Documentatiebundel deel 2 - Contrast :::. Law Seminars

More documents

Recommendations

Info

Rechtskundig Weekblad 2011-12 | nr. 10 | 5 november 2011 In ieder geval blijkt uit de beschikkingspraktijk van de Commissie en de rechtspraak van het Hof duidelijk dat bepaalde types van onderling afgestemde feitelijke gedragingen, zoals prijskartels of afspraken inzake marktopdeling of productiebeperking, vrijwel zeker wegens hun aard als mededingingsbeperkend zullen worden beschouwd. Gelet op de eerder ambigue benadering in het arrest inzake T-Mobile kan men zich hierbij afvragen of de rechtszekerheid niet meer gebaat zou zijn met een limitatieve lijst van types van afstemming die, behoudens uitzonderlijke contextuele factoren, sowieso als mededingingsbeperkend worden beschouwd in de zin van art. 101, eerste lid, VWEU. Het alternatief zou erin bestaan om het onderscheid tussen «strekking» en «e ect» eenvoudigweg achterwege te laten en op algemene basis te opteren voor een meer e ectgebonden aanpak. Een dergelijke aanpak kent weliswaar haar aanhangers, 39 maar een ommezwaai in de Europese rechtspraak lijkt weinig waarschijnlijk. Om terug te keren naar de kern van de zaak: ondernemingen die tot samenwerking willen overgaan met één of meer concurrenten staan voor een dilemma. Bepaalde e ciëntieverbeteringen – het hoogste goed van elke concurrentiecultuur – kunnen immers slechts gerealiseerd worden wanneer de partijen een toevlucht nemen tot normaliter per se verboden prijsvaststelling, productiebeperking of marktverdeling. Welnu, de Commissie hee zich hiervan rekenschap gegeven. Zo wordt bijvoorbeeld voor productieovereenkomsten 40 aanvaard dat de partijen tot één van deze drie praktijken overgaan voor zover aan twee vereisten is voldaan. Ten eerste mogen de partijen alleen de productie vastleggen waarop de productieovereenkomst rechtstreeks betrekking hee . Ten tweede, in een productieovereenkomst die eveneens de gezamenlijke distributie van de gefabriceerde producten regelt, kan slechts worden voorzien in de gezamenlijke vaststelling van de verkoopprijzen van die producten, en alleen van die producten, mits deze beperking noodzakelijk is voor absurde vaststelling dat (1) iedere onderling afgestemde feitelijke gedraging die negatieve gevolgen voor de mededinging kan hebben een mededingingsbeperkende strekking wordt toegedicht, terwijl (2) elke afstemming die geen dergelijke negatieve gevolgen kan hebben uiteraard nooit een mededingingsbeperking kan impliceren (noch wegens haar strekking, noch wegens van haar e ect) (bv. B. Meyring, «T-Mobile: Further Confusion on Information Exchanges between Competitors», Journal of European Competition Law & Practice 2010, 31-32). De categorie van inbreuken wegens mededingingsbeperkend e ect zou aldus volledig overbodig worden. Zonder twijfel was dit niet de bedoeling van het Hof. 39 Zie bv. European Competition Lawyers Forum, «Comments on the Dra Guidelines on the Applicability of Article 101 of the Treaty on the Functioning of the European Union to Horizontal Co-operation Agreements», European Competition Journal 2010, 508, punt 6. 40 Zie: Horizontale Richtsnoeren 2010, punten 150-154 voor een uit- gebreide de nitie. 