Untitled - Stichting Papua Erfgoed

kind gemakkelijk sterft. Men treft deze gewoonte vooral in de
tropische gebieden van Zuid-Amerika. Hier heeft dus een zekere
verwisseling van status plaats die indruist tegen de biologische
grondslag.
De bekende Amerikaanse schrijfster Margaret Mead heeft
een merkwaardig boek geschreven: Sex and Temperament in
three primitive Societies, waarin ze haar onderzoekingen beschrijft
bij drie stammen van Noordoost Nieuw-Guinea. Bij
de in de bergen wonende Arapesj constateert ze dat beide seksen
zich vrouwelijk gedragen. Bij de aan de rivier wonende Moendoegoemor,
een stam met kannibalisme, zouden beide seksen
mannelijke eigenschappen vertonen in een ruige agressiviteit.
En bij de aan het meer wonende Tsjamboeli is het nog eigenaardiger,
want daar zouden de mannen in hun behaagzucht en
versieringsdrang zich vrouwelijk voordoen en de vrouwen mannelijk-heerszuchtig
zijn. Op de rugzijde van de in de Aula-reeks
verschenen vertaling 22 wordt de opzet nader aangegeven met
de woorden: 'In de grond is het haar (de schrijfster) te doen om
dieper inzicht in de eigenschappen van de beide seksen, zoals
die naar algemeen oordeel door het feit van het mannelijk of
vrouwelijk zijn zouden worden bepaald. Margaret Mead
plaatst daartegenover haar stelling dat de seksualiteit niet door
het karakter, maar door maatschappij en opvoeding bepaald
wordt.' Dit is inderdaad haar bedoeling. Zelf heeft deze moedige
vrouw bij haar onderzoek onder barbaarse stammen heel
mannelijke eigenschappen aan de dag gelegd, maar haar thesis
is niet juist. Elke sekse heeft ook bij de niet-Westerse volken
haar eigen status en haar eigen taak, waardoor ze een natuurlijke
aanvulling vormt voor de eenzijdigheid van de andere sekse;
dit is allereerst een kwestie van aanleg. Trouwens in een later
werk Male andFemale 2S , dat betrekking heeft op zeven Zuidzeeculturen,
heeft ze wel op de natuurlijke aanleg en status van de
seksen gewezen. 24
Zowel het sociale, het economische als het politieke leven
kan opgebouwd worden op basis van verschillende beginselen:
verwantschap, leeftijd, prestige, rijkdom, nederzetting enz. Ook
de sekse is zulk een ordeningsprinciep. Er zijn gemeenschappen,
die in hun verwantschapsverhoudingen patrilineaal of matrilineaal
zijn. In het sociale en politieke vlak kan er eveneens een
dichotomie van sekse bestaan. Bij de veetelende halfnomadische
Barabaig (een ruim 21.000 leden tellende stam in het district
22