De raad en burgerparticipatie - Vereniging van Nederlandse ...

de werkelijkheid beleven”. In de samenleving zijn de gezagsverhoudingen weggevallen en
maken mondige burgers deel uit van horizontale netwerken, maar “het politieke bestuur
bleef functioneren als vanouds: langs verticale, hiërarchische lijnen”. Het politieke bestuur moet
aanvaarden dat de samen leving ingewikkeld in elkaar zit en zich realiseren dat het niet
alles zelf kan oplossen. Dus niet meteen conclusies trekken, maar eerst met
deskundigen en belanghebbenden het vraagstuk ontrafelen en oplossingsrichtingen
bedenken. Het politieke bestuur worden niet alleen afgerekend op resultaten, maar
ook op het proces.
De Rob geeft drie aanbevelingen.
• Bedrijf politiek vanuit waarden en beginselen en niet vanuit SMART 5 geformuleerde
doelstellingen.
• Geef burgers meer invloed op beleid en besluitvorming.
• Geef burgers meer invloed op de keuze van hun politieke bestuurders.
De Rob kijkt vooral naar het landelijke niveau, maar het idee van de twee lijnen
die verbonden moeten zijn, geldt ook voor gemeenten. Van raadsleden mag
worden verwacht dat zij in verbinding staan met de gemeenschap en dus met de
maatschappelijke horizontale realiteit. Vrij vertaald naar de lokale situatie zijn de
adviezen van de Rob aan raden en raadsleden:
• Realiseer je dat ook de politiek onderdeel is geworden van de horizontale
netwerksamenleving, dat ook zij afhankelijk is van andere maatschappelijke
en private organisaties en dat ze zich daarmee moeten verbinden.
• Geef vanuit die verbondenheid beginselen, uitgangspunten en contouren voor
nieuw beleid een belangrijke rol en vertel daarbij hoe je mensen bij de planvorming
wilt betrekken, welke deskundigen je wilt raadplegen en hoe je het proces om tot
een oplossing te komen wilt inrichten.
• Realiseer je dat het niet alleen gaat om het primaat van de politiek; de kwaliteit van
het democratische proces is even belangrijk. Je kunt daarin keuzes maken: “Hebben
mensen directe invloed gehad bij de beleidsvoorbereiding (primaat van burgers),
dan ligt het ultimaat, de besluitvorming, bij de politiek. Heeft de politiek het
primaat gehad bij de planvorming, dan kan het ultimaat, bijvoorbeeld via een
referendum, bij de burgers worden gelegd.” Knopen doorhakken is belangrijk,
maar de kwaliteit van het proces ook.
• Beperk je speelruimte als raad niet te zeer door je bij aanvang van een nieuwe
raadsperiode te binden aan een gedetailleerd coalitieakkoord.
5 SMART staat voor specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden.
17