Voedingsadvies bij HFE-hemochromatose - Wageningen UR

Voedingsadvies bij HFE-hemochromatose
1) de dagelijkse ijzerinname van risicogroepen van het ijzertekort vaststellen;
2) de biobeschikbaarheid van ijzer in de voeding inschatten;
3) de geschatte ijzerinname en biobeschikbaarheid van ijzer in de voeding met de ijzerbehoefte vergelijken;
4) de hoeveelheid die gemist wordt in de voeding berekenen.
In de praktijk blijkt deze procedure maar weinig te worden doorlopen, omdat het lastig is om een en ander vast
te stellen voor specifieke groepen.
Op de verpakking moet duidelijk zijn dat ijzer aan het product is toegevoegd. Zodoende kunnen
hemochromatosepatiënten de met ijzer-verrijkte producten ontwijken en kunnen personen zonder
hemochromatose een juiste afweging maken indien hij/zij overweegt om ijzer-verrijkte voedingsmiddelen te
gebruiken. Door de informatie op het etiket kan namelijk een te idealistisch beeld worden geschapen van het
specifieke ijzer-verrijkte voedingsmiddel. Enerzijds vanwege de claim dat ijzer is toegevoegd en vandaar door
de consument als gezonder dan overige reguliere producten beschouwd wordt. (De consument behoort
bijvoorbeeld op de hoogte te zijn van het feit dat een standaard maaltijd niet minder ijzer zal bevatten dan een
maaltijd met een ijzer-verrijkt product. Ijzer-verrijkte ontbijtgraan kunnen namelijk pretenderen meer ijzer te
leveren en vandaar gezonder te zijn dan twee bruine boterhammen.) Anderzijds vanwege de onzekerheid
omtrent de meerwaarde van producten waar ijzer aan toegevoegd is waar het de verbetering van de ijzerstatus
betreft.
Warenwettelijk is vastgelegd dat op de verpakking vermeld staat dat het product met ijzer-verrijkt is en wat het
aandeel van het product zal zijn aan de totale aanbevolen dagelijkse hoeveelheid ijzer. Dit laatste is meestal
procentueel uitgedrukt ten opzichte van de 14 mg, die ook in de Warenwet is vastgelegd [2]. Voor het gros van
de bevolking is dit een enorm hoge uitgangswaarde, omdat bijvoorbeeld voor mannen de aanbevolen dagelijkse
hoeveelheid alleen tussen het 13 e en 22 e levensjaar boven de 10 mg per dag uitkomt. Daarnaast ligt deze
hoeveelheid voor vrouwen alleen tussen 10 en 50 jaar (vanwege de menstruatie) boven de 10 mg per dag. Al
met al is de aanbevolen hoeveelheid van 14 mg waarop de verrijking wordt gebaseerd en uitgezet voor het
overgrote deel van de (potentiële) gebruikers van ijzer-verrijkte voedingsmiddelen hoog, niet in het geheel voor
kinderen (tot 50%). Hieromtrent bestaat dan ook discussie vanwege de kans op het overschot van vrij ijzer in
het lichaam.
Daarnaast is de maximale toegestane hoeveelheid ijzer dat mag worden toegevoegd hoog afgesteld. In principe
zal volgens de Warenwet namelijk 14 mg aan een ‘redelijke dagconsumptie’ van het product toevoegen. In de
praktijk blijkt voor zover bekend geen voedingsmiddelenfabrikant van deze hoeveelheid uit te gaan. Evenwel
geeft de toegestane hoeveelheid een ongekende marge die een heel hoge dagelijkse ijzerinname kan
veroorzaken, zeker wanneer meer dan één verrijkt product per dag geconsumeerd wordt (bijvoorbeeld en ijzer-
verrijkte tussendoorrepen en ontbijtgranen).
Wageningen UR, Wetenschapswinkel -44- Bijlagen bij rapport 279