Schip Recht door Zee. De octant in de Republiek in de ... - KNAW

36
Vernieuwingen in de plaatsbepaling op zee in de achttiende eeuw
De stralengang van een octant bij de rugwaartse waarneming. De waarnemer
staat met zijn rug naar de zon en kijkt langs de tweede kimspiegel naar de kim
in tegengestelde richting en ziet tegelijkertijd het dubbel teruggekaatste beeld.
De octant werd verticaal gehouden door hem uit te lijnen op de kim, maar
bij laaghangende bewolking of mist kon dat niet. Op basis van ervaringen met
het Daviskwadrant was er een jaar na Hadley’s voordracht aan de Royal Society
al een ontwerp voor een octant met een waterpas als kunstmatige horizon. Het
in een spiegel gereflecteerde beeld van de luchtbel verving hierbij de kim. 65
Vroege octanten, dat wil zeggen exemplaren van vóór omstreeks 1750, waren
nagenoeg geheel uit houten delen samengesteld, vaak van mahonie en door
messing boutjes verbonden. De monturen waarin de spiegels zaten, waren van
65. Hewson, A History of the Practice of Navigation, 84. In de loop der jaren zijn verschillende
waterpashorizonten op octanten voorgesteld, zie Ifland, Taking the Stars, 98-102.