Darwin Downloads - Uitgeverij Nieuwezijds

x voorwoord
sie, de natuurlijke historie, (en zonder een aanslag te hoeven doen op
de financiën van zijn rijke, zij het lankmoedige vader): ‘Ik ga leren hoe
je vogels moet opzetten, van een neger […] het is in elk geval goedkoop,
want hij rekent slechts een guinea voor een uur per dag, twee
maanden lang’ (p. 4). (Door zijn lessen bij John Edmonstone, een vrijgemaakte
slaaf, kwam Darwin, voor zover bekend, voor het eerst in
contact met negers, en deze positieve ervaring zou hebben bijgedragen
aan de vorming van zijn liberale standpunten ten aanzien van rassen.)
Op negentienjarige leeftijd, toen hij in Cambridge studeerde,
schreef hij aan zijn neef W.D. Fox over de eenzaamheid van een hartstochtelijk
verzamelaar: ‘Ik sterf een langzame dood omdat ik niemand
heb met wie ik over insecten kan praten’ (p. 7).
Darwin vertrekt op tweeëntwintigjarige leeftijd met de Beagle en
ontdekt al snel de gevaren van een zeereis. Hij schrijft aan zijn vader:
‘de ellende die ik heb ondergaan door zeeziekte, is veel en veel erger
dan ik had kunnen vermoeden. […] Ik moet vooral een uitzondering
maken voor uw recept met rozijnen, want dat is het enige voedsel dat
mijn maag kan verdragen’ (p. 18).
Maar de schoonheid en de uitbundige diversiteit van de tropen verdrijven
de herinnering aan het leed en Darwin barst letterlijk van
vreugde: ‘je kunt even goed proberen aan een blinde uit te leggen wat
kleuren zijn, als aan iemand die nooit buiten Europa is geweest de onvergelijkbaarheid
van het uitzicht in de Tropen. […] Vergeef me dus
extases & die extases die ik slecht verwoord’ (p. 20).
Zijn oude plannen vervagen snel (een beperkend en conventioneel
scenario, voornamelijk door anderen in elkaar gezet). Hij realiseert
zich dan al dat hij waarschijnlijk nooit een eenvoudige plattelandspredikant
zal worden met de beperkte belangstelling voor natuurlijke historie
van een amateur: ‘het is mijn lot dat ik in dit tempo geen enkele
kans maak op de pastorie’ (aan zijn zuster Caroline in april 1832). Maar
opgroeien brengt ook verdriet met zich mee, aangezien zijn jeugdliefde
tijdens zijn afwezigheid (en nogal snel) met een ander trouwt: ‘als
Fanny nu eens niet op dit moment Mevr. Biddulp was, dan zou ik arme
lieve Fanny zeggen tot ik in slaap zou vallen.– Ik ben erg geneigd
tot filosoferen, maar ik weet helemaal niet wat ik moet denken of zeggen;
terwijl ik in werkelijkheid smelt van tederheid, huil ik mijn liefste
Fanny waarom vraag ik je […]’ (p. 25).
In een vroeg stadium van de reis beklaagt Darwin zich over zijn gebrek
aan ervaring: ‘Het is absoluut deprimerend in een prachtig woud