468 de gezamenlijke productie. Dit is met name het geval wanneer de partijen anders helemaal geen stimulans zouden hebben om de productieovereenkomst aan te gaan. Ook voor commercialiseringsovereenkomsten en inkoopovereenkomsten is het niet meer dan logisch dat prijsvaststelling uitzonderlijk aanvaard wordt. Indien concurrenten in een inkoopovereenkomst niet zouden mogen overgaan tot de gezamenlijke vaststelling van de inkoopprijzen waartegen ze het gezamenlijk product zouden willen aankopen, zou dit neerkomen op een de facto verbod van inkoopovereenkomsten. Dit is uiteraard niet de bedoeling van de Commissie. In vele gevallen kan de kopersmacht die resulteert uit een inkoopovereenkomst immers bijdragen tot lagere prijzen of een betere kwaliteit van producten of diensten voor de consument. Van de andere kant beklemtoont de Commissie dat wanneer een samenwerkingsovereenkomst slechts een dekmantel is van een kartel, zij niet zal aarzelen de betrokken samenwerkingsovereenkomst ook als zodanig te behandelen. 41 Wat betre het overzicht van de e ectbeperkingen van de verschillende samenwerkingsovereenkomsten getuigt de analyse van de Commissie in het algemeen van gezond verstand. Zo is het evident dat wanneer partijen in een inkoopovereenkomst beneden de door de Commissie gesuggereerde marktaandeeldrempel blijven, i.e. wanneer zij samen minder dan 15% van de inkoopmarkt en minder dan 15% van de afzetmarkt omvatten, zij weinig schade kunnen aanrichten wanneer zij besluiten om de prijzen van de aangekochte producten vast te stellen. 42 De marktwerking zal immers verhinderen dat hun afspraken een negatieve invloed kunnen hebben, aangezien verkopers zullen besluiten aan andere partijen te verkopen die een hogere prijs bieden, en consumenten zullen hun aankopen verrichten bij goedkopere concurrenten. Dezelfde veilige haven van 15% geldt mutatis mutandis ook voor commercialiseringsovereenkomsten. 43 Het moet echter worden vastgesteld dat de bewoordingen van de Commissie bijwijlen zo algemeen zijn dat een advies op een concrete vraag vaak alleen onder voorwaardelijke termen kan worden uitgebracht. Bij wijze van voorbeeld kan worden verwezen naar punt 210: «Van concurrentieverstorende marktmacht 41 Zie ibid., punt 128 voor O&O-overeenkomsten en punt 273 voor standaardiseringsovereenkomsten. 42 Ibid., punt 208. 43 Ibid., punt 240. Zowel voor wat inkoopovereenkomsten betre als voor commercialiseringsovereenkomsten werd door diverse partijen aangedrongen op een verhoging van de safe harbour-drempel van 15% naar respectievelijk 20 à 30% en 20%. Deze suggestie vond echter geen weerklank bij de Commissie.
zal wellicht sprake zijn wanneer een inkoopregeling betrekking hee op een zo groot gedeelte van het totale volume van een inkoopmarkt dat de toegang kan worden afgeschermd voor concurrerende kopers». Wat dient te worden verstaan onder een «zo groot deel van het totale volume van een inkoopmarkt»? Ten slotte willen wij in het bijzonder de aandacht vestigen op het hoofdstuk betre ende standaardiseringsovereenkomsten. 44 Standaardiseringsovereenkomsten hebben in de eerste plaats tot doel technische of kwaliteitseisen vast te stellen waaraan bestaande of toekomstige producten, productieprocessen, diensten of werkwijzen moeten voldoen. 