van doel naar middel - Index of - Het Financieele Dagblad

More documents

Recommendations

Info

fi nancieel toezicht BESCHERM BANKEN EN HOUD ZE KORT Hans Hoogervorst is voorzitter van toezichtsorganisatie Autoriteit Financiële Markten (AFM)
De uitweg uit de kredietcrisis moet niet worden gezocht in afschaffi ng van de vrije markt, maar juist in bescherming van banken tegen die vrije markt. Dat vraagt om heel streng toezicht. door HANS HOOGERVORST foto GERLO BEERNINK/HH Het zijn vreugdevolle tijden voor antiglobalisten en andere critici van de vrijemarkteconomie. Sinds de val van de Berlijnse muur leek de triomftocht van het kapitalisme lange tijd onstuitbaar. Maar de laatste twee jaar zijn banken links en rechts genationaliseerd. Staatsingrijpen in de economie is niet langer taboe. Het faillissement van het economisch liberalisme lijkt compleet. Maar wie goed kijkt naar de wortels van de kredietcrisis ziet dat die is begonnen in een sector – het bankwezen – die als geen ander door publieke instanties wordt beschermd. Onverantwoorde risico’s zijn aangemoedigd door de bewuste of onbewuste wetenschap dat de schade op de overheid kan worden afgewenteld. De schade die uiteindelijk door de belastingbetaler moet worden opgebracht is kolossaal. De kosten van de reddingsacties en de gevolgen van de recessie hebben de overheidsfi nanciën in veel landen ernstig ontwricht. Amerika en het Verenigd Koninkrijk hebben een begrotingstekort van boven de 10% van het bruto binnenlands product. Monetaire fi nanciering van de staatsschuld – lees: laat de geldpersen draaien – is in de Angelsaksische wereld niet langer taboe. Dat zijn praktijken waarmee de meeste ontwikkelingslanden de afgelopen tien jaar op aandringen van het Westen juist mee zijn gestopt! De broodnodige en onvermijdelijke vermindering van publieke en private schuldposities in grote delen van de wereldeconomie zal de economische groei lange tijd onder druk zetten. Het is niet uitgesloten dat het Westen, net als Japan in de jaren negentig, een verloren decennium van zeer matige economische groei tegemoet gaat. Minstens zo ernstig als de directe economische schade is de aantasting van het publieke vertrouwen in het management en de inrichting van de economie. Vooral het feit dat een groot deel van de rekening van de excessen binnen de fi nanciële sector bij de gewone belastingbetaler wordt gedeponeerd, leidt tot brede verontwaardiging. Door Nederlandse bankiers wordt vaak beweerd dat deze wrange situatie zich vooral in Amerika en het VK heeft voorgedaan. Het is zeker waar dat de meest extreme beloningsvormen zich hebben voorgedaan in de Angelsaksische wereld, maar ook in Nederland zijn zeer forse beloningen toegekend, terwijl de betrokken banken nu aan ernstige bloedarmoede lijden. De aantasting van het rechtvaardigheidsgevoel van de mensen is enorm en kan zeer schadelijke gevolgen hebben. Het gevaar is groot dat de begrijpelijke onlustgevoelens onder de bevolking zich vertalen in een algemene afkeer van de markteconomie. Aangezien het bankwezen wordt gezien als het bastion van het kapitalisme, is het verleidelijk de vrije markt als de grote boosdoener te zien. Naar mijn mening is dat gevaarlijk en ook onterecht. Een algemeen wantrouwen ten opzichte van de markteconomie zou ons niet alleen nog verder van huis brengen, het berust naar mijn overtuiging ook op een onjuiste analyse van de oorzaken van de kredietcrisis. Mijn stelling is dat ernstige tekortkomingen in publiek beleid een grotere rol hebben gespeeld dan het falen van de vrije markt in algemene zin. Ten eerste zijn de meeste economen het erover eens dat het monetaire beleid de afgelopen tien jaar te ruim is geweest. Doordat de rente wereldwijd te lang kunstmatig laag werd gehouden, ontstond de ene zeepbel na de andere, onder andere