voor tekstedities en intellectuele geschiedenis voor tekstedities en ...

º WILLEM FREDERIK HERMANS:
VOLLEDIGE WERKEN
A. Kets-Vree, P.W. Kegel,
m.m.v. B.R.I. Van Elsacker en C.I. Klützow
(technische ondersteuning)
Het onderzoek voor de uitgave van de Volledige
Werken van Willem Frederik Hermans (1921-1995)
is in het begin van 2000 van start gegaan. De editie
zal behalve al het zelfstandig verschenen werk
(ca. 65 titels) ook honderden niet eerder gebundelde
teksten bevatten, waaronder veel recensies
en artikelen uit de jaren vlak na de Tweede
Wereldoorlog. Het Hermans-project wordt uitgevoerd
in samenwerking met het Willem Frederik
Hermans Instituut; de Volledige Werken zullen
vanaf 2005 verschijnen bij uitgeverij De Bezige Bij
(Amsterdam).
De ruime aanloopperiode is het gevolg van
de omvang en complexiteit van het project: de
editeurs streven ernaar om alle problemen goed
in kaart te brengen en om mogelijke oplossingen
kritisch te doordenken, mede met het oog op een
consequente uitvoering binnen het gehele oeuvre.
Dit gebeurt via pilots, vaak uitgevoerd per genre.
Zo is, op basis van representatieve steekproeven,
besloten het Beschouwend Werk (gebundeld
en ongebundeld, in totaal ca. 12 verzamelbanden)
te ontsluiten door middel van registers en van een
beperkte vorm van annotatie. Met de uitvoering
hiervan is inmiddels een begin gemaakt.
De periode van voorbereiding dient ook om het
omvangrijke privé-archief van Hermans (zo’n
dertig strekkende meter) door te nemen op
gegevens die van belang (kunnen) zijn voor de
beschrijving van de ontstaans- en publicatiegeschiedenis
van zijn werken, vanaf de eerste manifestatie
(zoals een ruwe opzet op een kladje of een
opmerking in een brief) tot en met de laatste bij
leven verschenen druk. Het archiefonderzoek, dat
voltooid moet zijn alvorens de publicatie van de
Volledige Werken in gang kan worden gezet, zal in
2004 worden afgesloten. Details uit de ontstaans-
en publicatiegeschiedenis van de Boze Brieven
van Bijkaart (zie hiervoor http://www.chi.knaw.
nl/nieuwetijd/hermans/pdf/bijkaart.pdf) maken,
hoewel het onderzoek nog niet is afgerond, al wel
duidelijk dat het archiefmateriaal aanknopingspunten
biedt voor meer algemene conclusies, die
vervolgens weer aanleiding kunnen vormen voor
literair-historisch en interpretatief onderzoek
naar de aard, de achtergronden en de ontwikkeling
van Hermans’ schrijverschap.
In de aanloopfase is en wordt bovendien, mede
door ondersteunende medewerkers en stagiairs,
gewerkt aan de voorbereiding en uitvoering van
elektronische collaties. Per titel worden alle relevante
drukken en voorpublicaties met elkaar vergeleken,
waarna de documentatie wordt geconverteerd
naar één XML-TEI-bestand, met de laatste
bij leven verschenen druk als uitgangspunt. In
projecten 47