Il - MaltaRightNow.com

COLLAGE ANNIVERSARJU
il-Óadd, 28 ta’ Novembru, 2010
29
Il-bniedem b’fidu/ja kbira fil-poplu Malti —
3
minn
Joe M. Zahra
Tifkiriet ta’ politiku kura;;u]
Borg Olivier kien ukoll
bniedem kura;;u]. Niftakar xi
]ew; okka]jonijiet fejn spikka
dan il-kura;;.
■ Fl-elezzjoni tal-1962 waqt
l-g[add tal-voti fin-
Knightshall (illum i/-?entru
tal-Konferenzi tal-Mediterran)
fl-ewwel jum tal-g[add meta
beda jidlam il-Kummissjoni
Elettorali riedet li twaqqaf l-
g[add g[al bil-lejl u dda[[al
il-kaxxi tal-vot kollha flistrong
room.
G[adni nara lil Borg Olivier
jitla’ fuq il-barriers jipprotesta
mal-Kummissarju Elettorali
Ewlieni u jinsisti mieg[u li l-
g[add ikompli g[addej anki
bil-lejl. Ftit wara [ar;et idde/i]joni
li jibqa’ g[addej l-
g[add bi skeleton staff.
■ Fl-1962 kont I]rael. Waqt
li kont sejjer bit-taxi lejn Tel
Aviv, ix-xufier staqsieni minn
fejn kont ;ej. Meta g[edtlu
minn Malta qalli li Malta ]gur
hi mmexxija minn Prim
Ministru li ma jib]ax jg[id
dak li ja[seb. Qalli li kien
g[adu kif sema’ l-a[barijiet
fuq ir-radju fejn intqal li Malta
kienet irrifjutat missjoni tan-
Nazzjonijiet Uniti jekk din l-
istess missjoni ma ]]urx ilpajji]i
li jag[mlu parti millistess
missjoni.
Aktar tard sirt naf li fit-12
ta’ Mejju, il-Prim Ministru
Borg Olivier kien ikkummenta
fil-Parlament dwar dibattitu li
kien sar dwar Malta fin-NU.
Hu stqarr li j[alli fact finding
committee tan-NU j]ur Malta
jekk kumitat simili minn
Malta jit[alla j]ur dawk ilpajji]i
rappre]entati fuq
Kumitat biex jaraw kif l-
elezzjonijiet jitmexxew
f’dawk il-pajji]i.
■ Qabel l-elezzjoni ;enerali
tal-1976 kont ma’ :or; Borg
Olivier f’dar fi Triq il-
Katidral, f’Tas-Sliema fejn
morna nirrekordjaw diskors li
kellu jag[mel fuq ittelevi]joni.
Jien kelli l-karozza
pparkjata quddiem il-knisja ta’
Stella Maris, fuq il-bankina
wiesg[a li kien hemm.
Appena [ri;na minn Triq il-
Katidral rajt numru ta’
partitarji laburisti jwa[[lu l-
posters mal-[ajt.
Kif rajthom g[idt lil Borg
Olivier biex ng[addu minn
triq o[ra u meta jitilqu
ng[addi g[all-karozza. Hu
qalli ejja mieg[i.
Resaq lejn il-partitarji
Laburisti u bi tbissima
qallhom: Twa[[lux fuq
tag[na. Dawn kienu pronti
staqsewh jekk kellux posters
tieg[u [alli jwa[[luhomlu
wkoll. Irringrazzjahom, tlajna
fil-karozza tieg[i u tlaqna.
■ F’wie[ed mill-mass
meetings li l-PN organizza
f’Jum l-Indipendenza, li kien
sar fil-Blata l-Bajda, kien
hemm numru ta’ partitarji
Laburisti fuq it-tara; malappartamenti
tal-Knisja.
Dawn kienu hemm biex
jaqilg[u l-inkwiet.
{in minnhom dawn bdew
jag[mlu l-oppo]izzjoni u bi
sku]a l-pulizija bdew de[lin
f’nofs il-partitarji nazzjonalisti
u jaqsmuhom fi tnejn. Borg
Olivier, li kien qed jitkellem,
meta nduna b’dan dar fuq ilpartitarji
u b’le[en ta’ kmand
qallhom li dak kien meeting
organizzat mill-PN u appella
biex ma j[allu lil [add
jaqsamhom.
Hawnhekk il-pulizija bdew
jirtiraw minn fost il-partitarji
u l-mass meeting seta’
jissokta.
■ F’wa[da mid-dimostrazzjonijiet
ta’ Jum l-
Indipendenza, dakinhar li
we;;g[u lil Guido de Marco
u lil Denis Busuttil, Borg
Olivier kien fuq jeep. Kien
liebes libsa /ara.
Meta beda jintefa’ minn
kollox fuq il-partitarji
nazzjonalisti, anki tappieri tal-
[adid, bl-g[ajnuna talpulizija,
meta fire engine
spi//at quddiem il-jeep ta’
Borg Olivier ta[slu bl-ilma, il-
Kap Nazzjonalista ma riedx
ji//aqlaq minn fejn kien g[ax
Borg Olivier ikkontesta g[axar elezzjonijiet u tela’ dejjem.... u ta[tu l-PN baqa’ dejjem i]id il-voti, minn elezzjoni g[al o[ra
irra;una li d-dimostrazzjoni li
konna qed nag[mlu kienet bilpermess
tal-Pulizija.
