
l-mara tisma’. Fit-tieni sena, ilmara
titkellem u r-ra;el jisma’.
Fit-tielet sena jitkellmu t-tnejn
u jisimg[u l-;irien.
Wara ;lieda, mara qalet
lil ]ew;ha: “Meta ]]ewwi;tek
kont belg[a.” “Veru [anini. U
jien kont mi;nun g[alik… ma
ndunajtx li int belg[a.”
Mara qalet lil o[ra: “Lil
]ew;i jien g[amiltu
miljunarju.” “Mela qabel
x’kien?” staqstieha l-o[ra.
“Multi-miljunarju.”
Ra;el ta lil sie[bu
definizzjoni ta’ ]wie;: “Mod
g[ali [afna kif ja[slulek il-
[wejje; b’xejn.”
Il-President staqsa lillmembri:
“Tixtiequ tag[tu xi
[a;a g[ad-dar tal-anzjani?”
“Iva”, wie;bet wa[da, “lil
omm ir-ra;el”.
Ra;el staqsa lil martu:
“X’jog[;bok l-iktar fija, ilkapa/ità
atletika jew l-g[erf
:à konna hawn
fejn m’hemmx. Anke jekk
[are; li 25 persuna differenti,
f’g[axar stadji differenti g[a]la tat-tender tal-power
station, ilkoll qablu,
unanimament, li dik kienet l-
a[jar g[a]la. Anke jekk
setg[u saru erba’ appelli u ma
sarux. Anke jekk l-Awditur
:enerali qal li ma sabx
evidenza ta’ m;iba kriminali,
lanqas ta’ korruzzjoni.
3. Waqt din is-seduta tal-
PAC b[al donni ftakart. Il-
Fran/i]i jg[idulu deja vu, xi
[a;a li tkun di;à smajt jew
rajt jew g[ext. Ftakart meta
qabel l-Elezzjoni tal-1996,
Alfred Sant, fuq il-parir ta’
Phil Noble, kien mexxa
kampanja ta’ tfig[ ta’ tajn u
allegazzjonijiet ta’
korruzzjoni left, right and
centre, bl-addo//. G[ax ilparir
kien: itfa’ t-tajn, illum,
g[ada u pitg[ada, u xi [a;a
jaqbad. Sant kien qabad coach
u beda jag[mel it-tour talkorruzzjoni:
elenku ta’
pro;etti u individwi fosthom
il-Carpark tal-Floriana,
Busietta Gardens, Terminal 2
tal-Freeport, l-art tal-Posta fil-
Marsa, il-bus ticketing
machines, Forti Chambray, ilka]
tal-Aw]iljari, u Mc
Donalds ta’ Birkirkara.
Dwarhom, minghajr skruplu,
irrepeta allegazzjonijiet serji
ta’ korruzzjoni. Fuq quddiem
ta’ din il-kampanja kien
pawlcam@gmail.com
...........................................
hemm il-;urnalisti ta’ Super
1, fosthom Joseph Muscat.
4. Ma ninsewx li f’April
1996 kien qalilna, waqt
dibattitu fuq it-TV, li jekk
hemm b]onn jie[u parir
ming[and ix-xitan biex jirba[
il-voti, jie[du. U hekk
g[amel. G[ax f’Ottubru 1996
reba[ il-poter. Dakinhar
Alfred Sant kien la[aq l-g[an
tieg[u. F’Jannar tal-1997,
kien imiss li jibda jissostanzja
dawn l-akku]i li hu xejjer
b’tant [e;;a ftit xhur qabel.
B[ala Prim Ministru kien
qabbad lill-Avukat Edgar
Mizzi li kien igawdi l-fidu/ja
tieg[u, tah is-sa[[a kollha
tal-li;i u a//ess s[i[ g[allfiles
tal-Gvern jew l-entitajiet
kollha l-o[ra skont il-[tie;a,
biex jinvestiga dawn il-ka]i
ta’ allegata korruzzjoni u
abbu] ta’ poter. Alfred Sant
talbu jag[tih rapport kull
xahar g[al kull wie[ed minn
dawn il-ka]i.
5. Il-verità hi li Edgar
Mizzi, li tqabbad minn Alfred
Sant g[ax igawdi l-fidu/ja
tieg[u, ma sab ebda ka] ta’
korruzzjoni, jew abbu] ta’
poter. Tant li f’Awwissu
1998, meta kul[add ikun
vaganza, Sant ammetta li ma
kienx sab il-korruzzjoni li
kien allega sentejn u nofs
qabel. Irri]ulta g[alhekk li l-
akku]i u l-allegazzjonijiet
ta’ mo[[i?” Martu wie;bet:
“I/-/ajt li tirrakkonta.”
“Mà, g[aliex l-g[arusa
fit-tie; tilbes l-abjad?” “Biex
turi kemm hi fer[ana.”
“Allura g[aliex l-g[arus
jilbes l-iswed?”
Tafu x’inhu l-kastig
g[all-bigamija (]wie; ma’
]ew; persuni fl-istess [in)?
erba’ kunjati.
