Untitled - Stichting Papua Erfgoed

verwantschap. Daarom moet men voorkomen dat men met de
vrouwen met wie men seksuele relaties onderhoudt, de maaltijd
gebruikt of hetzelfde voedsel nuttigt. Alleen in dit geval is de
vereiste distantie volmaakt. Een gemeenschap met jacht-cultuur
zal dus niet alleen een genealogische exogamie toepassen,
maar ook een voedsel-exogamie. Daarom heeft er een verdeling
van de beschikbare voedingsmiddelen plaats gehad tussen de
twee groepen, die onderling voor hun huwelijk hun vrouwen
uitwisselen. 32 Het boek van Makarius is nog hypothetisch, maar
geeft toch een aantal belangrijke cultuurhistorische aspecten
over exogamie en totemisme. Voor de volledigheid zullen we
echter ook op andere verklaringsgronden wijzen die in de etnologische
literatuur naar voren zijn gebracht.
B. VERKLARING VAN DE EXOGAMIE
Het zwaartepunt van de exogamie ligt dus op de bloedverwantschap;
deze bepaalt tenslotte de omvang en geeft ook op de
eerste plaats de verklaring van dit verschijnsel. Vele etnologen
trachten echter dit verschijnsel langs andere wegen te benaderen;
de voornaamste motieven die ze daarbij naar voren brengen,
willen we hier behandelen.
/. Eugenetische motieven
De biologische nadelen van een kruising binnen een te enge
kring van bloedverwanten kennen de primitieve stammen in
het stadium van verzamelen en jagen ongetwijfeld niet. Toch
wordt de sibbe-exogamie hier al gepraktiseerd. Van de biologische
nadelen hebben ze echter geen ervaring en kunnen ze zich
geen rekenschap geven. Hadden ze hieromtrent wél ervaring
op kunnen doen, doordat de exogamie bij hen geen praktijk zou
zijn geweest, dan zou men nu bij hen niet zulk een uniformiteit
in de gewoonte van de exogamie hebben kunnen vaststellen.
Een fase van promiscuïteit vanaf het oudste stadium van het
menselijk bewustzijn is onwaarschijnlijk. 33 Bij de cultuur van
de veetelers zou men enige ervaring omtrent de biologische nadelen
van een kruising binnen de kring van enge bloedverwanten
(inteelt) kunnen veronderstellen. Trouwens hieromtrent
heeft de erfelijkheidsbiologie tegenwoordig wel een andere
opvatting; de veredeling van het ras steunt immers op het
beginsel van de teeltkeuze: de selectie.
198