You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ITTRI LILL-EDITUR<br />
il-Óadd, 28 ta’ Novembru, 2010<br />
19<br />
Joe Debono Grech, il-progressiv!<br />
Sur Editur,<br />
Dan l-a[[ar rajt u smajt lil Joe<br />
Debono Grech l-MP Laburista<br />
progressiv jitkellem dwar l-<br />
g[a;in li l-UE kull sena tag[ti<br />
biex jitqassam lill-fqar.<br />
Dan il-progressiv, bl-istil<br />
inimitabbli tieg[u, ried ikun<br />
jaf kif il-kappillani nda[lu<br />
biex iqassmu dan l-g[a;in u<br />
x’kellhom x’jaqsmu l-<br />
kappillani mal-Unjoni<br />
Ewropea. Staqsa: mela allura<br />
f’Malta hawn il-faqar?<br />
Kompla qal li fi ]mienu<br />
Mintoff kien iqassam<br />
g[ajnuna simili lil kul[add.<br />
Fl-a[[ar, staqsa: “G[alhekk<br />
da[[luna fl-Ewropa dawn?”<br />
U mela, Onor Joe Debono<br />
Grech g[alhekk d[alna fl-<br />
Ewropa biex darba f’sena<br />
jag[tuna ftit g[a;in g[allfqar!<br />
Imma dak hu s-Sur<br />
Debono Grech.<br />
Tassew li dawn tal-labour<br />
im[awdin dwar l-UE.<br />
Pere]empju d-deputat l-<br />
ie[or progressiv l-Onor<br />
Carmelo Abela kien qal li<br />
kellhom jispi//aw id-diskorsi<br />
dwar il-mod kif il-PL kien<br />
i[ares fil-passat lejn l-Ewropa<br />
anzi kien kompla qal li seta’<br />
jg[id bla tlaqliq li l-PL hu l-<br />
partit tal-Ewropa!<br />
Aktar ri/enti fuq Radju<br />
RTK, e]attament nhar it-<br />
Tlieta 2 ta’ Di/embru 2010,<br />
Joseph Muscat innifsu kien<br />
qed jilqa’ mistoqsijiet u<br />
kummenti tas-semmieg[a u<br />
xi [add semmielu kemm filpassat<br />
hu kien kontra d-d[ul<br />
ta’ Malta fl-UE. Hawnhekk<br />
Joseph xejn ma [a gost<br />
b’dan il-kumment u rrimarka<br />
li min joqg[od jaqla’ diskors<br />
b[al dan ma jridx il-;id ta’<br />
Malta!<br />
Na[seb li Joseph tkellem<br />
hekk g[ax issa nesa li kien qal<br />
li l-UE hi s-salib talmillennju,<br />
kif ukoll g[aliex<br />
issa sar Ewropeista konvint!<br />
Mela fil-Partit Laburista<br />
hemm min ma jridx jisma’<br />
aktar diskors dwar id-d[ul ta’<br />
Malta fl-UE filwaqt li hemm<br />
o[rajn, b[al Joe Debono Grech<br />
u Alfred Sant, li ma jissaportux<br />
li kull tant ]mien ma jer;g[ux<br />
ifendu xi botta jew tmaqdir fuq<br />
dan is-su;;ett.<br />
JASON BORG<br />
Santa Venera<br />
Joseph Muscat, Xarabank u l-ewro<br />
Sur Editur,<br />
Fil-programm Xarabank ta’ nhar il-:img[a 5<br />
ta’ Novembru Joseph Muscat [a tbaqbiqa tajba<br />
fuq [afna su;;etti li kienu diskussi.<br />
Su;;ett li l-aktar baqbqu kien id-d[ul talewro<br />
fejn Muscat ipprova ji/[ad li hu kien<br />
kontra dan.<br />
I]da l-PN malajr ikkwota bi]ibilju ta’ artikli<br />
li jgiddbu d-dikjarazzjoni li g[amel il-Kap tal-<br />
Oppo]izzjoni meta qal li hu qatt ma kien kontra<br />
d-d[ul tal-ewro.<br />
Dwar din i/-/a[da ta’ Muscat irrid ng[id li<br />
anke kieku ma kien je]isti ebda artiklu jew<br />
rapport miktub dwar il-fehma ta’ Muscat<br />
rigward id-d[ul tal-ewro, xorta kien ikun fa/li<br />
[afna li tikkonkludi b’/ertezza li Muscat kien<br />
kontra.<br />
Dan g[as-sempli/i ra;uni li Alfred Sant ]gur<br />
