Untitled - Stichting Papua Erfgoed

oes onderhouden; hij mag dan o.a. geen dieren slachten, omdat
anders zijn kind dood of gebrekkig ter wereld zal komen, en
vooral mag hij geen zonde doen, omdat dit de bevalling zou benadelen.
Bij de Ashanti (Goudkust) heeft de vader weliswaar
geen wettelijke macht over zijn kinderen vanwege het matrilineaat,
maar ritueel bestaat er een innige verhouding tussen beiden.
De vader toont een grote zorg voor hen. Hij kan aan hen
niet erven, maar hij geeft hen dikwijls schenkingen in land en
geld tijdens zijn leven. Zijn vader te beledigen of tegen hem op
te staan, wordt als een zwaar delict beschouwd, dat met ongeluk
wordt gestraft. Er is wel geen legale verplichting voor een zoon
of dochter om een oude vader bij te staan, maar het wordt als
een schande beschouwd als men dit na laat. Aan beide ouders
zal men bij een huwelijk verlof vragen en bij het overlijden van
de vader blijkt de eerbied voor hem opnieuw, doordat men zijn
begrafenis verzorgt. Zijn eigen of classificatorische zoons en
dochters alsook de zonen en dochters van de broer van zijn
vrouw verschaffen hem de doodkist. 25
De waardering van het gezinsverband blijkt verder uit de
onderwaardering voor het buitenechtelijk kind, omdat het geen
sociale vader heeft. Al neemt men het niet zo nauw met het
voorechtelijk geslachtsverkeer, toch heeft men een afkeer voor
een ongehuwde moeder. De Toradja's noemen spottend een
buitenechtelijk kind 'aan de neus gegroeid' of 'door de wind
aangebracht'. Tenslotte blijkt de betekenis van het gezinsverband
nog uit de zg. teknonymie: het gebruik dat de kinderen
niet naar hun ouders worden genoemd, maar de ouders naar
hun kinderen: vader van NN of moeder van NN. Dit gebruik
vindt men o.a. bij de matrilineale Minangkabauers. Elke man
voelt hier in zijn hart meer voor zijn eigen kinderen dan voor
die van zijn zuster. 26 Ook in de matrilineale gemeenschappen
van Afrika zal de vader uit genegenheid dikwijls zijn eigen kinderen
het een of ander schenken, ofschoon volgens het gewoonterecht
alleen de kinderen van zijn zuster op zijn erfenis recht
kunnen doen gelden. Ditzelfde is het geval bij de matrilineale
bewoners van de Trobriand-eilanden (ten oosten van Nieuw-
Guinea), wier cultuur zo uitstekend door B. Malinowski 27 is beschreven.
Hier moet de man van zijn oogst een groot gedeelte
van de yamsknollen aan de man van zijn zuster cadeau doen
(de urigubu-gift). Het hoofden-ambt gaat eveneens over naar
de zoon van de zuster van het hoofd. Nu zal hier een hoofd
39