Wara ftit ;img[at
flimkien, bdew bi problemi
kbar. Wara xi pariri, g[alxejn
marru l-Qorti. “X’wasslek
hawn?” staqsa l-Im[allef lirra;el.
“F’sitt ;img[at flimkien
ma qbilna fuq xejn1” Qab]et
il-mara u qalet: “Seba’
;img[at.”
Beda jifta[ar mal-[bieb li
g[all-40 anniversarju tat-tie;,
se jie[u l-mara Ruma. “Mela
g[all-50 anniversarju x’bi
[siebek tag[mel?” “Immur
g[aliha.”
I]-]wie; hu istituzzjoni li
fiha r-ra;el jitlef il-grad ta’
Bachelor, u l-mara tie[u l-
Masters.
Ibiddel kemm ibiddel
impjiegi, ir-ra;el jibqa’
dejjem ta[t l-istess
img[allem.
Meta ra;el jin]el jifta[ ilbieba
tal-karozza g[al martu,
xi wa[da minnhom tkun
;dida: jew il-karozza, jew ilmara.
Mara marret ma’ o[ra l-
g[assa, biex tirrapporta li
]ew;ha kien nieqes. “G[andu
35 sena, twil 6 piedi u 4
pulzieri, g[ajnejh blu, xag[ru
skur wavy, jitkellem minn
ta[t l-ilsien, [elu mat-tfal…”
{abibitha qaltilha: “}ew;ek 5
piedi u 4 pulzieri, fartas,
matnazz, storbju], kattiv…”
“G[andek ra;un. Mela jien
irrid lilu?”
kollha li xejjer Alfred Sant
f’kampanja qalila, kienu
kollha gideb u du[[an.
6.Dawn l-avvenimenti
er;ajna qed narawhom ise[[u
quddiem g[ajnejna. U hemm
fil komuni bejn il-kampanja
tal-Partit Laburista ta’ qabel l-
1996 u din ta’ issa. Joseph
Muscat qabel l-Elezzjoni tal-
1996 kien ;urnalist malistazzjon
Super 1, u minn ta’
quddiem li mexxa l-kampanja
ta’ tfig[ ta’ tajn u [olqien ta’
du[[an, li ]erg[et id-dubju u
wasslithom g[all-poter – illum
hu kap tal-Partit Laburista.
7. B[al Sant, li stqarr li lest
li jie[u l-pariri ming[and ixxitan
basta jirba[ l-elezzjoni,
hekk ukoll Joseph Muscat
stqarr li the end justifies the
means – kif tasal g[ar-ri]ultat
mhux importanti, basta tasal
g[alih. Ma jimpurtax jekk
tu]a metodi ineti/i u qarrieqa,
basta tirba[ inti. Ma
jimpurtax, tista’ targumenta,
jekk jintefa’ t-tajn u jin]era’
d-dubju fejn m’hemmx, basta
tasal g[al gwadann politiku.
Xtara karozza tajba [afna
u ried jara kemm ti;ri. {adha
fuq il-highway u tg[idx kemm
;erra. Induna li pulizija kien
qed ji;ri warajh. Qal: “Dan se
jabadni ]gur. A[jar nieqaf fil-
;enb.” Il-pulizija la[qu u
qallu: “Jekk tag[tini ra;uni
valida, na[firlek i/-
/itazzjoni.” “La staqsejtni,
ng[idlek. Ilbiera[ il-mara
[arbet ma’ pulizija. {sibtek
se ;;ibhieli lura.”
Koppja mietu f’in/ident
tat-traffiku waqt li kienu sejrin
flimkien g[at-tie;. Staqsew lil
San Pietru jekk
i]]ewwi;homx il-;enna.
Qalilhom li jrid jikkonsulta
ru[u, g[ax qatt ma ;ara hekk.
Mar. Dam tliet xhur biex ;ie
bir-risposta. Sadattant qalu lil
xulxin: “Fid-dinja ni]]ew;u sa
ma l-mewt tifridna. Hawn
mhawnx mewt: ikollna
ni]]ew;u g[all-eternità. Min
jaf hawnx divorzju?” Malli ;ie
San Pietru qalilhom li se
j]ew;uhom. Staqsewh hemmx
divorzju. San Pietru rrabja
[afna: “Ili tliet xhur biex sibt
qassis! Imma;ina kemm indun
biex insib avukat.”
U xorta wa[da kul[add
ji]]ewwe;!
minn Jason Azzopardi
...................................
jason.azzopardi@gov.mt
8. Din hi d-differenza bejn
i]-]ew; partiti. A[na
nemmnu fil-valur tal-verità, u
mhux fit-tfig[ tat-tajn g[al
punti politi/i. B’dan l-a;ir l-
Oppo]izzjoni qed ti]valuta l-
politika. Riedu ji]valutaw illira.
Issa jridu ji]valutaw ilpolitika
mis-sens tas-sewwa u
etika li g[andu jmexxina. Ma
n[alluhomx.
B[al Sant, li stqarr li lest li jie[u
l-pariri ming[and ix-xitan basta jirba[
l-elezzjoni, hekk ukoll Joseph Muscat
stqarr li the end justifies the means