kien kontra d-d[ul tal-ewro u Muscat kien,<br />
invarjabbilment ifa[[ar, isostni u jappo;;ja dak<br />
kollu li kien jg[id il-mentor tieg[u Alfred Sant.<br />
Issa nispera li ma jqumx Alfred Sant u jg[id<br />
li hu wkoll qatt ma kien kontra d-d[ul tal-ewro<br />
g[ax allura nibda na[seb li fil-Partit Laburista<br />
te]isti xi epidemija, alla[ares qatt!<br />
Mill-banda l-o[ra dawn famu]i g[all-u-turns<br />
u ma nie[u xejn bi kbir dwar dan! Tant dawn<br />
il-progressivi jbatu minn din il-marda tal-irjie[<br />
u l-pinnuri li An;lu Farrugia kien esklama:<br />
“Fil-politika l-u turns jirriflettu nuqqas ta’ lealtà<br />
lejn il-partitarji tieg[ek stess.” Biex niftiehmu<br />
sew is-Sur An; kien qal dan il-kliem biex<br />
jikkritika l-politika ta’ Alfred Sant.<br />
Issa ner;g[u ni;u g[at-tbaqbiqa li [a Joseph<br />
Muscat f’Xarabank dwar id-d[ul tal-ewro. Jekk<br />
fhimtu sew dan qal li hu kien [adem biex idd[ul<br />
tal-ewro f’Malta ma jsibx xkiel fil-<br />
Parlament Ewropew u li ta’ dan ma kien<br />
jistenna ebda grazzi u la ming[and il-Prim<br />
Ministru u lanqas ming[and [add!<br />
Prosit. Mela allura jirri]ulta li filwaqt li fi<br />
Brussell Joseph Muscat kien qed ja[dem favur<br />
id-d[ul tal-ewro f’pajji]na mill-banda l-o[ra<br />
lill-fidili Maltin, kien qed jg[idilhom u<br />
jiktbilhom kemm kien [a]in id-d[ul tal-ewro<br />
kif ried Gonzi!<br />
F. DARMANIN<br />
{’Attard<br />
Ta’ l-orizzont<br />
jog[xew!<br />
Sur Editur,<br />
L-editorjal ta’ l-orizzon ta’<br />
nhar it-Tlieta 9 ta’<br />
Novembru 2010 kien elo;ju<br />
s[i[ g[al dak li kien qal<br />
Joseph Muscat it-Tnejn ta’<br />
qabel fil-Parlament meta<br />
kien qed jag[mel it-twe;iba<br />
tieg[u g[all-Ba;it.<br />
B[al editorjali o[rajn, dak<br />
ta’ nhar it-Tlieta 9 ta’<br />
Novembru kien ukoll kritiku<br />
tal-Gvern Nazzjonalista. Ma<br />
tistenniex mod ie[or! Intant<br />
[a ng[id fuq xiex g[oxa l-<br />
editorjal tal-gazzetta<br />
indipendenti tal-PL —<br />
sku]awni [adt ]ball — tal-<br />
GWU.<br />
L-editorjal g[oxa fuq ilfatt<br />
li Joseph Muscat qal li l-<br />
Gvern messu jag[mel ilparaguni<br />
dwar kif sejra l-<br />
ekonomija tag[na ma’ xi<br />
pajji] ]g[ir b[alna, f’dalka]<br />
ma’ ?ipru u mhux ma’<br />
pajji]i kbar b[al Spanja, il-<br />
Gre/ja u l-Portugall.<br />
I]da, sfortunatament g[al<br />
Joseph Muscat ftit tal-jiem<br />
ilu [are; il-Euro Monitor<br />
2010 li jikkonferma li:<br />
(1) Fis-sostenibbiltà<br />
fiskali Malta qieg[da fid-9<br />
post u ?ipru fil-11-il post.<br />
(2) Fil-kompetittività,<br />
Malta u ?ipru qeg[din ittnejn<br />
fl-14-il post.<br />
(3) Fl-impjiegi u filproduttività<br />
Malta qieg[da<br />
fil-[ames post filwaqt li<br />
?ipru qieg[ed fis-seba’<br />
post.<br />
Fil-klassifika ;enerali<br />
g[all-2010 Malta tinsab fil-<br />
11-il post u ?ipru e]att<br />
warajha fit-12-il post.<br />
Ta’ min jinnota wkoll li<br />
filwaqt fl-2005 Malta kienet<br />
fis-16-il post u ?ipru kien<br />
fil-11-il post g[as-sena 2010<br />
