Resultaatgericht management en planning & control - Prof. dr. AFA ...

Verzelfstandiging en organisatieverandering bij de Belastingdienst
- Gerritsen, E. e.a., Prikkelen tot doelmatigheid- Rapport Platform doelmatigheid-
Themagroep Prikkels, Den Haag, 1997.
- Gerritsen, E. en R. van Wuijtswinkel, Belastingdienst en verzelfstandiging, in:
Openbaar bestuur, 1993, nr. 1, pp. 15-21.
- Kam, P.W. de, en F. van den Berg, Van correctie naar preventie - Ervaringen bij de
Belastingdienst, in: Openbaar Bestuur, 1992, nr. 10.
- Kam, P.W. de, en R.J.M. van Wuijtswinkel, Het herstructureringsproces van de
Belastingdienst, in: MAB, mei 1993.
- Verbruggen, A.A.E.M., De Belastingdienst in beweging, in: Swanink, J.J. (red.),
Scoren met cultuurverandering, Scriptum, Schiedam, 1991, pp. 185-205.
Kwaliteit
- Koster, T.H. en J.C.F. Muizelaar, Met logistiek naar een klantgerichte Belastingdienst,
in: Openbaar Bestuur, 1992, nr. 1.
23 Methoden van resultaatgerichte sturing (2): benchmarking
We onderkennen vijf methoden om te komen tot resultaatgerichte sturing:
- Beleidsevaluatie van een afzonderlijk beleidsprogramma.
- Werken met kengetallen (over inputs, throughputs, outputs of outcomes),
eventueel gekoppeld aan een systeem van productbegroting en
contractmanagement (i.c. integraal management).
- Benchmarking, dus een vorm van organisatievergelijking (waarbij kengetallen
over onder andere inputs, throughputs & outputs zijn te benutten).
- Overhead value analysis.
- Balanced Scorecard-methodiek (eventueel in combinatie met een INK-model).
Deze methodieken worden in de literatuur wel genoemd (zie Van Helden &
Kamminga, 1996; Wentink, 1998). De lijst is niet limitatief.
Hier gaan we in op benchmarking.
Omschrijving van benchmarking
Benchmarken impliceert het vergelijken van organisaties, of beter gesteld: het is de
kunst van het vergelijken (Blank, 1998; Linssen, 1998). Benchmarking is
bedrijfsvergelijking (BMI-Magazine, 1998, nr. 6: 4). Maar dat is geen wet van Meden en
Perzen. Men kan ook landen vergelijken zoals gebeurt bij de concurrentietoets die het
ministerievan EZ opstelt.
Benchmarking als hype
Benchmarking is in de jaren 1994-1999 uitgegroeid tot een hype. Nieuw is
benchmarking niet want al voor WO II vonden dergelijke vergelijkingen in de
Verenigde Staten plaats. In 1959 werd door Henzel een bijdrage geleverd aan het
‘Handwörterbuch der Sozialwissenschaften’, waarin hij inging op bedrijfsvergelijking
onder de kop ‘Betriebsvergleich’. Benchmarking is door Henzel destijds gezien als een
zinvolle verdere ontwikkeling van bedrijfsstatistiek.
Waar benchmarking uit voortkomt?