De raad en burgerparticipatie - Vereniging van Nederlandse ...

36
Intermezzo: Georganiseerd advies van de burger
In dit intermezzo brengen we een aantal bevindingen van Monique Leyenaar bijeen.
Burgervisitatiecommissie Leeuwarden
De blik van buitenstaanders
De burgervisitatiecommissie van Leeuwarden is nog eenmalig in haar soort in
Nederland. Een aantal inwoners van de gemeente heeft enkele maanden lang het
functioneren van de gemeenteraad gevolgd. Het doel was om met een advies te komen
hoe de lokale politiek aantrekkelijker en begrijpelijker kon worden voor Leeuwarders.
De commissie bekeek hoe het doen en laten van de gemeenteraad en de raadsleden
op gewone burgers overkwam en presenteerde begin 2008 haar bevindingen in een
eindrapport (Uit het oog en het hart, januari 2008). Het rapport geeft ook aanbevelingen
tot verbetering en verandering. Het bleek dat er nogal wat grote en kleine maatregelen
mogelijk waren om de politiek interessanter te maken voor gewone burgers.
De burgervisitatiecommissie bezocht gedurende enkele maanden raadsvergaderingen,
commissies, fracties en ook een collegevergadering. Ook observeerden leden van de
visitatiecommissie andere gemeenteraden, hielden ze interviews en voerden ze
gesprekken tijdens informele bijeenkomsten. Zo heeft de commissie de gemeentelijke
politiek van binnen en van buiten kunnen waarnemen. Ze heeft kunnen zien en ervaren
waar raadsleden in Leeuwarden voor staan en hoe ze werken.
De inzet van de gemeenteraad
De gemeenteraad van Leeuwarden nam het besluit tot het instellen van de visitatiecommissie
in april 2007. De raad werkte actief mee aan het in leven roepen van de
commissie en het daadwerkelijk in gang zetten van het visitatieproces. Op een oproep
van de gemeenteraad in de huis-aan-huis-krant meldden zich 100 kandidaten waaruit de
acht commissieleden werden geselecteerd. De gemeente raad schreef in de oproep op
zoek te zijn naar “enthousiaste en kritische burgers voor de burgervisitatie commissie. De visitatiecommissie
adviseert de gemeenteraad over de wijze van debatteren en presentatie van de gemeenteraad,
de aantrekkelijkheid van de vergaderingen en de leesbaarheid van de raadsstukken.”
Belangrijk is hier dat de raad zich kwetsbaar heeft durven opstellen. Het ging immers
om zijn doen en laten als raad en hoe de burger daar tegenaan keek. Uiteindelijk werpt
deze houding ook vruchten af: er ligt nu een advies geschreven met de blik van de
burger, waarmee de raad zelf concreet verder stappen kan zetten.
Deze open en toegankelijke houding is een absolute randvoorwaarde voor dit soort
processen, waarbij de burgeradviseurs alle ruimte en mogelijkheden wordt geboden
hun werk te doen.