Malta avvanzat [ames<br />
postijiet g[all-11-il<br />
po]izzjoni filwaqt li ?ipru<br />
ni]el fit-12-il post.<br />
Sewwa, Sur Editur<br />
ta’ l-orizzont, ma tantx<br />
[allejnikom tistennew lilek<br />
u lil sie[bek fl-ideal Joseph<br />
Muscat biex ilqajna l-isfida<br />
tag[kom [alli nag[mlu l-<br />
paraguni ma’ s[abna u l-<br />
[bieb tag[na, i/-?iprijotti!<br />
{a;a o[ra g[ax kont se<br />
ninsa; issa [ar;et ukoll l-<br />
istatistika dwar id-Disease<br />
Free Life Expectancy li<br />
ti//ertifika li b[ala medja n-<br />
nisa Maltin jg[ixu 72 sena u<br />
dawk ?iprijotti jg[ixu 65<br />
filwaqt li l-ir;iel Maltin<br />
jg[ixu 69 sena u dawk<br />
?iprijotti jg[ixu sa 64 sena!<br />
Peress li jien konvint li<br />
kemm Joseph Muscat kif<br />
ukoll l-editur ta’ l-orizzont<br />
i[obbu u mhux jobog[du lil<br />
Malta ]gur se jifir[u u<br />
jammettu l-i]ball tag[hom<br />
fil-paragun li riedu jag[mlu!<br />
M. CARUANA<br />
Ra[al :did<br />
Bini ta’ siwi<br />
Sur Editur,<br />
Jekk hawn post marbut malistorja<br />
ta’ Malta dan hu x-xatt<br />
tal-belt kapitali, mag[ruf<br />
b[ala ‘Id-Dwana’.<br />
Dal-bini tela’ fi ]mien il-<br />
Gran Mastru Emanuel de<br />
Rohan (1775-1797). G[andu<br />
stil Romanesk u billi qieg[ed<br />
fa//ata tal-ba[ar fa/ilment<br />
ixxebb[u ma’ xi bini ie[or<br />
fix-xatt ta’ Venezja.<br />
Venezja, Regina<br />
dell’Adriatico g[al ]mien<br />
twil, kienet potenza navali<br />
qawwija, u kellha<br />
relazzjonijiet tajbin mal-Ordni<br />
tal-Kavallieri ta’ Malta.<br />
Minn Venezja salpat ilbi//a<br />
l-kbira ta’ dik il-flotta li<br />
tqabdet fil-battalja ta’<br />
Lepanto, fil-Golf tal-Pireo fl-<br />
1571. F’dik il-battalja [adet<br />
sehem il-flotta — g[alkemm<br />
]g[ira — tal-Ordni tal-<br />
Kavallieri ta’ Malta.<br />
Kull dwana ta’ pajji]<br />
g[andha /erta importanza<br />
g[ax minnha jg[addu [afna<br />
persuna;;i barranin, fosthom<br />
ammirali, prin/pijiet u<br />
renjanti.<br />
Meta, fl-a[[ar gwerra<br />
dinjija, sar l-armistizju bejn l-<br />
Ingilterra u l-Italja,<br />
f’Settembru tal-1943, l-<br />
Ammirall Ingli] Andrew<br />
Cunningham (C-in-C<br />
Mediterranean) kien qieg[ed<br />
fuq il-moll tad-Dwana jilqa’<br />
lill-Ammiral Alberto Da Zara<br />
(Kmandant tal-flotta<br />
Taljana), li sor;iet f’Malta,<br />
skont il-ftehim li kien<br />
intla[aq.<br />
Fl-1946 ;ie r-Re :or; VI,<br />
dak li istitwixxa l-midalja<br />
George Cross. Hu ]barka fid-<br />
Dwana u l-istess g[amlet ir-<br />
Re;ina Eli]abetta II flimkien<br />
ma’ ]ew;ha Philip, id-Duka<br />
ta’ Edinburgh, fl-1954.<br />
Id-Dwana ta’ Malta g[andha<br />
annex li jikkomplimenta l-bini<br />
prin/ipali. Dan kien trieg[ed<br />
bil-bombi tal-gwerra (1940-<br />
1943) u jixraq li jkun riabilitat,<br />
kemm f’;ie[ l-istorja kif ukoll<br />
biex jag[ti impressjoni tajba lil<br />
dawk l-eluf kbar ta’<br />
passi;;ieri li jid[lu fil-Port il-<br />
Kbir fuq vapuri lussu]i [alli<br />
jaraw dil-g]ira fil-qalba talba[ar<br />
Mediterran.<br />
N.T.A.<br />
<strong>Il</strong>-Marsa