Bruggen - Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

More documents

Recommendations

Info

40 A F B E E L D I N G 4 . 2 6 S T . J E R O E N S B R U G T E L E I D E N ( 1 9 6 6 ) H O O FD S T U K 4 P E R IO D E 1 9 5 0 -1 9 7 0 Een tweede toepassing vond plaats bij de bouw van een onderdoorgang in de spoorlijn Almelo-Hengelo voor de A1. STENEN BRUGGEN Omdat ook in de historische binnensteden de toename van verkeer en verkeersbelastingen een rol van betekenis ging spelen kwam men voor het probleem te staan dat oude markante stenen bruggen versterkt of verbreed moesten worden. Reeds voor 1940 werd er bij de nieuwbouw en renovatie van stenen bruggen steeds meer gebruik gemaakt van ijzer, staal en beton. In de constructie van de hoofddraagconstructie, het gewelf en de fundering werd beton en wapening toegepast, terwijl de toepassing van steen zich beperkte tot de buitenzijde. Het steen werd daarbij alleen toegepast om het oorspronkelijke uiterlijk te handhaven en de stenen bruggen zijn in feite hybride bruggen geworden. Alleen in zeer incidentele gevallen wordt nog steen als constructiemateriaal gebruikt. Stenen bruggen zijn allen zogenaamde welfbruggen, maar deze kunnen worden onderscheiden in drie typen, alle hybride bruggen: • Stenen bruggen met een betonnen boog, front en keermuren: bijvoorbeeld de St Jeroensbrug te Leiden (afbeelding 4.26), de Boterbrug te Delft, de Gildbrug te Utrecht en de Trekvaartbrug te Leiden • Stenen bruggen met stalen balken: bijvoorbeeld de Neksluisbrug te Leiden, de Valkbrug te Den Bosch en de brug Brouwersgracht te Amsterdam • Betonnen plaatbruggen met een stenen bekleding: de Alkemadebrug en de Koepoortsbrug te Leiden (afbeelding 4.27), de brug Willemstraat te Breda, de brug Halvemaansteeg en de brug Singelgracht te Amsterdam
FUNDERINGSTECHNIEK EN PIJLERVORMGEVING B R U G GEN FUNDERINGSTECHNIEK Van oudsher zijn voor bruggen dezelfde funderingsmethoden toegepast als voor gebouwen, te weten een fundering op staal (direct op de draagkrachtige laag van de ondergrond) en een fundering op palen. Soms waren hierop modificaties noodzakelijk, onder meer bij steunpunten van bruggen die in het water staan. Die funderingen moeten worden beschermd tegen onderspoeling. Daarom wordt om de funderingssloof een damwand aangebracht. Die damwand kan dan ook dienst doen als bouwkuip. De aanlegdiepte van de bouwkuip ligt daarbij (veel) lager dan het waterniveau. Om te voorkomen dat de vloer van de kuip opdrijft bij het leegpompen van de bouwkuip moet het gewicht van de vloer evenwicht maken met de opwaartse waterdruk. Dit leidt soms tot betondiktes in de orde van 5 tot 10 meter. Het aanlegniveau is daardoor zo laag dat meestal kan worden volstaan met fundering op staal. De methode met een ‘onderwaterbetonvloer’ kan ook worden toegepast bij paalfunderingen. In dat laatste geval worden de palen geheid voordat het onderwaterbeton wordt gestort. Kenmerkend voor de fundering van een brug is, dat de belastingen geconcentreerd overgebracht worden naar de ondergrond. De benodigde afmetingen van de fundering zijn daardoor relatief groot. Om de doorrij-, respectievelijk doorvaartbreedte optimaal te houden, wordt daarbij meestal de funderingssloof onder het wegniveau en soms ook onder het bodemprofiel van het water gehouden en wordt de opbouw van het steunpunt smaller gehouden dan de breedte van de funderingssloof. In tegenstelling tot de woningbouw waarbij nog lang houten palen zijn gebruikt, is voor paalfunderingen van bruggen en viaducten na 1945 bijna uitsluitend gebruik gemaakt van betonpalen. Tot de jaren zestig waren dat palen van gewapend beton, daarna van voorgespannen beton. A F B E E L D I N G 4 . 2 7 K O E P O O R T S B R U G , L E I D E N ( 1 9 5 7 ) 41
Page 1 and 2: Bruggen CATEGORIAAL ONDERZOEK WEDER
Page 3: INH O U D S OP GA V E H O O FD S T
Page 6 and 7: 04 H O O FD S T U K 1 IN LE ID IN G
Page 8 and 9: 06 H O O FD S T U K 1 IN LE ID IN G
Page 10 and 11: 08 H O O FD S T U K 2 P E R IO D E
Page 12 and 13: 10 A F B E E L D I N G 2 . 1 S P O
Page 18 and 19: 16 A F B E E L D I N G 3 . 1 D E V
Page 20 and 21: 18 A F B E E L D I N G 3 . 4 C W A
Page 22 and 23: 20 A F B E E L D I N G 3 . 5 B V E
Page 34 and 35: 32 A F B E E L D I N G 4 . 1 2 K E
Page 36 and 37: 34 A F B E E L D I N G 4 . 1 6 U T
Page 40 and 41: 38 A F B E E L D I N G 4 . 2 4 S P
Page 44 and 45: 42 A F B E E L D I N G 4 . 2 8 P I
Page 48 and 49: 46 A F B E E L D I N G 4 . 3 0 H E
Page 50 and 51: 48 A F B E E L D I N G 4 . 3 1 K A
Page 56 and 57: 54 A F B E E L D I N G 4 . 3 4 D E
Page 58 and 59: 56 A F B E E L D I N G 5 . 1 V E R
Page 60 and 61: 58 H O O FD S T U K 5 ONTW IK K E L
Page 62 and 63: 60 A F B E E L D I N G 5 . 7 B A S
Page 64 and 65: 62 H O O FD S T U K 6 P R E S E L E
Page 72 and 73: 70 B IJ LA GE N
Page 74 and 75: 72 B IJ LA GE N • Maarschalkerwaa
Page 76 and 77: 74 B IJ LA GE N Bijlage 2 Afbeeldin
Page 78 and 79: 76 B IJ LA GE N GAAFHEID / HERKENBA
Page 80 and 81: 78 B IJ LA GE N BRUG 0203 BRUG 0204
Page 82 and 83: 80 B IJ LA GE N 0170 33) BRUG Moorm
Page 84 and 85: 82 B IJ LA GE N 0232 BRUG 0233 BRUG
Page 86 and 87: 84 B IJ LA GE N 0242 spoorbrug BRUG
Page 88 and 89: 86 B IJ LA GE N BRUG 0166 BRUG 0196
Page 90 and 91: 88 B IJ LA GE N 0056 brug topcode 3
Page 92 and 93:
90 A F B E E L D I N G A S T A R T
Page 94 and 95:
92 A F B E E L D I N G C H E T T A
Page 96 and 97:
94 A F B E E L D I N G E H E T T A
Page 98 and 99:
96 A F B E E L D I N G F H E T T A
Page 100 and 101:
98 B IJ LA GE N Plaats Rivier Verni
Page 102 and 103:
100 B IJ LA GE N Plaats Rivier Vern
Page 104 and 105:
102 B IJ LA GE N Bijlage 7 Brugtype
Page 106 and 107:
104 B IJ LA GE N DRAAIBRUG De brug
Page 108 and 109:
106 B IJ LA GE N • ter plaatse op
Page 110:
108 Colofon Auteur Nederlandse Brug
show all

Bruggen - Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?