Resultaatgericht management en planning & control - Prof. dr. AFA ...

eleidsevaluatiecommissie af. Een dergelijke beleidsevaluatiecommissie wordt ook
gerekend tot de ‘rekenkamerachtigen’. Na het nodige onderzoek gedaan te hebben
vond de gemeenteraad het wel welletjes. De raad van Almelo stelt sindsdien ad hoccommissies
in voor onderzoek.
Wat mist u als criterium in de tabel?
Niet is aangegeven over welk budget een rekenkamer jaarlijks beschikt voor het
aantrekken van personeel en het doen van onderzoek. De Haagse rekeningcommissie,
die niet in de tabel voorkomt, had een eigen budget van twee ton. Op een
totaalbedrag van de gemeentelijke begroting van 4.2 miljard gulden is dat heel erg
weinig.
Welke bijdrage leveren de ‘rekenkamerachtigen’ aan de effectiviteit van de
controle door de gemeenteraad? Die vraag is voor een aantal gemeenten nog niet
beantwoord.
Succes?
Wat draagt bij aan het succes van de lokale rekenkamer?
Laten we de Rotterdamse rekenkamer nemen. Onafhankelijkheid is zeker van
belang, meent Robert Mul, die in 2000 directeur is van de Rekenkamer Rotterdam.
Mul heeft dezelfde arbeidsrechtelijke positie als de ombudsman van Rotterdam. In
Rotterdam is de onafhankelijkheid niet extreem. De raad mag
onderzoeksonderwerpen aanreiken, maar het is de rekenkamer zelf die het
programma daadwerkelijk vaststelt.
Maakt het nog uit of ambtenaren meewerken aan verzoeken om informatie door
rekenkamers? In Ede bleek dat ambtenaren in het begin afwachtend waren, maar later
heeft men die houding laten varen. De rekenkamer werd met open armen ontvangen.
Kritiek op lokale rekenkamers
Wat zou kunnen verklaren dat een lokale rekenkamer al snel wat veel van het goed
gevonden wordt? Een rekenkamer is nieuw; hoe jonger organisaties zijn, hoe
kwetsbaarder.
Is de onderwerpkeuze opvallend? Vanuit Utrecht werd begin 2000 geventileerd door
de ambtelijk secretaris van de Rekening Commissie, Bouwers, dat de keuze van
onderwerpen wat eenzijdig is. De commissie was ingesteld om beleidseffecten op te
sporen maar in de praktijk blijken vooral door raadsleden efficiency-onderwerpen
gekozen te worden. Het gaat meer om de doelmatigheid van de ambtelijke organisatie
dan de beleidseffectiviteit. Daarmee is niet gezegd dat doelmatigheidsonderzoek
onbelangrijk is. Neen, zeker niet. Maar er zou meer naar doelbereiking met beleid en
andere effecten gekeken kunnen worden.
Een derde soort kritiek is dat er creatiever valt om te gaan rekenkamerachtige
voorzieningen. Bijvoorbeeld door de keuze van onderwerpen meer op beleidseffecten
te richten (Moerkamp, 170300: 21).