45 Dit begrip omvat de meest uiteenlopende overeenkomsten, zoals een overeenkomst waarin veiligheidsstandaarden voor speelgoed worden vastgelegd, kwaliteitsstandaarden voor minerale oliën, afspraken met betrekking tot de aanduiding van kledingmaten, enz. Samen met het hoofdstuk over informatie-uitwisseling (zie infra) is er ten gevolge van de stakeholder consultation het hardst gesleuteld aan de manier waarop de Commissie standaardiseringsovereenkomsten – ook gekend als «overeenkomsten over normen» – benadert. Gezien het (letterlijk en guurlijk) kapitaal 46 belang van standaardiseringsovereenkomsten voor een dynamische economie, is de aandacht van de Commissie meer dan terecht. Het dient echter te worden aangestipt dat de weerslag op innovatie van standaarden in eigendom van één enkele onderneming, beter gekend als unilaterale proprietary of de facto standaarden, buiten het bestek van dit artikel en zeker ook buiten het bestek van de Richtsnoeren valt. Voor meer informatie over dit soort standaarden verwijzen wij graag naar een fractie van de soms haast prozaïsche literatuur die aan de overkant van de Atlantische Oceaan is verschenen in het raam van Microso s vele mededingingsveldslagen. 47 44 Hoofdstuk 7 van de Richtsnoeren behandelt eveneens mogelijke mededingingsbeperkingen ten gevolge van het veelvuldig gebruik van standaardvoorwaarden in bepaalde markten (bv. in de verzekeringssector). Dit valt echter buiten het bestek van dit artikel. Zie voor meer informatie en speci ek voor de verzekeringssector: B. Batchelor en T. Jenkins, « e New Horizontal Guidelines are So er on Standard Terms», Competition Law Insight 2011, nr. 2, p. 9-10. 45 Horizontale Richtsnoeren 2010, punt 257. 46 De «kapitale» belangen die op het spel staan worden tre end geillustreerd door de nanciële ondersteuning vanuit de privésector voor diverse publicaties over dit thema. Zie o.a.: A. Layne-Farrar, «Nondiscrimination Pricing: Is Standard Setting Di erent?», Journal of Competition Law & Economics 2010, 811-838 ( nancieel ondersteund door Qualcomm); M. Glader, «Open Standards: Public Policy Aspects of Competition Law Requirements», European Competition Journal 2010, 611-648 ( nancieel ondersteund door Google). 47 Zie bv.: M. Lemley en D. McGowan, «Could Java Change Everything? e Competitive Propriety of a Proprietary Standard», Antitrust Bulletin 1998, p. 715; R. Levy, «Microso and the Browser Wars: Fit to Be Tied», Cato Policy Analysis 1998, nr. 296, p. 33; W. Page en J. Lopatka, e Microso Case: Antitrust, High Technology and Con- Rechtskundig Weekblad 2011-12 | nr. 10 | 5 november 2011 De behoe e aan herziening van het hoofdstuk betre ende standaardiseringsovereenkomsten deed zich met name gevoelen wegens de kritiek die de Commissie meermaals had gekregen dat de richtsnoeren van 2000 als het ware op maat waren geschreven voor formele standaardiseringsorganisaties, zoals het Belgische Bureau voor Normalisatie. 48 Voor ondernemingen die standaarden tot stand brachten buiten een dergelijk formeel kader was het vaak onzeker of hun samenwerking de toets van het mededingingsrecht kon doorstaan. In het licht van de vaststelling dat in het internettijdperk bijzonder veel standaarden 49 worden ontwikkeld door losse samenwerkingsverbanden, was een update dan ook gewenst. In de nieuwe Richtsnoeren hee de Commissie ervoor geopteerd om de gunstige houding t.a.v. formele standaardiseringsorganisaties niet te verlaten, maar ze daarentegen aan te vullen met de vaststelling van maatstaven ter beoordeling van privaat vastgestelde standaarden. Zo beschouwt de Commissie nog steeds dat een standaardiseringsovereenkomst de mededinging niet beperkt in de zin van art. 101, eerste lid, VWEU wanneer deelname aan de standaardisering voor eenieder openstaat, de procedure voor de vaststelling van de betrokken norm transparant is, de standaardiseringsovereenkomst geen verplichting oplegt om zich aan de norm te houden en op eerlijke, redelijke en niet-discriminerende voorwaarden toegang wordt verleend tot de norm. 50 Inhoudelijk geheel nieuw is de expliciete verklaring van de Commissie dat «de niet-naleving van één of alle (safe harbour-criteria die klassiek worden nageleefd door formele standaardiseringsorganisaties) niet tot een vermoeden van beperking van de mededinging in de zin van art. 101, eerste lid, VWEU leiden». 