3 januari 1928. Drie Surinaamse verstekelingen komen aan in ...

Recommendations

Info

103 Afb. 5.3 Het orkest Hidalgo dat optrad in café Het Wagenwiel aan de Nieuwendijk in Amsterdam in 1943. V.l.n.r.: Lodewijk Rudolf Arthur Parisius alias Kid Dynamite (tenorsax), Jules Zeegelaar (bas), Lou Holtuin (drums) en Mike Hidalgo (trompet) Leven op 29 mei 1937. Uit de kop: ‘Nederlanders die het moeilijk hebben’ sprak een invoelende teneur. Zij [de Surinaamse musici, RK] zijn nu eenmaal aangewezen op cabarets, op clubs, op nachtzaken. Er zijn tientallen van deze gelegenheden in Amsterdam, waar dagelijks dingen gebeuren die niet geduld moesten worden. Maar de politie staat er Cultuur en migratie in Nederland. Kunsten in beweging 1900-1980
104 meestal machteloos tegenover. Doch een negerzaak heeft men bij het eerste appèl gesloten! [...] Wat moet men met deze mensen beginnen? Men kan hen toch niet het land uitzetten! Zij hebben toch hun paspoort! Zij komen uit een Hollandse kolonie! Wij hebben hen gevraagd: kunnen jullie dan geen enkel ander werk? Neen, luidde het antwoord, wij hebben het niet geleerd. Zij zijn dus aangewezen op hun clubs en hun cabarets. ‘Dit is... barbarisme!’ Er werd veel geschreven over de arbeidsvoorwaarden die de mogelijkheden van Surinaamse toonkunstenaars beperkten, maar hoe klonk hun muziek? Vast staat dat als middelpunt van dit gezelschap allround klarinettist en saxofonist Kid Dynamite steevast de beste kritieken oogstte. Nimmer te beroerd om in een Groningse kermistent Die Dorfsmusik te spelen, maar in andere ambiances improviseerde hij op Amerikaanse standaarden met hetzelfde gemak als waarmee hij toehoorders op de calypso liet dansen. Het was duidelijk dat hij intensief naar Coleman Hawkins had geluisterd. ‘Hij behoort tot die klasse musici die doorzet en niet tevreden is bij het eerste applaus,’ stelde maandblad De Jazzwereld in 1937. ‘Zijn toon en zijn eigen manier om zelfs in een straight beginchorus de accenten te verleggen en een dromerige sfeer te scheppen in een subtone-chorus voor clarinet zonder sentimenteel te worden, getuigen van persoonlijkheid en een gezonde muzikale smaak.’ 3 Jazzcriticus Willem Steensel van der Aa deelde de mening dat Kid Dynamite de enige Surinaamse musicus was die er echt iets van bakte: ‘Dynamite's orkest omvat verschillende negers, maar buiten hemzelf geen neger-musici. Het bedroevende feit is daar dat in ons land een stel charlatans rondloopt, niet uit Amerika, maar uit de Nederlandse West afkomstig.’ (Het Vaderland, 1938) Als beleidsfunctionaris van de Kultuurkamer zou Steensel van der Aa zich tijdens de Tweede Wereldoorlog opwerpen als fanatiek bestrijder van alle muziek die de Duitse bezetter als ‘volksvijandig’ kwalificeerde. Daar vielen vanzelfsprekend de Surinaamse bands onder die niets liever wilden dan onbekommerd doorwerken. Dat deden ze de eerste jaren ook. De documentaire Kid Dynamite, Surinaamse swing aan de Zeedijk (2001) van cineast Hans Hylkema illustreerde hoe zeer politiek-correcte principes werden overschaduwd door de drang om te musiceren. Hylkema slaagde erin een propagandafilmpje uit 1941 te achterhalen dat de NSB onder de titel Kultuur en nog iets in bioscoopzalen liet projecteren. Na een lofzang op de ‘Germaanse cultuur’, die onder andere in de architectuur van de Ridderzaal zou zijn terug te vinden, brachten de makers bij wijze van contrast een paar uitzinnig musicerende donkere mannen in beeld. ‘Dit is...’, zei een commentaarstem, gevolgd door een dreigende gongslag en een woord dat te verschrikkelijk was om uit te spreken en daarom over de volle breedte van het witte doek werd geprojecteerd: ‘Barbarisme!’ Ter afsluiting van het fragment dansten een paar zwarte benen vanonder een rieten rokje blootsvoets op Cultuur en migratie in Nederland. Kunsten in beweging 1900-1980
Page 1 and 2: 3 januari 1928. Drie Surinaamse ver
Page 3 and 4: 97 al op het rustige deel van het A
Page 5 and 6: 99 Jazz was ‘pornografische muzie
Page 7 and 8: 101 Afb. 5.2 Advertentie voor de Ne
Page 9: 102 was verleend. ‘De voortgebrac
Page 13 and 14: 106 pokoe, wat zowel ‘grote trom
Page 15 and 16: 108 zijn necrologie voor Het Parool
Page 17 and 18: 110 waarvan pioniers als Willem Bre
Page 19 and 20: 111 Voorjaar 1928. Albert Helman pu
Page 21 and 22: 113 Afb. 6.1 Omslag van de herdruk
Page 23 and 24: De aap als tussenfiguur 115 Wat het
Page 25 and 26: Missing link 117 De ambivalente pos
Page 27 and 28: 119 de minnaar van de vrouw én als
Page 29 and 30: 121 de aap als de ik-verteller verk
Page 31 and 32: 123 aap (lees: Surinaamse achtergro
Page 33 and 34: 125 Zowel in Mijn aap schreit, waar
Page 35 and 36: het Westen, namelijk als reflexieve
Page 37 and 38: 128 Een snelle blik in de verschill
Page 39 and 40: 130 geraakt bij het Indische comit
Page 41 and 42: 132 Veel recensenten van de Balines
Page 43 and 44: 134 verdiepen door stimulering van
Page 45 and 46: 136 De zorg van Werumeus Buning om
Page 47 and 48: 138 klonken. De zich herhalende mel
Page 49 and 50: 140 zeer mathematische grondslag, d
Page 51 and 52: 142 Balinese show hen bewust van wa
Page 53 and 54: 143 6 oktober 1934. Buitenopnamen i
Page 55 and 56: 145 de jaren dertig steeds opnieuw
Page 57 and 58: 147 land een film te ensceneren?’
Page 59 and 60: 149 Afb. 8.1 Advertentie voor de ga
Page 61 and 62:
150 werkkrachten bij de film. Na de
Page 63 and 64:
152 speelde Gerron in Amsterdam nog
Page 65 and 66:
154 wer krijgt een geheel te zien d
Page 67 and 68:
156 lijn geëmigreerde filmimporteu
Page 69 and 70:
158 Oostenrijkse (Meinert) of Neder
Page 71 and 72:
160 tevens drie andere hoofdpersone
Page 73 and 74:
162 Afb. 9.1 Boekomslag Irmgard Keu
Page 75 and 76:
164 pen, maar het afhankelijke best
Page 77 and 78:
166 eerder op zijn ideeën over hoe
Page 79 and 80:
168 en ze wisselde regelmatig van o
Page 81 and 82:
170 lies van de Nederlandse identit
Page 83 and 84:
172 Deze vrouwen hadden het enerzij
Page 85 and 86:
174 werk, ook door hun andere ervar
Page 87 and 88:
175 11 januari 1939. De Russische b
Page 89 and 90:
177 Zij kwam immers niet als gevier
Page 91 and 92:
179 den, was Duncan vanwege haar le
Page 93 and 94:
181 het ballet van de opera van Han
Page 95 and 96:
183 [De dbnl is niet gemachtigd een
Page 97 and 98:
185 In 1948 overleed Bauchhens. Gas
Page 99 and 100:
Hoofdprijs 187 Uit de recensie die
show all

3 januari 1928. Drie Surinaamse verstekelingen komen aan in ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?