Maritiem Zaandam - Zaans Industrieel Erfgoed

FLUITSCHIP 3/4
HET MEEST GEBOUWDE SCHIP VAN DE GOUDEN EEUW
(bron 4 en 5 tenzij expliciet anders aangegeven)
Hollandse fluitschepen in de 17e eeuw, Wenzel Hollar, 1647 (bron 5)
Soorten fluiten
Er werden koopvaardij-en andere schepen geleverd aan Engeland, Duitsland, Frankrijk,
Schotland, geheel Scandinavië, Rusland, Italië, Spanje, Denemarken en Portugal. Door deze
Europese orders moesten de Zaanse werven in staat zijn schepen te bouwen op
uiteenlopende manieren, omdat dit in verschillende landen gewenst was. De volgende soorten
fluiten werden onderscheiden (bron 5)
01 Oostervaerders zijn er veel gebouwd omdat het Oostzeegebied voor de Hollandse handel van groot
belang was.
02 Noortsvaerders voeren op Noorwegen, het Oostzee-gebied en Rusland. Ze hadden in het achterschip
een afsluitbaar gat waardoor hout kon worden in- en uitgeladen.
03 Groenlants Vaerders waren bestemd voor de walvisvaart. De scheepshuid van het voorschip was extra
verstevigd met het oog op ijsschotsen. Op het achterschip was een hijsinstallatie waarmee de
walvissloepen uitgezet en binnengehaald werden.
04 Fransvaerders voeren op Frankrijk. Ze waren voorzien van een galjoen (een kleine uitbouw aan de boeg
van het schip, waar zich de scheepstoiletten bevonden).
05 Spaensvaerders voeren op het Iberisch Schiereiland. Ze waren voorzien van een galjoen.
06 Straetsvaerders voeren op het Middellandse Zeegebied. Ze waren voorzien van een galjoen. De vorm van
het schip, met het invallend bovenboord, maakte het moeilijk voor Barbarijse piraten te enteren.
07 Oostindis Vaerders voeren op Azië. Ze werden door de VOC gebruikt. De fluit was eigenlijk niet
geschikt om in de tropen te varen: door de hitte konden de sterk gebogen planken barsten.
Daarom werden deze fluiten "veel steviger gemaeckt" (Witsen). Ze hadden een galjoen.
08 Westindis Vaerders voeren op Afrika en Amerika. Ze werden door de WIC gebruikt. Ze waren
voorzien van een galjoen.
12