Voedingsadvies bij HFE-hemochromatose - Wageningen UR

Voedingsadvies bij HFE-hemochromatose
WereldGezondheidsOrganisatie – World Health Organization (WHO) – is om het ijzer toe te voegen als
ijzersulfaat, ijzerfumaraat, ijzerdifosfaat (ijzerpyrofosfaat) of elektrolyt ijzer [9].
4.3.3 Dosis
Hoewel er wettelijke kaders zijn voor de toe te voegen dosis, is de praktijk van het toepassen van ijzer-verrijking
is veelal anders: Onderzoek wees uit dat sommige kant- en klaar ontbijtgranen 50% of meer van de aanbevolen
dagelijkse hoeveelheid ijzer per portie bevatten [4]. Weinberg [10] onderzocht 29 ijzer-verrijkte
voedingsmiddelen, verkrijgbaar in de Verenigde Staten. Het bleek dat in 21 van de 29 producten meer ijzer
aanwezig was dan op de verpakking vermeld stond. Op zich is het wel gebruikelijk om de hoeveelheid
toegevoegd ijzer iets te overschrijden [5]. Maar, aangezien de volwassen consumenten in het onderzoek van
Weinberg [10] ook grotere porties namen dan waar van uitgegaan was voor het afstellen van de hoeveelheid
verrijkt ijzer, is het mogelijk dat de inname van verrijkt ijzer vaak hoger ligt dan verwacht.
4.4 Noodzaak van ijzer-verrijking
Om tekorten van de ijzerstatus en de daaraan gelinkte gevolgen terug te dringen en/of te voorkomen is het
verrijken van producten met ijzer een voor redelijk voor de hand liggende strategie. Het verhogen van de
inname van micronutriënten via voedingsmiddelen heeft in het algemeen de voorkeur boven het laten innemen
van een supplement. Echter, de meerwaarde van het verrijken van producten is er enkel indien het beoogde
doel wordt bereikt. Het belang van verrijking is dus afhankelijk van de effectiviteit van de toevoeging van ijzer.
Deze effectiviteit is af te meten aan de opname van dat toegevoegde ijzer, die van meerdere factoren
afhankelijk is [11]:
- de opneembaarheid van de ijzervorm die toegevoegd is;
- de biobeschikbaarheid van het ijzer in de verrijkte voeding (invloed van aanwezige enhancers en
inhibitors);
- de hoeveelheid ijzer dat toegevoegd is;
- de mate waarin het voedingsmiddel geconsumeerd wordt;
- de ijzerstatus van het individu of het populatiesegment dat het verrijkte product consumeert.
Hoewel het aantal personen met ijzerdeficiëntie afgenomen is sinds het bestaan van ijzer-verrijkte producten, is
het effect van diverse pogingen om ijzertekorten op populatieniveau te voorkomen en terug te dringen
onbekend. Naast het effect van ijzer-verrijkte voedingsmiddelen zullen een beter biobeschikbare voeding en het
gebruik van (ijzer-)supplementen bijgedragen hebben aan een betere ijzerstatus [4]. Daarnaast moet
aangegeven worden dat het lastig is om vast te stellen welke fractie van verrijkte producten komt [12]. Wellicht
heeft verrijking van meel met ijzer in onderontwikkelde landen meer invloed omdat daar vaker een lagere
ijzerstatus gevonden wordt. Hurrell [5] vermoedt evenwel dat slechts 1/10 van de ‘nationale tarwemeel
programma’s’ het gewenste impact heeft op de voedingsstatus [5]. De beperkte invloed op de ijzerstatus wordt
Wageningen UR, Wetenschapswinkel -41- Bijlagen bij rapport 279