Bruggen - Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

58
H O O FD S T U K 5 ONTW IK K E L INGE N IN D E B R U G GE N B O UW NA 19 7 0
van een combinatie van technische en economische redenen niet meer
gebruikt.
Bij de brug over de Neder-Rijn te Arnhem (afbeelding 5.2) is voor zowel de
hoofdoverspanning als de zijoverspanningen gebruik gemaakt van lichtbeton.
STAAL
De ontwikkeling van stalen bruggen, zowel beweegbaar als vast, vond
hoofdzakelijk plaats bij de detaillering van de constructie. Met name de
dekconstructie werd in de loop der tijd gewijzigd. Hierdoor was bezuiniging
op materiaalgebruik mogelijk.
In tegenstelling tot beton is de toe te passen staalkwaliteit nauwelijks
verhoogd. Slechts voor hangers en tuien werd hoogwaardig staal gebruikt.
Dat kwam omdat bij een stalen brug veelal vermoeiing maatgevend is en de
vermoeiingssterkte min of meer onafhankelijk is van de staalkwaliteit. Dit
geldt ook voor de stabiliteit, zoals plooien en knikken. Een hogere kwaliteit
staal levert dan vrijwel geen extra voordeel op en is in verhouding veel
duurder. Een verdere reductie op de materiaalafmetingen betekent bovendien
een grotere gevoeligheid voor corrosie.
Nieuw voor spoorbruggen was dat vanaf de jaren zeventig ook elektrisch
lassen toegelaten werd, zij het voor bepaalde onderdelen van de brug. Tot
die tijd was de NS er nog niet van overtuigd of dit verantwoord was,
aangezien men bevreesd was voor een lagere vermoeiingssterkte van gelaste
constructies in vergelijking met die van geklonken constructies. Pas rond
1990 stapte men volledig over op lassen.
BOUWMETHODEN
BETON
Prefabricage werd als bouwmethode tot de jaren zeventig hoofdzakelijk
toegepast voor liggers, die speciaal per project werden ontworpen. Dat beeld
wijzigde zich daarna in belangrijke mate, aangezien er een aantal leveranciers
op de markt kwam, die onderling vergelijkbare standaard producten
gingen leveren voor bruggen met overspanningen tot een meter of veertig.
Voor kruisingen met bestaande wegen of spoorwegen werden voor meer dan
de helft van de gevallen gebruik gemaakt van dit soort brugdekken. De
ontwerper hield rekening met het beschikbare aanbod; slechts in uitzonderingsgevallen
werden nog speciaal voor een project ontworpen liggers
gemaakt.