in de aandelen- en de huizenmarkt. Bovendien werden banken door de overvloedige geldgroei aangemoedigd te veel en te riskante leningen te verstrekken. Hoewel de Basel-ratio’s (de internationale kapitaalsvereisten) er zonnig uit bleven zien, daalde het eigen vermogen van veel Europese en Amerikaanse banken tot slechts 2 tot 3% van de activa. Een kleine waardedaling van de activa was dus voldoende om het eigen vermogen van een bank volledig te laten verdampen. De lage rentestand bevorderde ook dat beleggers zich wendden tot ondoorzichtige, riskante producten om toch een redelijk rendement te behalen. Daarnaast voerden vele landen een onvoorzichtig begrotingsbeleid. Amerika ging de belastingen verlagen terwijl een peperdure oorlog in Irak werd gevoerd. Veel Europese landen namen een loopje met het Stabiliteitspact, waardoor ze in de goede tijden te weinig reserves opbouwden. Een groot deel van de wereld had zijn Keynesiaanse kruit al verschoten voordat de kredietcrisis goed en wel was begonnen. Het gevolg van het gebrek aan prudentie in het macro-economische beleid was dat in grote delen van de geïndustrialiseerde wereld de private en publieke sector gezamenlijk onhoudbare schuldposities begonnen op te bouwen. De totale schuldenlast van Amerika groeide tot 350% van het bruto binnenlands product, een ongekend hoog niveau. VOOR HET WESTEN DREIGT EEN VERLOREN DECENNIUM ESSAY SEPT 2009 35
Page 1 and 2: 2 MAANDELIJKS MAGAZINE • NUMMER 3
Page 5 and 6: Redactie Jan Fred van Wijnen (chef)
Page 7 and 8: 41 PROGNOSE 62 SCENARIO’S: STAD E
Page 9 and 10: DISTRIBUTEUR MARTINSHOF BV 088-6550
Page 11 and 12: 1 LAGE GROEI De economische groei z
Page 13 and 14: ethiek what’s in it for us 5MINDE
Page 15 and 16: SUMMIT2010 ‘THE EMPIRES OF THE FU
Page 17 and 18: Er is meer in het leven dan een Vol
Page 19 and 20: Pensioenmanagement volgens AZL Een
Page 21 and 22: ‘IK SPRAK BETER FRANS DAN MENIG G
Page 23 and 24: een moslim”, in plaats van Amster
Page 25 and 26: okkaanse Nederlander wordt het je b
Page 27: VERDER Helium-3, waterstof en urani
Page 30: NIEUWER Aardgas: de oceaan is een v
Page 33: DIEPER Zuid-Afrikaans goud: recordp
Page 37 and 38: Ten derde moet goed worden beseft d
Page 39 and 40: als Canada en een aantal Aziatische
Page 41 and 42: JONGE MANAGERS NIET UIT HET VELD TE
Page 43 and 44: ‘IN DE OPGAANDE ECONOMIE HEBBEN W
Page 45 and 46: ‘HET WILDE IS ER WEL AFGEGAAN BIJ
Page 47 and 48: ‘IK ZEG VAKER NEE, DAARDOOR LIJKT
Page 49 and 50: WINST VAN DOEL NAAR MIDDEL 50 54 56
Page 51 and 52: Obsessie met winst: Banken ontspoor
Page 53 and 54: NIEUWE OPENHEID Zeggenschap: Aandee
Page 55 and 56: kunnen erger zijn dan de kwaal. De
Page 57 and 58: kan flink worden gemanipuleerd en h
Page 59 and 60: vonden: de maatschappelijke onderne
Page 61 and 62: Werken aan een cost/income ratio va
Page 63 and 64: 1 DORP ONDER TOEZICHT Innovaties en
Page 65 and 66: en tot een dynamische metropool met
Page 68 and 69: PROGNOSE SEPT 2009 68 OMGEVING 1 SE
Page 70 and 71: “Nederland zet zich schrap voor z
Page 72 and 73: PROGNOSE SEPT 2009 72 juiste moment
Page 75 and 76: KRANTENLAND THEATER ZONDER PUBLIEK
Page 77 and 78: De inkomsten van een krant (adverte
Page 80 and 81: Private Even private Het zijn turbu
Page 82 and 83: INZICHT SEPT 2009 82 Wereldgeschied
Page 84 and 85:
INZICHT SEPT 2009 84 KANNIBALISEREN
Page 86 and 87:
INZICHT SEPT 2009 86 Geopolitiek ma
Page 88 and 89:
INZICHT SEPT 2009 88 2009 2017 CANA
Page 90 and 91:
INZICHT SEPT 2009 90 PROGNOSE Energ
Page 93 and 94:
universiteiten RESEARCH UPDATE Nede
Page 96 and 97:
UITZICHT SEPT 2009 96 ‘‘ CANADA
Page 98 and 99:
OUTLOOK DECEMBER 2009 INTERVIEW DOS
Page 100:
Nuon helpt. 5% beter af dan de mark
show all

van doel naar middel - Index of - Het Financieele Dagblad

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?