Il - MaltaRightNow.com

COLLAGE MEDIA
il-Óadd, 28 ta’ Novembru, 2010
33
MEDIAFORUM
minn Mario Azzopardi
....................................
marpardi@maltanet.net
Cyber space
Dwar Nikol Cauchi
Ma setax jonqos li l-media
ssellem kif jixraq lill-Isqof
Emeritu ta’ G[awdex Nikol
Cauchi. Jista’ jing[ad li ftit
kien hawn min b[alu kien
jemmen fil-media b[ala
strument potenti g[at-tag[lim
so/jali tal-Knisja.
L-Isqof Cauchi seta’ jitqies
b[ala wie[ed mill-intellettwali
tal-armata pastorali Kattolika,
bil-valur mi]jud li dak li kellu
xi jg[id kien jg[idu b’lu/idità
kbira. Din i/-/arezza fil-[sieb
hu kien jesprimiha mhux biss
fil-kitba (kien kompetenti bilingwistikament)
i]da anki fuq
il-mezzi tax-xandir, kif kienu
jixhdu l-programmi regolari
tieg[u fuq l-RTK, ir-radju tal-
Knisja.
Mons. Cauchi ma setax ma
jkunx fidil lejn il-kodi/i
kattoliku, imma taqbel jew ma
taqbilx mal-po]izzjoni
ortodossa tieg[u, ma stajtx ma
tammirax il-qafas argumentattiv
li kellu.
Kien ukoll awtur prolifiku li
[are; madwar mitt pubblikazzjoni
g[ad-dar tal-pubblikazzjonijiet
ekkle]jasti/i Lumen
Christi, ba]ata f’G[awdex.
Minn tag[rif li wasalli, Cauchi
kellu wkoll tliet kotba o[ra li
kienu qed ikunu pro/essati.
Il-Knisja tilfet avukat talprima
fila fil-kaw]a g[arrelevanza
tag[ha fi ]minijiet
daqstant turbulenti.
Messa;;i ambigwi
dwar il-ktieb lokali
:iet u marret fiera o[ra talktieb.
Il-messa;;i fl-istampa
(g[aliex il-media awdjovi]iva
ftit li xejn tat pubbli/ità lillavveniment
annwali) kienu
ambigwi.
Kien hemm a[barijiet
inkora;;anti dwar l-industrija, fissens
li d-djar tal-pubblikazzjonijiet
bejniethom [ar;u mal-[amsin
titlu ;did (numru qawwi g[al
Malta), u anki li ]diedu /erti
attivitajiet relatati mat-tnedija ta’
kotba ;odda.
Dar minnhom anki [olqot
‘salott’ fejn l-awturi u l-
pubbliku setg[u jg[addu ftit
[in ‘jiddiskutu’ t-temi li
jinteressawhom. Kien hemm
anki dar pubblikatri/i li
kkommissjonat rutina ta’ ]fin
relatata ma’ wie[ed mit-titli li
[ar;et, imma n]ammilha l-
permess milli tibqa’ g[addejja
bil-pro;ett (mid-dehra g[aliex
kienet se ttellef lil stands
o[rajn).
Kien hemm anki t-tnedijiet
tas-soltu, li frankament na[seb
li bdew isiru xi ftit tedjanti u
je[tie; li jin[aseb format ;did
g[alihom. B[alma ;ara fis-snin
l-img[oddija, eluf ta’ nies ]aru
l-Fiera, bil-medja tla[[aq
L-ISQOF NIKOL CAUCHI> xandar
b’kull mezz possibbli t-tag[lim
so/jali tal-Knisja
madwar [mistax-il elf persuna
kull sena. Fi kliem ie[or, ilmessa;;
uffi/jali fl-in[awi
/entrali tal-media hu li l-
industrija lokali tal-ktieb sejra
tajjeb (it’s going strong).
I]da jidher li hemm realtajiet
o[rajn li ma jixhdux qag[da
daqstant iffjurita. Direttur ta’
dar tal-pubblikazzjoni ewlenija
jistqarr li l-qag[da hi
‘prekarja’, u li fi/-/irkustanzi
ma jafx kemm se jkun hemm
djar li jkampaw. Anki xi il[na
vi/in il-Kunsill Nazzjonali tal-
Ktieb isostnu li l-qag[da
mhijiex wa[da feli/i wisq.
Hemm djar li qed
jikkuntentaw li jistampaw biss
numru limitatissmu ta’ kopji
ta’ /erti titli (anki [amsin biss),
u hemm djar ]g[ar li qed
jistampaw biss l-ammont ta’
kopji skont l-ordnijiet minn
qabel.
Aktar minn hekk, din is-sena
kien hemm numru ta’ awturi,
stabbiliti u mhumiex, li biex
jg[inu lill-pubblikaturi offrew
huma stess li j/edu l-jeddijiet
tal-awtur g[all-ewwel
edizzjoni, b’mod li ma
jikkompromettux lillpubblikatur
finanzjarjament.
