Untitled - Stichting Papua Erfgoed

combineerd zijn. Zo is bijv. de juist genoemde concentrisch
opgebouwde nederzetting van de Bororo van oost naar west
in twee helften verdeeld; hierdoor zijn de 8 clans onderverdeeld
in twee groepen van 4; beide moieties zijn exogaam. Bovendien
loopt hier doorheen nog een andere tweedeling en wel van noord
naar zuid, waardoor de 8 clans nogmaals verdeeld worden en
nu in een groep van 'boven' en 'beneden' of, als het dorp aan de
oever van de rivier is gelegen, in een groep 'stroomopwaarts' en
een groep 'stroomafwaarts' 18
In een nabeschouwing van dit artikel wijst Ina E. Slamet-Velsink
19 op het historisch perspectief van deze functionele typen
van nederzettingen. Zij meent dat deze indeling niet enkel een
kwestie is van twee structurele mogelijkheden, maar een van
historische ontwikkeling. De oudste vorm is die van de twee
symmetrische huwclijksklassen, de moieties. Hieruit groeit op
de duur een hiërarchische ordening, waarbij de ene groep zich
boven de andere verheft en een overwicht over de laatste doet
gelden. A. M. Hocart 20 geeft o.a. een voorbeeld van Tahiti,
waar aan de ene zijde van de rivier de adellijke clans en aan de
andere zijde de niet adellijke clans die het 'land' worden genoemd,
wonen. Aanvankelijk bestond er tussen beide groepen
nog een gelijkwaardige symmetrie wat het uithuwelijken betreft
; later bij een verdere ontwikkeling tot een standenmaatschappij,
waarbij de ene stand zich boven de andere verhief,
werd elke groep endogaam. Vooral de economisch en politiek
sterkere groep zal dan uit prestige de endogamie beoefenen en
de andere groep aan zich dienstbaar maken.
Melville J. Herskovits beweert in zijn Economie Anthropology'
A1 terecht dat een sociale stratificatie zoals in een standenmaatschappij
heeft plaats gehad, steeds een zekere economische
ontwikkeling vooronderstelt; beneden een bepaald economisch
210