Maritiem Zaandam - Zaans Industrieel Erfgoed

43
Plattegrond Bullekerk, Westzijde 75 (bron 30)
De Westzijderkerk ofwel Bullekerk was één van de eerste hervormde kerken in Zaandam. De kerk is gebouwd in
renaissancestijl. Oorspronkelijk had het gebouw de plattegrond van een Grieks kruis, een kruis met gelijke armen.
In 1672 en 1680 werd het gebouw aan de oost- en westzijde verlengd, waardoor de oorspronkelijke vorm
verdween. Status rijksmonument. (bron 22)
13 Westzijderkerk ofwel Bullekerk 1/2 (exterieur)
Aanvankelijk werd de kerk gekroond door een vermoedelijk kleinere toren. In 1689 werd
besloten die toren te vervangen. In 1692 is de huidige toren geplaatst. In 1798 gaat de toren
op bevel van hogerhand (Napoleon) over in handen van de burgerlijke gemeente. Die situatie
bestaat tot op de dag van vandaag. (bron 38)
De consistorie is tegen de kerk aangebouwd naar een sober neoclassicistisch ontwerp van
L.J. Immink uit 1861. (bron 30)
Foto links: het beeld 'Stier met vrouw' is van kunstenares Julia M. Verschuere uit 1978 (bron: 35)
Foto rechts: boven het zuidelijke portiek is een ingemetselde kogel te zien die vermoedelijk is opgegraven bij de
aanleg van de fundamenten. De kerk is namelijk gebouwd op of in de buurt van een voormalige schans .
Boven de zuidelijke ingang treffen we een zeer zeldzame zonnewijzer aan. Daarop is veel af
te lezen: de plaatselijke zonnetijd, maar ook de dag van het jaar (de rode bogen), de
kompasstreek waarin de zon staat (de blauwe lijnen) en de hoogte van de zon (de gebogen
groene lijnen). Aan de westelijke kant bevindt zich de dodeningang. Toen er nog in de kerk
begraven mocht worden (tot ongeveer 1800), werden de doden door die deur naar binnen
gebracht. (bron 38).
Cees Kingma: De achterdeur was voor de doden, want bij de voordeur stond de duivel te wachten.