Kul[add jiftakar kif falliet dar
ewlenija ftit ta]-]mien ilu, dar
li [add ma kien ja[seb li se ti;i
daharha mal-[ajt b’mod
daqshekk klamoru].
Hemm kontradizzjonijiet li
jixraq li jkunu diskussi, jekk
mhux fuq il-mezzi tax-xandir,
tal-inqas fi [dan sorsi
determinanti: ng[idu a[na, hu
importanti li jsir st[arri; serju
fost l-istudenti sekondarji u
terzjarji biex nifhmu x’inhi s-
sitwazzjoni reali tal-qari fost il-
;enerazzjoni ]ag[]ug[a.
Jidher li l-aktar kotba li qed
ikollhom su//ess huma dawk
ta’ xe[ta bijografika # storika
(ji;uni f’mo[[i volumi li [ar;u
bil-firma ta’ w[ud b[al Lino
Spiteri jew Guido de Marco, u
wkoll dak f’;ie[ Eddie Fenech
Adami, li n[are; mill-PIN).
I]da mbag[ad ma jidhirx li
g[andna stampa /ara tal-;eneri
preferuti fost il-qarrejja Maltin.
Xi [add irid jie[u inizjattivi
radikali biex jistimula l-qari filpajji]
(u slogans xotti biex
tie[u ktieb mieg[ek [dejn ilba[ar
altru li mhumiex
bi]]ejjed). It-talk shows
ewlenin aktar mo[[hom filka//a,
fil-[ares u fil-qari taxxorti
milli fil-promozzjoni talletteratura.
L-inqas li jista’ jag[mel il-
Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb hu
li jinsisti fuq li jinsisti li filmedia
nazzjonali jkun hemm
programmi li jikkon/entraw
fuq il-pubblikazzjoni.
It-tv b[ala spjun
straordinarju>
il-ka] Sarah
Il-ka] ta’ Sarah Scazzi fl-
Italja ilu jiddomina l-media
f’dak il-pajji] sa minn tmiem
is-sajf. It-tfajla ta’ [mistax-il
sena, maqtula minn zijuha,
Michele Misseri, u mbag[ad
stuprata (skont l-ammissjoni
tieg[u stess) qabel ma ntefg[et
f’bir, xeg[let l-imma;inazzjoni
tat-Taljani (u tal-[afna Maltin
li qed isegwu l-ka] fi
programmi b[al La vita in
diretta).
Il-ka] hu wie[ed kumplikat,
anki min[abba s-sensiela ta’
ver]jonijiet kontradittorji li ta
Misseri lill-inkwirenti u lill-
Pulizija. Fost dawn l-
istqarrijiet, hu implika wkoll lil
bintu, Sabrina Misseri, ku;ina
u [abiba tal-mejta. Sakemm
qed nikteb, Michele Misseri ta
mill-inqas seba’ ver]jonijiet kif
se[[ id-delitt.
I]da hawn ridt nirreferi g[al
dak li qal professur tal-istudji
tal-komunikazzjoni dwar issehem
tat-televi]joni f’ka] b[al
dan. Ir-referenza kienet g[allmod
kif il-media kixfet dettalji
intimi dwar Sabrina u ;uvni, li
b’mod jew ie[or kien involut
mag[ha.
Fil-pro/ess tal-inda;ni, il-
;uvni ]vela kif kien f’qag[da
intima ma’ Sabrina, hi
‘ne]g[et’ u hu ‘umiljaha’ billi
qalilha biex ter;a’ tilbes g[ax
ma riedx li jkollu x’jaqsam
mag[ha. Dan id-dettall qajjem
dibattitu s[i[ f’La vita in
diretta, g[aliex ]ied malumiljazzjoni
ta’ Sabrina.
Il-kur]ità morbu]a, kien
hemm min argumenta, farrket
il-privatezza ta’ Sabrina, li
twasslet “g[all-verdett
sommarju tal-poplu”.
Il-partikularitajiet intimi ta’
[ajjet Sabrina kienu
pubbli/izzati b’“mod
terribbli”, skont l-intervent ta’
;urnalista mara li [adet sehem
fil-programm: “ta’ min jara
jekk a[niex ng[ixu f’pajji]
effettivament /ivili”.
