Schip Recht door Zee. De octant in de Republiek in de ... - KNAW
Schip Recht door Zee. De octant in de Republiek in de ... - KNAW
Schip Recht door Zee. De octant in de Republiek in de ... - KNAW
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Hollandia kan natuurlijk geïmporteerd zijn en dan zou Sisson vanwege zijn<br />
contact met Van Musschenbroek een voor <strong>de</strong> hand liggen<strong>de</strong> leverancier zijn.<br />
Maar Sisson’s <strong>octant</strong> uit 1735 (zie hoofdstuk 2) komt onvoldoen<strong>de</strong> met <strong>de</strong> fragmenten<br />
overeen. Dat geldt eveneens voor een exemplaar dat aan zijn zoon is<br />
toegeschreven. 14<br />
Benjam<strong>in</strong> Ayres<br />
Octant- en sextantmakers en hun werk 111<br />
<strong>De</strong> bevestig<strong>in</strong>g van vizieren die bij <strong>octant</strong>en van Benjam<strong>in</strong> Ayres<br />
is aangetroffen. <strong>De</strong> mess<strong>in</strong>g voet van het oogvizier wordt <strong>in</strong><br />
<strong>de</strong> zwaluwstaartvormige gleuf <strong>in</strong> het frame geschoven.<br />
<strong>De</strong> wetenschappelijk <strong>in</strong>strumentmaker Benjam<strong>in</strong> Ayres is <strong>in</strong> hoofdstuk 3 al<br />
geïntroduceerd. Hij woon<strong>de</strong> <strong>in</strong> 1743 <strong>in</strong> <strong>de</strong> steeg Gebed zon<strong>de</strong>r End <strong>in</strong> Amsterdam,<br />
niet ver van <strong>de</strong> Dam. Van Ayres zijn nu vier <strong>octant</strong>en bekend (bijlage 2,<br />
nrs. 2, 3, 4 & 5). Twee dateren van vóór 1749, het jaar waar<strong>in</strong> Ayres als <strong>in</strong>strumentmaker<br />
werd verbon<strong>de</strong>n aan het Algemeen <strong>Zee</strong>mans-Collegie van Cornelis<br />
Douwes en tevens mathematisch <strong>in</strong>strumentmaker werd van Willem IV.<br />
Vanwege drankmisbruik is Ayres na overleg met Willems weduwe <strong>in</strong> 1752<br />
uit die functies ontheven. 15 <strong>De</strong> twee <strong>octant</strong>en waarop hij achter zijn naam<br />
‘Mathematische <strong>in</strong>strument-maaker van syn Doorlugte Hoogheid <strong>de</strong> Pr<strong>in</strong>se<br />
14. In <strong>de</strong> verzamel<strong>in</strong>g van het Universiteitsmuseum Utrecht, <strong>in</strong>v. nr. A. 12, zie Van Cittert,<br />
Astrolabes, 43. Het wordt ca 1760 gedateerd en is dus van Jonathan Sisson junior.<br />
Het <strong>in</strong>strument werd <strong>in</strong> 1776 <strong>door</strong> <strong>de</strong> Universiteit gekocht uit <strong>de</strong> boe<strong>de</strong>l van <strong>de</strong><br />
Amsterdamse burgemeester G.A. Hasselaar.<br />
15. Crone, Cornelis Douwes, 130. <strong>De</strong> stadhou<strong>de</strong>rlijke collectie bevatte meer<strong>de</strong>re <strong>in</strong>strumenten<br />
van Ayres, zie <strong>De</strong> Clercq, ‘Het kab<strong>in</strong>et van wetenschappelijke <strong>in</strong>strumenten’, 81-82.