Il - MaltaRightNow.com

16
il-Óadd, 28 ta’ Novembru, 2010
NEGOZJI }G{AR
In-negozji tag[na
TAG{RIF U KUMMENTI DWAR IS-SETTUR TAN-NEGOZJI }G{AR U DAQS MEDJU
Negozju… f’/irkustanzi straordinarji
minn Anton Vella
Normalment kull meta tkun
;estita attività kummer/jali,
dan ji;ri f’ambjent rilassanti,
fejn il-bejjieg[ i[ajjar lillkonsumatur
biex jixtri, u minna[a
l-o[ra l-konsumatur
ikollu l-[in kollu biex jag[mel
l-g[a]la u jidde/iedi jekk
jixtrix, wara li jqis sewwa l-
prezz, il-kwalità u jekk ilprodott
jew servizz hux talgosti
tieg[u.
Hemm ukoll negozju li jsir
waqt attivitajiet so/jokummer/jali,
f’ambjent ta’
festa u /elebrazzjoni.
I]da mhux kull negozju jsir
hekk.
Hemm diversi /irkustanzi
ta’ niket, li fihom ukoll je]isti
negozju, i]da b’differenza.
F’mumenti ta’ a//identi,
diffikultajiet, tra;edji, di]astri
u mwiet, ukoll jid[ol element
ta’ negozju i]da din id-darba
wie[ed ftit li xejn iqis din l-
attività kummer/jali b[ala xi
wa[da po]ittiva u li tista’ ti;i
riklamata b’mod /elebrattiv.
I]da jibqa’ l-fatt li te]isti u
mnalla jkun hemm min lest
ji;;estixxi dan it-tip ta’
negozju g[aliex il-pubbliku li
sfortunatament jg[addi minn
mumenti diffi/li, irid isib dak
kollu ne/essarju fil-mument li
jkollu b]onn.
Hu tip ta’ negozju li g[allkuntrarju
li g[edtilkom
f’artiklu ie[or, hu diffi/li li
jista’ jkun servut bi tbissima,
g[aliex il-mumenti fejn, u
meta ji;i offrut ma
jippermettix. I]da xorta wa[da
l-konsumatur g[andu dritt
jir/ievi dawn is-servizzi blog[la
rispett u etika.
Is-servizzi li je]istu
f’/irkustanzi tra;i/i, mhumiex
ftit, u g[alhekk kull min
ja[dem f’dan is-settur, irid
jag[raf jaqdi lill-klijenti tieg[u
ming[ajr skossi u b’responsabbiltà.
Fil-mumenti diffi/li l-
konsumatur ma jkunx komdu
li jista’ je]er/ita d-dritt liberu
tal-g[a]la. Ikun qed jg[ix
f’sitwazzjoni ta’ paniku. Ilkonsumatur
ikun imgerfex
bi/-/irkustanza u jkollu b]onn
l-g[ajnuna biex jasal g[al
de/i]jonijiet mg[a;;la, tajbin,
u li jaqduh fil-mument li
jkollu b]onn.
G[alhekk hawnhekk irresponsabbiltà
fuq min ikun
qed joffri l-prodott jew servizz
hi akbar. {add ma g[andu
jipprofitta ru[u missitwazzjoni
u ebda sid ta’
negozju ma g[andu j;ib daru
mal-[ajt lil xi konsumatur,
g[ax ikun jaf li, f’dawn ilmumenti,
l-istess konsumatur
ma tantx g[andu triqat
x’jag[]el.
Sensittività
Is-sensittività tilg[ab parti
f’kull pro/ess ta’ negozju
simili, u g[alkemm kull
negozju qieg[ed hemm biex
ji;;enera flus u qlieg[ g[al
min ji;;estixxih, f’mumenti
diffi/li b[al dawn, l-inqas
[a;a li trid issir insistenza
fuqha hu l-element tal-[las filpront,
u kemm se jkunu qed
isiru profitti.
Mill-banda l-o[ra, servizzi
li jing[ataw f’dawn i/-
/irkustanzi ma jistg[ux
jitqiesu b[al xi e]er/izzju ta’
karità. Kull negozju jrid
jissalvagwardja l-interessi
tieg[u u iva, anke
f’sitwazzjonijiet diffi/li hu
permessibbli li s-sid tannegozju,
b’kawtela jara li
kollox jimxi kif suppost, [alli
jkun anke hu finalment
jit[allas ta’ xog[lu.