Sakemm is-sewwieq taljeep
qabad u dawwar, kiser ’l
isfel u baqa’ sejjer b’Borg
Olivier lejn l-Istamperija.
Ma’ Borg Olivier
fil-kampanji elettorali
Jiena kont it-tip li meta
hemm ix-xog[ol nid[ollu.
Hekk kont na[dem kemm
nifla[ qabel kull elezzjoni jew
referendum u wara noqg[od
bi kwieti. Borg Olivier dan
kien jafu.
Qabel l-elezzjoni tal-1962
[dimt bla heda biex il-PN
tela’ fil-Gvern tant li fuq ittara;
tal-Palazz tal-Ar/isqof
wara l-elezzjoni tal-1962,
mistoqsi mill-Ministru
Giovanni Felice dan il-
;uvnott min kien, wie;bu
b’kumpliment mill-aqwa li
kien g[amilli u li ma nixtieqx
nirrepeti.
L-istess ;ara fir-referendum
tal-1964. {dimt flimkien ma’
o[rajn u r-ri]ultat ksibnieh.
Kif di;à g[edt Il-[idma tieg[i
;iet rikonoxxuta minn Borg
Olivier.
Kull elezzjoni Borg Olivier
kien jibg[at g[alija biex
nag[ti sehmi. Qabel l-
elezzjoni tal-1966 – li l-PN
reba[ bi 28 si;;u minn 50 –
kont niltaqa’ ma’ Borg Olivier
fil-[idma elettorali, anki jekk
kont naqqast xi ftit min[abba
li kont qed nipprepara biex
ni]]ewwe;.
I]da wara l-[idma tieg[i,
fil-;urnali tal-PN, fil-M}PN,
fil-kumitati sezzjonali u
distrettwali u anki fl-e]ekuttiv
tal-PN ma naqsitx. U hemm
kont niltaqa’ ma’ Borg Olivier
li kien jie[u pja/ir jarani u
jitkellem mieg[i.
Kont anki ni;i mistieden
g[al laqg[at li kien ikun
hemm tad-direzzjoni tal-Partit
b[al wa[da li niftakar li kienet
saret f’G[awdex f’lukanda ta’
Marsalforn fil-jiem tal-
Karnival qabel l-elezzjoni
;enerali tal-1971.
Borg Olivier kellu dejjem
kelma ta’ kura;; u ta’
apprezzament g[al dak li kont
nag[mel. Dakinhar li konna
G[awdex wasal Malta Lunns,
is-Segretarju :enerali tan-
NATO.
Niftakar li bejn il-Gvern
Malti u l-organizzazzjoni tan-
NATO kien hemm xi
problemi u g[alhekk Borg
Olivier ma marx jilqg[u u
baqa’ G[awdex mag[na.
Snin ta’ [idma kbira
Is-snin ta’ wara l-
Indipendenza kienu snin ta’
[idma kbira g[all-Gvern
Nazzjonalista. Waqt li konna
fuq il-vapur ta’ G[awdex
Borg Olivier [are; fuljett
mill-but u g[addihuli. Qalli
dan int tag[mel u]u tajjeb
minnu.
Kien The Maltese Economy
in figures – 1971 edition,
ma[ru; mill-Bank ?entrali ta’
Malta. Dan kien jindika dak li
se[[ fl-ewwel sitt snin. Il-
Prodott Gross Domestiku kien
tela’ minn £m53.3 miljun g[al
£m88.3 miljun bejn l-1964 u
l-1969, il-konsum privat flistess
perijodu tela’ minn
£m37.4 miljun g[al £m63.9
miljun; il-konsum tal-Gvern
minn £m8.7miljun g[al
£m13.7miljun; l-investiment
tela’ minn £m11.3 miljun g[al
£m25.4 miljun; l-
esportazzjoni ta’ o;;etti u
servizzi minn £27.2 miljun
g[al £43.4 miljun.
In-numru ta’ karozzi privati
]diedu minn 19,402 fl-1964
g[al 39,514 fl-1970, it-turisti
li waslu Malta ]diedu minn
37,573 g[al 170,853. Ilprovvista
tal-flus telg[et minn
£m32,2 miljun fl-1964 g[al
£m59 miljun fl-1970, irriservi
barranin telg[u minn
£m62.5 miljun g[al £m97.5
miljun. L-esportazzjoni
]diedet minn £m6.9 miljun
g[al £m15.9 miljun.
Dawk ja[dmu bi qlig[
]diedu minn 86,530 fl-1964
g[al 101,000 fl-1970. Dan flistess
waqt li l-[addiema fissettur
tas-Servizzi Militari
Ingli]i naqsu minn 11,730
g[al 7,000 filwaqt li l-
emigrazzjoni naqset minn
8,987 g[al 2,696.