Pdf versie - Rhegie

alleen in Nederland plaats vindt, maar ook
elders. Via internet kan men tal van
verenigingen, museums en enthousiaste
verzamelaars vinden.
Bron: Els van Wageningen
Naast de toenemende aandacht voor het
instrument, groeit ook de belangstelling voor
de harmoniummuziek, met name die muziek
die speciaal voor het harmonium is
geschreven. We noemen in dit verband de
prachtige, originele harmoniumwerken van
componisten die bijna niemand meer kent,
zoals August Reinhard en Sigfrid Karg-Elert,
harmoniumspecialisten, die in hun tijd grote
naam hadden.
Stelt u zich eens voor wat het zou betekenen
als de piano in de vergetelheid was geraakt
en dat we daardoor Chopin, Liszt en ten dele
ook Beethoven niet meer zouden kennen! In
het verlengde van de hernieuwde aandacht
voor harmoniumwerken is er de noodzaak
om zich opnieuw te bezinnen op de
interpretaties van orgelwerken uit de
Romantiek. Liszt bezat een 3-klaviers Mason
& Hamlin pedaalharmonium en in zijn
orgelwerken vindt men talrijke
10
aanwijzingen, die verraden dat dit instrument
van grote invloed is geweest op zijn manier
van componeren.
Enige sceptische opmerkingen
Er is een verandering gaande, maar het is
nog te vroeg om van een algehele
trendbreuk te spreken. Men kan vragen
stellen bij de gesignaleerde veranderingen. Is
er niet slechts sprake van een nostalgie naar
de vroege twintigste eeuw?
Is en blijft het instrument niet een relikwie,
een fossiel uit een voorbije tijd? Is de
opvlammende liefde voor het harmonium
wel echt of is er sprake van een
melancholische heimwee naar dat wat ooit
was?
Is het camp om een curiositeit als een
harmonium in huis te hebben?
Hoewel de strakke, kille zakelijkheid, die de
jaren vijftig tot tachtig van de twintigste
eeuw, de klassieke muziekpraktijk
domineerde, ruim achter ons ligt, is men nog
steeds huiverig voor de Romantiek en alles
wat daarbij hoort. Men vreest het gevaar, dat
de romantische muziek al snel uitmondt in
wauwelende suikerwerkjes en vals sentiment.
Het harmonium wordt als bij uitstek
romantisch instrument gewantrouwd. Het
zou onze goede smaak kunnen bederven.
Ook op orgels is een doorslaand tongwerk
eveneens nog steeds een verdacht register.
Organisten herkennen in de
harmoniumklank vaak het accordeon, een
instrument, waar men klassieke en serieuze
muziek aan weigert te koppelen. En het
accordeongebruik in de lichte muziek wordt
veelal als oubollig ervaren.
Niettemin, als er al een toekomst voor het
harmonium is, kan hoop geput worden uit
het gegeven, dat er in de laatste jaren sprake
is van een lichte herwaardering van het
instrument en zijn muziek.
Er is een kleine groep ontstaan met een
gehoor, dat ingesteld is op subtiliteit en zich
niet laat leiden door wat het grote publiek
wil. De situatie dat er in elk huis weer een
harmonium zal staan zoals dat honderd jaar
geleden het geval was, keert waarschijnlijk
nooit meer terug, maar dat hoeft natuurlijk