L-ewwel ma ji;i f’mo[[na
meta nsemmu mumenti
diffi/li, hu meta jkollna xi
mwiet, u g[alhekk nistg[u
nsemmu n-negozju li g[andu
x’jaqsam mas-servizzi ta’
funerali. Hawn jid[lu [afna,
b[as-servizz ta’ karozzi, fjuri,
stampar ta’ santi, kant filknisja,
servizzi marbutin maddifna
u o[rajn.
Ippermettuli nesprimi d-
di]appunt tieg[i, g[aliex nara
fejn je[tie; li jsir xi [a;a biex
titjieb il-prassi u l-attitudni ta’
u[ud minn dawk li joffru s-
servizzi tag[hom f’dawn ilmumenti
diffi/li.
Sitwazzjoni o[ra li ]gur hi
inqas tra;ika hi meta jkollna
in/identi tat-traffiku, fejn
hawn jid[lu servizzi ta’ sptar,
insurances, car-towing
services, mekkaniks, tellara
e//. Hawn ukoll insibu xi
sidien ta’ negozji li joffru
servizzi b’nuqqas ta’ etika, u
mhux l-ewwel darba li ltqajt
ma ka]i fejn il-prezz tasservizz
ma jirriflettix ir-realtà.
Imbag[ad /irkustanzi o[ra
diffi/li je]istu meta
sfortunatament f’familja
jitfa//a l-mard, u g[alhekk
F’/irkustanzi straordinarji importanti li kul[add i;ib ru[u b’sensittività
ikun je[tie; servizz mediku, li
mhux dejjem jista’ ji;i
provdut fl-isptar tal-gvern u
g[alhekk wie[ed ikun kostrett
jirrikorri fi klini/i, jag[mel
appuntamenti u vi]iti g[and
konsulenti u spe/jalisti privati
u jista’ jkun li jkun hemm
ka]i fejn jid[ol xi safar fi
sptarijiet barra minn Malta
ukoll.
F’dan ir-rigward ukoll
hemm lok g[al aktar
sensittività u l-appell tieg[i
imur g[al dawk l-ispe/jalisti,
tobba u professuri li forsi f’xi
/irkustanzi simili jinsew li
quddiemhom ikollhom
persuni umani u b’nuqqas ta’
etika, jassumu li quddiemhom
ikun hemm biss numri.
Ka]i ta’ falliment
G[alkemm mhux daqstant
sitwazzjoni tra;ika, jista’
jkollna wkoll /irkustanzi fejn
negozju jkun f’xifer falliment
u g[alhekk hawn jid[lu
servizzi ta’ accountants u
konsulenti o[rajn esperti filqasam
tan-negozju.
Anke dawn iridu jag[rfu
ja[dmu b’kawtela u b’rispett
g[a/-/irkustanza li l-klijent
ikun jinsab fiha. Sidien ta’
negozji li jkunu g[addejjin
minn dawn il-mumenti diffi/li
u li jkunu qed ifittxu servizzi
simili ma jkunux komdi
psikolo;ikament u g[alhekk
ikunu je[tie;u assistenza li
ttaffilhom il-pi] tassitwazzjoni
u mhux, g[allkuntrarju
j]idulhom.
F’dawn il-kelmtejn ridt
naqsam mag[kom ftit
riflessjonijiet biex ni;bed l-
attenzjoni li mhux dejjem innegozju
jista’ jitqies xi servizz
li je]isti f’/irkustanzi
pja/evoli biex ji;;enera l-flus,
inkabbru l-profitti u nieqfu
hemm.
Lanqas hu l-ka] li dejjem
il-konsumatur ikun qed ifittex
u jdur lejn dawn in-negozju
b’xi g[a]la libera tieg[u, i]da
je]istu /irkustanzi fejn l-istess
konsumatur ikun kostrett
jirrikorri g[al xi servizz, b[al
sajjetta fil-bnazzi.
L-etika f’dan il-pro/ess
g[andha tiddomina u tirba[
fuq kull [sieb ie[or. Hu tajjeb
li jkollna min imexxi negozji
f’dawn i/-/irkustanzi i]da
daqstant ie[or hu ne/essarju li
dan isir b’rispett f’kull aspett
tieg[u.
Filwaqt li nawgura lillqarrejja
u nispera li jkunu ftit
dawk il-mumenti fejn ikunu
kostretti jirrikorru g[al
servizzi simili, min-na[a l-
o[ra nirringrazzja lil dawk innegozjanti
kollha li ja[dmu
f’dan is-settur, li jag[rfu
jkunu effi/jenti, professjonali
f’xog[olhom u jag[rfu
ja[dmu bl-og[la standards ta’
etika umanitarja f’dawn i/-
/irkustanzi.