Kummenti dwar websajts li Ωort
Isqof medjatiku
Ma n[ossx li nkun qdejt
dmiri jekk minn din ilkolonna
ma nsemmix ilmewt
tal-Isqof Nikol
Cauchi. U dan g[al diversi
ra;unijiet. 38 sena Isqof
huma aktar minn bi]]ejjed
biex jimmeritaw
kumment. I]da jekk
nistaqsu jekk id-djo/esi li
kienet fdata f’idejh tant
snin ilu g[amlitx il-passi li
kienu me[tie;a biex issir
djo/esi ta’ wara l-Kon/ilju
Vatikan II, na[seb li r-
risposta g[andha tkun flaffermattiv.
minn Salvu Felice Pace
....................................
sfelicep@go.net.mt
Parti minn dan l-
a;;ornament li kien hemm b]onn, u li l-Isqof Cauchi tah
spinta kbira, kien l-u]u tal-media. B[ala bniedem ta’ intellett
qawwi, l-Isqof Nikol g[araf li l-Knisja trid tkun pre]enti filmedia
b’mod li tkun tista’ ti;i segwita minn kul[add.
G[alhekk il-lingwa tieg[u kienet dik tal-poplu. Tkellem, kiteb,
spjega jew a[jar g[allem kemm fela[, ming[ajr kantunieri.
Dwar id-divorzju kien /ar [afna. Sejja[lu ‘di]ordni morali’.
Ara f’www.timesofmalta.com il-filmat qasir tal-Isqof Cauchi
f’intervista, flimkien mal-kummenti li segwew.
Il-portal tag[na www.maltarightnow.com, il-gazzetti tag[na
u l-media l-o[ra tassew taw servizz mill-aqwa b’coverage li
twassal b’mod tassew professjonali u li [are; tant tag[rif dwar
l-Isqof Cauchi u l-[ajja tieg[u dedikata g[al kollox lill-Knisja
li kien tant i[obb. Nirreferi b’mod partikolari g[as-suppliment
spe/jali m[ejji mid-direzzjoni ta’ din il-gazzetta (il-mument)
nhar il-{add li g[adda. Laqtuni [afna wkoll dawk l-intervisti
qosra ta’ Marion Zammit wara l-funeral ma’ persuni li kienu
mid[la jew [admu mal-Isqof Cauchi mill-qrib.
Is-sewqan u l-Isqof Cauchi
Fit-tfittix tieg[i dwar l-Isqof Nikol Cauchi sibt numru kbir
ta’ referenzi li huma tipi/i tas-sens dirett li bih kien jaf
jg[allem. Is-sena 2002 kienet sena di]astru]a g[all-in/identi
fatali tat-traffiku fi g]iritna. Kienu se[[ew 10,600 [abta, bi
tnax-il persuna jitilfu [ajjithom fl-ewwel disa’ xhur tas-sena.
Nhar id-29 ta’ Ottubru 2002, meta kienet qed issir ;urnata
ta’ memorja ta’ dawk li tilfu [ajjithom f’xi in/ident tassewqan,
l-Isqof Cauchi kien [are; /irkulari li anki ;iet
innotata mill-media internazzjonali. Kien sejja[ is-sewqan bi
traskura;ni jew bla kontroll b[ala dnub kontra l-[ames
kmandament ‘La toqtolx’. U qal ukoll li kul[add g[andu d-
dmir morali li jevita dawn l-in/identi, mill-gvern tal-;urnata,
minn dawk li g[andhom id-dover li j]ommu l-karozzi fi stat
sewwa u dawk kollha li b’xi mod setg[u jg[inu biex il-livell
tas-sewqan jitjieb.
Tiftix ie[or dwar l-Isqof Cauchi naturalment ji;bor fih [afna
minn dak li deher dwaru fi ]mien il-marda tieg[u, f’jum
mewtu u fil-jiem tal-funeral, li tassew kien xieraq mill-bidu
sal-a[[ar. Ma nistax ma nag[tix prosit lill-Isqof Mario Grech
g[all-mod kid nise; l-omelija tieg[u waqt i/-/elebrazzjoni
funebri. Ikun xieraq li b’rabta ma’ xog[ol l-Isqof Cauchi l-
Knisja G[awdxija tibqa’ ssa[[a[ il-pre]enza tag[ha fil-media,
l-aktar fi ]minijiet li hawn min irid jaqfilha fis-sagrestija.
Mal-Eurotours
Il-Eurotours qed toffri skeda interessanti [afna g[ax-xhur ta’
Di/embru u Jannar. Issib ;iti ta’ jum wie[ed b[al dawk g[al
Katanja b’kow/ mal-grupp il-;urnata kollha.
Tista’ tmur Lourdes, il-:ermanja g[al xiri ta’ qabel il-
Milied, il-Bavarja, l-art tal-Papa Benedittu XVI, l-a[[ar tassena
fi Sqallija, ]jara fil-Dolomiti, l-ewwel tas-sena f’Berlin u
g[a]liet o[rajn. Dan kollu u [afna aktar issibu
f’www.eurotours.com.mt jew b’kuntatt b’email:
info@eurotours.com.mt. Kuntatt ie[or jista’ jsir bit-telefon fuq
2596555 f’Malta jew f’G[awdex fuq 21564452.