de Moanne

31
nog: ik ben ervan overtuigd dat Van Lennep bij het schrijven van
De Roos van Dekama erop gerekend heeft dat er dertig jaar later
een dichterlijke complementering van zijn roman zou volgen en
dat hij daarom enkele raadsels in zijn boek onopgelost heeft
gelaten. Ik zal u laten zien dat deze twee werken onlosmakelijk
met elkaar zijn verbonden en dat ze niet onafhankelijk van elkaar
gelezen kunnen worden. Jammer genoeg heb ik dit inzicht pas
recent verworven. Ik heb het dan ook nog niet met mijn medeediteurs
kunnen bespreken, laat staan kunnen verwerken in de
commentaar.
De sleutelscène die tot mijn nieuw inzicht geleid heeft, vindt u in
de inleiding van François HaverSchmidt bij de gedichten van Piet
Paaltjens. HaverSchmidt doet zich in die inleiding voor als de
editeur van Piet Paaltjens. Hij legt in die sublieme inleiding uit,
dat hij als student in Leiden vriendschap sloot met een
medestudent Piet Paaltjens, die een romantische natuur had. Op
de Moanne numer 7 septimber 2003
9 oktober 1853 verdween Piet Paaltjens tussen de twee biljarten
van sociëteit Minerva. Kort vóór zijn verdwijning had hij aan
HaverSchmidt verzen gegeven en die had deze laatste in de
studentenalmanak gepubliceerd. Paaltjens had bovendien aan
HaverSchmidt verzocht een bundeltje met zijn poëzie samen te
stellen. Dat is dus de bloemlezing Snikken en grimlachjes
geworden, die volgens de wens van Paaltjens bij elkaar gezocht is.
Ik ga u duidelijk maken, dat we Snikken en grimlachjes moeten zien als de poëtische
tegenhanger van De Roos van Dekama, als een perfect intertekstueel spel van parodie en
pastiche ineen.
HaverSchmidt tekent bij de uitgave aan dat hijzelf niet achter de
poëzie van Paaltjens staat. Hij vindt de verzen meer akelig dan
mooi en ziet er ook geen zedelijke strekking in. Maar hij heeft nu
eenmaal beloofd de uitgave te maken en ‘uit oude betrekking’
getroost hij zich de moeite. Hij geeft nog een paar toelichtingen
om de poëzie goed te begrijpen. Met name bij ‘De Friesche poëet’
- en hierin staat de passage waar het mij om gaat.
In dit vers springt een jonge dichter overboord omdat hij
Friesland verbasterd vindt. Op de bodem van de zee komt hij in
Oud-Stavoren terecht, waar hij het weeuwtje van Stavoren
Trotwaer