51 Meer bepaald zal voor privaat vastgestelde standaarden nagegaan dienen te worden of zij ertoe leiden dat een (potentiële) gebruiker van de standaard wordt gediscrimineerd, of deelname sumer Welfare, Londen, e University of Chicago Press, 2009, 347 p.; M. Katz en C. Shapiro, «Antitrust in So ware Markets» in J. Eisenach en T. Lenard (red.), Competition, Innovation and the Microso Monopoly: Antitrust in the Digital Marketplace, Boston, Kluwer, 1999, p. 34. 48 Zie bv.: S. Andermann en J. Kallaugher, Technology Transfer and the New EU Competition Rules, Oxford, Oxford University Press, 2006, 250-252. Voor België: het Bureau voor Normalisatie beheerst door de wet van 3 april 2003 betre ende de normalisatie, BS 27 mei 2003. Voor Duitsland: het Deutsches Institut für Normung. Voor de Verenigde Staten: the American National Standards Institute. Enz. 49 Bv.: http, html, Wi , xml. Zie p. 105 van de EU-Studie betre ende beleidskeuzen voor ICT-standaardisering van 2007, beschikbaar op de website van de Commissie: http://ec.europa.eu/enterprise/sectors/ict/ les/full_report_en.pdf. 50 Horizontale Richtsnoeren, punt 280. 51 Horizontale Richtsnoeren 2010, punt 279, gelezen in samenhang met punten 292 e.v. 469
Page 1: 3 mei 2012 Informatie-uitwisseling
Page 4 and 5: EUR-Lex - 61995J0007 - NL van het R
Page 6 and 7: EUR-Lex - 61995J0007 - NL Verdrag (
Page 8 and 9: EUR-Lex - 61995J0007 - NL - dat de
Page 10 and 11: EUR-Lex - 61995J0007 - NL het Gerec
Page 12 and 13: EUR-Lex - 61995J0007 - NL betrokken
Page 14 and 15: EUR-Lex - 61995J0007 - NL op de bij
Page 16 and 17: EUR-Lex - 61995J0007 - NL 92 Het ee
Page 18 and 19: EUR-Lex - 61995J0007 - NL zoals die
Page 20 and 21: EUR-Lex - 61995J0007 - NL 2) Verwij
Page 22 and 23: INFORMATIEUJTWISSELING EN RET MEDED
Page 24 and 25: 38 FRANK WXJCK!VIANS EN SOFIE BE KE
Page 26 and 27: 42 FRANK WIJCK1VIANS EN SOFIE DE KE
Page 28 and 29: 46 FRANK WIJCKMANS EN SOFIE BE KEER
Page 30 and 31: 50 FRANK WTJCKMANS EN SOFIE DE KEER
Page 32 and 33: FRANK WIJCKMANS EN SOFIE BE KEER IN
Page 34 and 35: 58 FRANK WIJCK1bIANS EN SOFIE DE KE
Page 36 and 37: 62 FRANK WIJCKMANS EN SOFIE DE KEER
Page 46 and 47: Rechtskundig Weekblad 2011-12 | nr.
Page 64: INFORMATIE-UITWISSELING EN DE MEDED
Page 67 and 68: WOORD VOORAF Philippe Lambrecht Bes
Page 70 and 71: INFORMATIE-UITWISSELING EN DE MEDED
Page 72 and 73: Let op: de zelfstandigheidsvereiste
Page 74 and 75: Aard van de markt De kans op schend
Page 76 and 77: INFORMATIE-UITWISSELING TUSSEN CONC
Page 78 and 79: Praktische aanbevelingen De beste o
Page 80 and 81: zou veel tijd en transportkosten ve
Page 82 and 83: Algemeen voorbeeld Er bestaan parti
Page 84 and 85: Voorbeeld Voor het beheer van haar
Page 86 and 87: Moederonderneming A Moederondernemi
Page 88 and 89: nemingen die lid zijn van de vereni
Page 90 and 91: gedraging of groep van gedragingen
Page 92 and 93: ...................................
Page 94 and 95: VBO VZW Ravensteinstraat 4 B-1000 B

Documentatiebundel deel 2 - Contrast :::. Law Seminars

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?